Nghệ sĩ duy nhất là Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM 2023: 23 năm theo hát bội

23 năm theo nghề

Tại lễ tuyên dương 14 Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM 2023 vừa qua, diễn viên, nghệ sĩ Huỳnh Thị Anh Thi gây chú ý khi là nhân vật hoạt động nghệ thuật duy nhất được vinh danh trong danh sách này.

Huỳnh Thị Anh Thi sinh năm 1989 tại TPHCM. Cô là hậu duệ trong gia đình có truyền thống 3 đời theo nghề hát bội (hát tuồng). Ông ngoại cô là nghệ sĩ hát bội Hà Công Chấn. Mẹ, dì và anh em họ hàng của cô đều bén duyên với ngành sân khấu, tuồng cổ.

"Từ nhỏ, tôi bôn ba theo gia đình trong những chuyến biểu diễn, từ nông thôn đến thành thị, từ sân khấu đến hội đình. Tuổi thơ tôi là những năm tháng đứng ở cánh gà xem gia đình và các nghệ sĩ khác biểu diễn. Đam mê, tình yêu về văn hóa hát tuồng cứ thế được ươm mầm", Anh Thi chia sẻ với phóng viên Dân trí.

Năm 12 tuổi, Anh Thi bắt đầu học nghề tại Nhà hát Nghệ thuật hát bội TPHCM. 6 năm sau, cô được ký hợp đồng với nhà hát. Đến nay, nữ diễn viên đã có 23 năm theo nghề với nhiều thăng trầm.

Anh Thi cho biết hát bội là nghề nhiều gian khó, vất vả. Từ lúc chập chững học nghề cho đến khi có thể đứng vững trên sân khấu, một nghệ sĩ phải bỏ rất nhiều công sức để rèn luyện mới có thể "thành tài".

Trong trí nhớ của Anh Thi, những ngày còn nhỏ, cô được ông ngoại đích thân uốn nắn từng cử chỉ, dáng đứng, dáng đi, cách xoay người khi biểu diễn. Ngoài ra, cô còn mất nhiều năm để rèn luyện đủ quy chuẩn riêng về giữ hơi, xuống giọng, lên giọng, hát xen lẫn với nói... trong loại hình đặc trưng này.

Hát bội cũng khó hơn nhiều bộ môn nghệ thuật truyền thống khác vì cần sự cách điệu từ nội dung cốt truyện đến điệu bộ, lời ca, y phục hóa trang. Mỗi nhân vật lại có những cách thể hiện riêng. 

"Khi bắt đầu, tôi không nghĩ loại hình này lại khó đến như vậy. Từ điệu bộ cho đến lời ca cũng như kỹ thuật biểu diễn đều đòi hỏi quá trình tập luyện lâu dài mới có thể định hình phong cách diễn.

Một nghệ sĩ muốn theo nghề, không chỉ cần đam mê mà còn phải có ý chí bền bỉ. May mắn là gia đình luôn chỉ dạy, dìu dắt cho tôi trên hành trình theo đuổi ước mơ", Anh Thi cho hay.

Cũng có lúc, tình yêu nghề của Anh Thi gặp thử thách. Sau thời phát triển cực thịnh, nghệ thuật hát bội chật vật tồn tại giữa vòng xoáy phát triển của xã hội hiện đại. Không còn những suất hát bán vé đều đặn, hát bội ngày nay đa phần chỉ bám trụ ở đình làng hay các mùa lễ hội.

"Nghề này vất vả nhưng kén người nghe. Sau thời hoàng kim, hát bội ngày càng xa lạ với khán giả. Nhiều lúc tôi mệt mỏi, muốn từ bỏ đam mê để rẽ hướng khác", Anh Thi tâm sự.

Theo tìm hiểu của phóng viên Dân trí, các diễn viên của Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TPHCM chủ yếu diễn hợp đồng trong mùa cao điểm lễ hội, biểu diễn phục vụ người dân theo lịch phân công của Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM, hoặc tham gia diễu hành trong các lễ hội lớn của thành phố. 

Cơ sở vật chất của nhà hát rơi vào tình trạng xuống cấp nên đoàn diễn không có sân khấu cố định. Hiện nay thu nhập của nghệ sĩ hát bội khá ít ỏi, nhiều người không đủ trang trải cuộc sống ở thành phố lớn.

