Văn hóa

Người Cơ Tu rộn ràng đón Tết

Thứ sáu, 20/02/2015 - 02:13

(Dân trí) - Mấy hôm nay, già làng Zuông Nônh (người Cơ Tu ở Quảng Nam) phải ngồi sát bếp để vừa đan gùi, vừa canh chừng xâu thịt chuột gác bếp già vừa săn được để sửa soạn ăn Tết. Ngoài kia, làng của già cũng rộn ràng giã gạo, nếp, gói bánh sừng trâu… chờ đón Tết

Video clip: Già làng Zuông Nônh kể chuyện về phong tục ngày Tết của đồng bào dân tộc Cơ Tu ở Quảng Nam (Thực hiện: Khánh Hiền)

Chúng tôi đến thôn Pà Rồng (xã Tà Bhing, huyện Nam Giang, Quảng Nam) của già Zuông Nônh khi chỉ còn mấy ngày nữa là Tết nguyên đán Ất Mùi. Vừa luôn tay đan gùi, thỉnh thoảng quay người trở xâu thịt chuột gác bếp (xông khói -PV), già Zuông Nônh nói: “Xâu thịt chuột này già vừa bẫy cả tháng nay để gác bếp ăn Tết đấy. Làng còn săn được con nai chia nhau gác bếp nữa. Những món này đều để dành Tết mời khách đến thăm nhà. Ngày thường món này không có nhiều đâu. Quý lắm!”

Già làng Zuông Nônh chuẩn bị thịt chuột gác bếp để đãi khách trong ngày Tết

Bên ngoài nhà già làng, dân làng cũng đang đặt bẫy bắt thú, hái lá, giã gạo… để sửa soạn những món ngon ngày Tết cúng Giàng và mời khách đến thăm nhà nhau trong ngày Tết. Hương vị món Tết của người Cơ Tu đều từ những món săn được, nuôi trồng được trên rừng, trên rẫy, trong vườn nhà như thịt trâu, thịt nai, thịt chuột…gác bếp, cơm lam, rượu cần, rượu tà vạt, bánh sừng trâu, rau dớn…

Thôn nữ làng Pà Rồng giã gạo làm bánh Tết

Theo già Zuông Nônh, món không thể thiếu trong mâm lễ cúng Giàng ngày Tết của người Cơ Tu với cơm lam và con gà mái tơ là món bánh sừng trâu - tiếng Cơ Tu gọi là Avị Cuốt. Đây là món bánh làm từ nếp, gói bằng lá đót quan trọng như bánh chưng bánh tét trong ngày Tết của người Kinh. Bánh có tạo hình như một chiếc sừng trâu - biểu trưng cho con vật có ý nghĩa thiêng liêng trong đời sống văn hóa của người bản địa.

Bánh sừng trâu là món đặc biệt không thể thiếu trong ngày Tết của người Cơ Tu

Món mặn ngày Tết của người Cơ Tu đặc biệt có món za zá. Để làm món za zá, người dân cho thịt rừng, ếch, chim, cá, gà… trộn với măng, ớt và một số gia vị rồi cho vào ống nứa tươi đem nướng. Sau khi nướng xong, dùng dây gai chọc nhuyễn thức ăn bên trong ống nứa. Khi dùng, đổ món ra lá, kèm với chén rượu là trọn vị thơm ngon cho ngày Tết nhiều ước vọng ấm no, hạnh phúc của nười Cơ Tu.

A Lăng Thị Phước, người dân thôn Pà Vả, cùng xã Tà Bhing thì đang tập cho các thanh niên, thanh nữ trong làng múa tung tung da dá, hát giao duyên… chuẩn bị cho lễ Tết. Trong đêm giao thừa, già làng và các vị cao tuổi sẽ đại diện dâng mâm cơm cúng Giàng, tạ ơn thần linh cho một năm bình an vừa qua, và cầu cho sang năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, dân làng ấm no

Làng được dọn dẹp sạch sẽ sửa soạn đón Tết

Múa tung tung da dá - điệu múa truyền thống trong ngày lễ, Tết của đồng bào Cơ Tu

Sau khi cúng Giàng, dân làng Cơ Tu tập trung về nhà gươl - nhà truyền thống của làng để hát múa mừng năm mới. Làng nào có điều kiện, thì giữa sân trước gươl dựng một cây cột đâm trâu được trang trí hoa văn rất cầu kỳ. Dân làng sẽ múa hát quanh cột trước nhà gươl và chơi các trò chơi dân gian.

Chỉ còn có mấy ngày nữa là Tết, không khi sửa soạn cho đêm giao thừa và những ngày Tết sắp tới của đồng bào Cơ Tu càng tất bật. Như già làng Zuông Nônh nói: “Tết ở làng đơn sơ nhưng ai cũng chuẩn bị đón Tết với tâm trạng náo nức, và coi trọng lễ Tết với tất cả lòng mình để cầu mong mọi điều tốt đẹp cho năm mới”.

Khánh Hiền