Nhà văn Nguyễn Bình Phương: "Sáng tạo nghệ thuật là việc không giới hạn"

Tối 18/5, tại Hà Nội, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch tổ chức phát động bình chọn 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) với chủ đề Những bản hùng ca đất nước.

Phát biểu tại sự kiện, ông Tạ Quang Đông  - Thứ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch - nhấn mạnh, đây là hoạt động nhằm tôn vinh, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, những đóng góp quan trọng của văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong việc xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Đồng thời, sự kiện tiếp tục quán triệt đầy đủ, sâu sắc các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng về văn hóa, văn nghệ; ghi nhận những đóng góp, cổ vũ, động viên, phát huy tài năng, tâm huyết của đội ngũ văn nghệ sĩ trong và ngoài nước trong việc xây dựng nền văn học, nghệ thuật Việt Nam.

Ông Tạ Quang Đông mong muốn, sau lễ phát động, Ủy ban Toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, các Hội Văn học Nghệ thuật chuyên ngành trung ương cùng Hội đồng bình chọn sẽ làm việc trách nhiệm, công tâm để bình chọn ra những bản hùng ca đất nước tiêu biểu, xuất sắc hướng tới 50 năm ngày non sông thành một dải.

Nhà văn Nguyễn Bình Phương - Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho biết, trong muôn vàn việc khó thì sáng tạo văn học nghệ thuật cho "ra tấm ra món" cũng là việc không dễ dàng. Việc thưởng thức các tác phẩm ấy cũng khó không kém việc sáng tác.

"Một tác phẩm nghệ thuật khi ra đời, có nhiều cách tiếp cận, cảm nhận khác nhau. Sáng tạo nghệ thuật là việc không có giới hạn vì thế tìm được tiếng nói chung cho một tác phẩm nghệ thuật là nan giải, nhưng không có nghĩa là không làm được", ông Nguyễn Bình Phương nói.

Phó chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam chia sẻ thêm, bình chọn 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất là việc cần thiết, dù rằng, người nghệ sĩ sáng tác không để vinh danh mà xuất phát từ thiên chức, niềm đam mê, ý thức, trách nhiệm lương tri đối với cộng đồng, thế giới xung quanh mình. 

"Nhưng những tác phẩm có giá trị ra đời cần được ghi nhận. Một xã hội tôn vinh nghệ thuật là xã hội văn minh và đề cao tư cách, đạo đức, sự tự do của con người. Đấy cũng là những yếu tố các nghệ sĩ vươn tới trong tác phẩm của mình".

Khi một sáng tác có giá trị là tác phẩm có đời sống, tuổi thọ của tác phẩm tỉ lệ thuận với giá trị nghệ thuật. Có những tác phẩm ra đời 3-5 năm rồi biến mất, có những tác phẩm tồn tại hàng trăm năm, có tác phẩm đến 2.000 năm như Iliad và Odyssey của Homer", ông Phương cho hay.

Theo đó, đối tượng tham gia lễ phát động là công dân Việt Nam, người nước ngoài đang sinh sống, làm việc, học tập, lao động tại Việt Nam đứng tên tác giả các tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam được sáng tác từ tháng 5/1975 đến ngày 30/4/2024, có giá trị tư tưởng nghệ thuật cao.

Các tác phẩm văn học, sân khấu, âm nhạc, múa đã được công bố, sử dụng dưới hình thức xuất bản, dàn dựng và biểu diễn phục vụ công chúng.

Riêng đối với văn học, không bình chọn tổng tập, tuyển tập, tác phẩm in chung, nhiều tác giả, bộ tiểu thuyết chưa xuất bản trọn bộ.

Lĩnh vực văn học bình chọn 15 tác phẩm gồm các thể loại tiểu thuyết, trường ca, truyện ngắn, tập thơ. Lĩnh vực sân khấu bình chọn 15 tác phẩm, gồm các thể loại kịch nói, tuồng, chèo, cải lương, ca kịch. Lĩnh vực âm nhạc bình chọn 10 tác phẩm, gồm các thể loại giao hưởng, hợp xướng, nhạc kịch, ca khúc. Lĩnh vực múa bình chọn 10 tác phẩm gồm thơ múa, tổ khúc, kịch múa.

Các tác phẩm được bình chọn có tính nhân văn sâu sắc; ảnh hưởng rộng lớn và lâu dài trong đời sống xã hội, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.

Trong số đó, ưu tiên tác phẩm phản ánh về đề tài cách mạng thời kỳ đổi mới; ca ngợi truyền thống lịch sử vẻ vang của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; thắng lợi và thành tựu to lớn sau ngày đất nước thống nhất 30/4/1975. Các tác phẩm có giá trị đặc biệt xuất sắc và đóng góp vào sự phát triển phong phú, đa dạng về hình thức nghệ thuật.

Ban Tổ chức ưu tiên những tác phẩm đã được tặng các giải thưởng Hồ Chí Minh, Nhà nước về văn học nghệ thuật, giải thưởng của Hội Văn học, nghệ thuật chuyên ngành Trung ương hoặc được tặng giải thưởng văn học quốc tế uy tín.

Thời gian gửi tác phẩm bình chọn từ tháng 6 đến hết ngày 31/12/2024. Thời gian bình chọn của Hội đồng sơ khảo từ ngày 1/1/2025 đến 15/3/2025. Thời gian bình chọn của Hội đồng chung khảo từ ngày 16/3/2025 đến 15/4/2025.

Lễ tổng kết và vinh danh 50 tác phẩm văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất dự kiến vào ngày 30/4/2025.