Nhà hát Hoa Sen: Ý tưởng cũ kỹ, không có tính biểu hiện thời đại

Nhà sử học Dương Trung Quốc: Về chủ trương xây dựng một nhà hát mang tầm cỡ quốc tế tại thành phố Hà Nội – Thủ đô của đất nước là hợp lý. Nhưng chúng ta nên soi xét thực tiễn xem nhu cầu có thực sự cần thiết có một Nhà hát như thế ở thời điểm này hay chưa?

Hà Nội chúng ta đang có nhiều Nhà hát nhưng hằng đêm vẫn “tắt đèn”, chưa hoạt động hết công năng và hiệu quả. Vì thế, chúng ta nên suy xét xem cái gì nên làm trước, cái gì nên làm sau.

Nói Hà Nội cần phải có một Nhà hát thật đẹp, thật lộng lẫy và hoành tráng thì ai cũng thấy đúng. Nhưng lúc này có phải là lúc ưu tiên hay không, trong khi lúc này đang có nhiều thứ khó khăn, cần phải ưu tiên hơn. Chúng ta phải tính toán thật kỹ việc dựng lên Nhà hát Hanoi Lotus liệu có hoạt động được hết công năng hay không, nếu không sẽ rất lãng phí.

Về kiến trúc của Nhà hát Hanoi Lotus, tôi e là chúng ta đã mô phỏng nhiều quá. Hoa sen cho đến bây giờ, dù chưa phải chính thức là quốc hoa nhưng trong tâm thức của người dân người ta cũng nghĩ đến loài hoa gẫn gũi nhất. Nhưng chúng ta không nhất thiết phải mô phỏng một cách thô như thế.

Nếu đúng là chúng ta chủ trương kiến trúc Nhà hát theo những hình ảnh mà các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải thì thô quá. Tôi có cảm giác ở đây chưa có sự đầu tư tương xứng về mặt trí tuệ. Mà phảm những công trình lớn ở những vị trí quan trọng như thế thì khi đã dựng lên là rất khó bỏ đi, thế nên chúng ta phải cẩn trọng, suy xét thật kỹ.

TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Hà Nội, nguyên KTS Trưởng thành phố Hà Nội:

Thứ nhất, tôi cho rằng, vị trí xây dựng Nhà hát Hanoi Lotus là phù hợp với quy hoạch. Thứ hai, với những công trình kiến trúc, công trình văn hoá… mà cố gắng có tính biểu tượng là một xu thế của thế giới và cũng là của Việt Nam. Việt Nam đã có rất nhiều công trình mang tính biểu tượng như: Nhà Văn hoá Học sinh - Sinh viên như hình cánh buồm, cửa hàng bánh tôm Hồ Tây như hạt gạo, công viên Tuổi Trẻ như cánh chim hoà bình, Đài Tiếng nói Việt Nam như phát sóng…

Về mặt ý nghĩa thì Nhà hát Hanoi Lotus xây dựng sẽ giúp giảm áp lực vào trung tâm thành phố đối với những sự kiện văn hoá. Vì hiện nay, các sự kiện văn hoá tập trung vào khu nội đô khá nhiều nên nếu bây giờ giảm bớt ra vùng ven là đúng với định hướng phát triển - quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ duyệt năm 2011.

Vấn đề ở đây là cần phải cân đối nguồn vốn đầu tư với khả năng khai thác không gian. Vì trong bối cảnh hiện nay, chúng ta có nhiều thiết chế văn hoá khác, vậy thì nguồn vốn đầu tư như vậy có thích hợp ở thời điểm này không?

TS. KTS Ngô Doãn Đức - Chủ tịch Liên đoàn tư vấn Kiến trúc Hội Kiến trúc sư Việt Nam: Cá nhân tôi cho rằng, ý tưởng kiến trúc Nhà hát Hanoi Lotus theo biểu tượng hoa sen là đi theo lối sáng tác cũ kỹ. Vật liệu, ngôn ngữ kiến trúc, tính biểu hiện thời đại không có.

Lối suy nghĩ lấy hình tượng hoa sen để tạo hình các công trình kiến trúc ở Hà Nội không biết sẽ theo đuổi đến bao giờ. Tại sao cứ lúc nào cũng phải hoa sen. Sân bay cũng hoa sen, đền chùa cũng hoa sen, Nhà hát cũng hoa sen…

Cái gì cũng cứ loanh quanh theo những biểu tượng đó sẽ không có khát vọng sáng tạo. Làm như thế là đóng cửa tính biểu thời đại trong kiến trúc. Lối kiến trúc biểu tượng đó là của thế kỷ XX còn chúng ta đã bước qua thế kỷ XXI rất lâu rồi. Mà đi theo lối kiến trúc biểu tượng đó tốn kém lắm. Hãy để nó tự nhiên như hơi thở của thời đại, như ngôn ngữ của ngày nay.

Tôi cũng băn khoăn là tại sao cứ phải xây dựng nhà hát trong khi còn rất nhiều cơ sở văn hoá chưa sử dụng hết công năng. Các nhà hát, rạp chiếu phim… trong nội đô không được đánh giá, không được cải tạo, chưa nói là đang sử dụng đơn chức năng. Người ta chỉ đến đó xem biểu diễn nghệ thuật hoặc chiếu phim xong về. Công trình không sống với đô thị. Chúng ta cần phải có những sinh hoạt kèm theo thì không gian văn hoá mới ý nghĩa đối với giới trẻ, với người dân. Nhiều công trình nhà nước đầu tư nhưng làm xong cho thuê, làm biến tướng mục đích sử dụng đi nhiều lắm.

Tôi cho rằng, quỹ xây mới các công trình văn hoá như thế này hãy dùng vào việc làm thức dậy các công viên, nhà hát, rạp chiếu phim… cho sôi động lên. Thậm chí, bệnh viện, trường học, công trình phúc lợi khác… bây giờ còn rất thiếu. Đó là sự vênh lệch của điều tiết nhà nước.

Tôi nghĩ rằng, mặc dù đô thị của chúng ta luôn cần thiết phải có những công trình xây mới có ý nghĩa nhưng cũng nên xem xét thật kỹ xem việc xây dựng Nhà hát Hanoi Lotus ở thời điểm này có thực sự cần thiết chưa, cần thiết đến mức độ nào…

Cái tôi muốn nói nữa là chúng ta nên đầu tư cho đúng mục đích yêu cầu và thứ tự ưu tiên. Nhà nước đang có nhiều thứ cần ưu tiên hơn việc xây dựng Nhà hát này.

Nếu quyết tâm phải xây bằng được Nhà hát Hanoi Lotus, chúng ta phải cẩn trọng tìm kiếm phương án mới, nó phải có tính tích cực hơn. Tôi nghĩ, xây dựng ở đâu cũng phải nghiên cứu về không gian, bán kính hoạt động, tính tương thích.

Hà Tùng Long