Bất chấp những thăng trầm, Anh Thi không ngừng trau dồi chuyên môn, dành hết tâm huyết vào từng vai diễn. Cô nói chính tình yêu hát bội, niềm đam mê được đứng trên sân khấu đã trở thành động lực, giúp cô gạt qua mọi khó khăn để tiếp tục "ngược sóng theo nghề".

Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM 2023

Hiện Anh Thi và chồng sống tại huyện Nhà Bè (TPHCM). Hằng ngày, bên cạnh công việc chuyên môn, cô còn đảm nhận vai trò Bí thư Chi đoàn của Nhà hát Nghệ thuật hát bội TPHCM.

"Ông xã tôi là nhạc sĩ tại nhà hát. Chồng cùng làm nghệ thuật nên thấu hiểu cho công việc của tôi. Mỗi vở diễn tôi phải tập cả tháng trời. Mùa cao điểm, tôi đi diễn bận rộn nhưng luôn có chồng động viên. Chúng tôi luôn đồng hành, hỗ trợ nhau trong quá trình làm nghề", Anh Thi chia sẻ.

Trong năm 2023, Huỳnh Thị Anh Thi có nhiều dấu ấn nỗ lực sáng tạo, nuôi dưỡng lửa nghề.

Cô cùng đồng nghiệp đã giới thiệunghệ thuật hát bội với công chúng thế giới qua chương trình "Lễ hội Việt Nam - Thành phố Hồ Chí Minh tại Porto" - tổ chức ở Bồ Đào Nha tháng 7/2023.

Anh Thi đoạt giải Nhất với trích đoạn Bà Tư Lành trong cuộc thi Tài năng diễn viên tuồng và dân ca kịch toàn quốc 2023 do Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tổ chức.

Cô cũng tham gia biểu diễn trong vở Chiếc áo thiên nga, đoạt giải Nhì giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần thứ III năm 2023 lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Ở vai trò Bí thư Chi đoàn Nhà hát Nghệ thuật hát bội TPHCM, Anh Thi cùng chi đoàn đề xuất nhiều giải pháp giúp giữ gìn, lan tỏa giá trị của bộ môn hát bội đến công chúng, đặc biệt là khán giả trẻ.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, Anh Thi bày tỏ hạnh phúc khi được vinh danh Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM 2023.

"Tôi chưa bao giờ dám nghĩ mình sẽ đạt danh hiệu này. Hôm dự lễ tuyên dương, đứng trên sân khấu trước sự chứng kiến của các cấp lãnh đạo, các cơ quan báo đài, gia đình, đồng nghiệp, tôi thực sự vỡ òa trong hạnh phúc. Tôi tự hào về loại hình nghệ thuật mà tôi đã quyết tâm theo đuổi hơn 2 thập kỷ qua", cô nói.

Anh Thi cũng cho biết những năm gần đây, lãnh đạo Sở, thành phố đã có sự quan tâm, hỗ trợ đến nghệ sĩ tại Nhà hát Nghệ thuật hát bội TPHCM, qua đó góp phần quảng bá, giúp loại hình nghệ thuật đặc thù này lan tỏa trong xã hội, đặc biệt là đến đối tượng công chúng trẻ.

"Nhà hát luôn có chủ trương, chủ động tiếp cận khán giả trẻ, đem nghệ thuật hát bội đến với sinh viên, học sinh để giữ gìn nghệ thuật truyền thống. Tôi thấy tia hy vọng, điều tích cực là bộ môn này đang tiến gần với khán giả trẻ", nghệ sĩ bộc bạch.

Anh Thi nói cô không có ước mơ nào lớn lao ngoài việc tiếp tục đặt ra những mục tiêu nghiêm túc khi làm nghề. Cô mong được góp nhặt kinh nghiệm, phấn đấu qua từng vai diễn và truyền năng lượng tích cực đến khán giả, đồng nghiệp và lứa đàn em. 

Tại lễ tuyên dương 14 Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM, NSƯT Thanh Thúy - Phó giám đốc Sở VH&TT TPHCM - cũng bày tỏ tự hào về những đóng góp của Anh Thi trong năm qua.

Theo bà Thúy, Anh Thi cực kỳ "dũng cảm" khi chọn gắn bó với loại hình nghệ thuật truyền thống cần được bảo tồn nhưng rất ít người trẻ mặn mà.

Danh hiệu Công dân trẻ tiêu biểu TPHCM là thành công bước đầu với Anh Thi, là sự đền đáp cho hành trình lặng lẽ sáng tạo, cống hiến nghệ thuật của nữ nghệ nhân sinh năm 1989.