Nhạc sỹ Doãn Nho và những bí mật về Chiếc khăn piêu

Nhạc sĩ Doãn Nho và người bạn đời.

Sáng tác khi chưa yêu bao giờ

Chúng tôi gặp nhạc sỹ Doãn Nho ngay sau khi bài hát “Chiếc khăn piêu” được vinh danh trong chương trình “Bài hát yêu thích”. Ông hào hứng kể về hoàn cảnh ra đời của bài hát như khi nó vừa xuất hiện: “Khi sáng tác bài này tôi mới 23 tuổi. Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, tôi từ Tây Bắc trở về Hà Nội. Lúc ấy, không khí hào hùng của chiến tranh vẫn tràn đầy nhưng cũng đã có được cảm nhận về hòa bình. Với một chàng trai trẻ như tôi trong tâm thế ấy, tất yếu phải nảy sinh những đòi hỏi về tình yêu. Khi còn kháng chiến, tình yêu thường bị lấn át đi bởi sự sống và cái chết, có chăng lúc đó chỉ là tình đồng đội, tình quân dân…

Khi hòa bình lặp lại đã 2 năm, tôi có dịp được trở lại Tây Bắc để sưu tầm dân ca và tôi gặp được một bài dân ca dân tộc Xá có tên “Tăng A Tim”. Giai điệu này khiến tôi vô cùng thích thú. Lúc ấy tôi chưa từng yêu ai nhưng những thôi thúc từ trái tim đã khiến tôi viết “Chiếc khăn piêu” một mạch không ngừng”.

Ông “bật mí”, phải đến 2 năm sau khi “Chiếc khăn piêu” ra đời ông mới chính thức yêu và gặp người bạn đời bây giờ. Bà Nguyệt Ánh – vợ ông, cũng chia sẻ: “Tôi với nhà tôi cùng đơn vị. Thực ra tôi thầm thương trộm nhớ ông ấy trước! Khi nhà tôi sáng tác hợp xướng “Sóng cửa Tùng” thì tôi đã bị chinh phục hoàn toàn rồi. Đến khi có thêm sáng tác “Chiếc khăn piêu” thì tình cảm ấy ngày càng phát triển. Nhưng lúc ấy tôi chỉ dám yêu thầm mà không nói cùng ai”.

Dựa trên giai điệu “Tăng A Tim”, nhạc sỹ Doãn Nho đã sáng tác “Chiếc khăn piêu” chỉ trong một buổi chiều. Bài hát ban đầu được lấy tên là “Chiếc khăn rơi”, sau này mới được đổi thành “Chiếc khăn piêu”. Ngoài tên gọi thì bài hát không phải sửa chữ nào so với bản gốc.

Lúc ấy, “Chiếc khăn piêu” ra đời như một bản tình ca đầu tiên của thời bình nên nó nhanh chóng được lan tỏa và được công chúng đón nhận một cách nhiệt thành. Ở nhiều đám cưới, ngày hội,…“Chiếc khăn piêu” được xuất hiện với mật độ khá dày đặc. Bài ca cũng đi theo cùng năm tháng với nhiều tên tuổi đã biểu diễn thành công. Và cho đến nay, “Chiếc khăn piêu” lại được đón nhận với một âm hưởng khác lạ và mới mẻ so với “Chiếc khăn piêu” cách đây nửa thế kỷ.