Nếu tiếp diễn tình trạng tồi tệ, địa chỉ Hãng phim truyện sẽ biến thành chợ trời?

Sáng 21/9, tại Hội Điện ảnh Việt Nam, nhiều nghệ sỹ trong đó có: NSND Trà Giang, NSND Đoàn Dũng, nghệ sỹ Kim Cương, nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát, nhà văn Chu Lai… đã có những chia sẻ đầy tâm huyết về lùm xùm tại Hãng phim truyện Việt Nam.

Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát - Nguyên giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam chia sẻ rằng: Không ai có thể làm ngơ với truyền thống 60 năm của Hãng phim truyện Việt Nam đang đứng trước nguy cơ thành con số không và bị xóa sổ. Cực chẳng đã, chúng tôi mới phải mất công sức kêu cứu.

Chi hội Điện ảnh Hãng phim truyện Việt Nam, Hội Điện ảnh Việt Nam đã làm đơn kiến nghị gửi đi các Bộ ban ngành, gửi đến Phó Thủ tướng và Thủ tướng Chính phủ. Mục đích là để bảo vệ thương hiệu Hãng phim truyện Việt Nam, mong các cơ quan quản lý xem lại việc cổ phần hoá ở Hãng phim. Phải có những người có sự hiểu biết về điện ảnh mới thúc đẩy được sự phát triển của hãng.

Đạo diễn Xuân Sơn phát biểu: Tôi là một đạo diễn, những cái gì tôi có hôm nay từ nhà cửa, con cái, lương hưu, danh hiệu, giải thưởng… đều từ Hãng phim truyện Việt Nam. Mảnh đất ấy, ngôi nhà ấy đã cho tôi cuộc đời hôm nay. Tôi nhận thức sâu sắc triết lý và đạo lý đó. Tôi xin hỏi Ban lãnh đạo Hãng phim đâu, nếu đây là sự trốn tránh thì biểu hiện của sự “rước voi giày mả tổ”, “cõng rắn cắn gà nhà”.

Tôi đề nghị truy cứu trách nhiệm người ký cổ phần hoá của Hãng phim. Muốn đi nhẹ nói khẽ nhưng trong bi kịch này, tôi tự dưng phải lên giọng. Cách ông Nguyễn Thuỷ Nguyên - Chủ tịch HĐQT Tổng Cty Vận tải thuỷ nói tôi thấy chợ búa quá. Một người như thế làm sao đứng lên để phát triển điện ảnh, phát triển Hãng. Gọi anh Nguyễn Đức Việt là ăn trộm vì nhặt lại đạo cụ từ đống phế liệu, đồng nát...

Nghệ sỹ Kim Cương - Nguyên Phó Giám đốc Hãng phim truyện Việt Nam: Tôi cho rằng, quá trình cổ phần hoá quả thật có nhiều điều thiếu minh bạch, có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Rõ ràng nhất mà chúng ta không thể nào chấp nhận đó là việc định giá giá trị về tinh thần cũng như vật chất của Hãng phim. Vật chất thì rõ ràng, còn tinh thần và thương hiệu bằng không. Tôi cho rằng, đấy là sự xúc phạm ghê gớm, không chỉ với người đang sống mà với cả người đã khuất. Để một đơn vị công ty vận tải đường sông chiếm hơn 60% cổ phần là điều không thể nào chấp nhận được.

Tôi cho là với 32 tỷ của Tổng Cty Vận tải thuỷ không thể nào trở thành cổ đông chiến lược chi phối mọi hoạt động được. Tôi tham gia Ban giám đốc 18 năm, trong đó 13 năm làm Phó Giám đốc cho các anh Nguyễn Thụ, Hải Ninh nên tôi hoàn toàn tin cậy nói rằng, tôi không tin những người lãnh đạo của Tổng Cty Vận tải thuỷ có khả năng điều hành công việc sản xuất phim ở Hãng phim truyện Việt Nam.

Khu đất 7000m2 ở Thuỵ Khuê, 1000m2 sau Cục Điện ảnh Việt Nam, 1000m2 ở Thái Văn Lung (TP.HCM) và 7ha ở Cổ Loa (Đông Anh, Hà Nội), khối tài sản cực lớn nếu rơi vào tay những người thuần túy về kinh doanh thì rất nguy hiểm. Đề nghị xem xét lại tính minh bạch, pháp lý trong quá trình cổ phần hoá. Hãy trả lại cho Tổng Cty Vận tải thuỷ 32 tỷ và cổ phần hoá lại từ đầu.

NSND Trà Giang bày tỏ: Số 4 Thuỵ Khuê - Hà Nội đã ăn sâu vào tình cảm của tôi khi tuổi còn trẻ, từ năm 1961 tới giờ, khi tốt nghiệp trường điện ảnh đã được xưởng điện ảnh tiếp nhận. Có phim được mang vào chiếu cho Bác Hồ xem. Những ngày chiến tranh ác liệt thì lãnh đạo Đảng, Nhà nước qua thăm và làm việc.

Tôi đã đại diện anh em trong Nam lên gặp Bộ VHTT&DL nhưng từ ngày gặp đến giờ không giải quyết được việc gì. Sự việc bùng nổ khi lãnh đạo công ty mới về, một công ty không dính dáng gì đến nghệ thuật về đã làm đảo lộn tất cả. Việc định giá Hãng phim truyện Việt Nam với mức không đồng là không thể chấp nhận được vì hơn 400 bộ phim giá trị lắm.

Hãng phim không phải máy quay hay mảnh đất vàng mà là đội ngũ cán bộ rồi hơn 400 bộ phim. Đó là xương máu, tình cảm của tất cả anh em trong nhiều thế hệ để lại. Họ bỏ ra hơn 30 tỷ đồng để đứng đầu nền điện ảnh mà không biết gì về điện ảnh thì khác gì giết chết một tên tuổi.

Mong lãnh đạo nhà nước làm sát sao, có thể thu lại Hãng phim, đấu thầu lại làm sao để cơ sở hoạt động điện ảnh mới thực sự.

NSND Đoàn Dũng tâm huyết: Hãng phim truyện Việt Nam được ghi vào lịch sử điện ảnh Việt Nam. Nền điện ảnh Việt Nam có được như ngày hôm nay là nhờ số 4 Thuỵ Khuê. Biết bao nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam ghi danh trên thế giới, biết bao các thước phim quý hơn vàng. Nội hàm này phải ghi nhận, đừng đánh giá nhầm với kinh tế đơn thuần chỉ mấy chục tỷ.

Tất cả nghệ sĩ chúng tôi có ngày hôm nay đều từ xưởng phim mà ra, lý gì mà vô cảm, vô lương tâm với số 4 Thuỵ Khuê được. Tiền rất quý nhưng không được phép đánh đổi giá trị tinh thần cốt lõi, nếu không “giết chết” nền nghệ thuật đang cần củng cố thêm.

Nhà văn Chu Lai cũng thẳng thắn trải lòng: Tôi là khách không mời nhưng vì hấp lực của những điều tâm huyết của các nghệ sỹ mà đến. Không ngờ, khán phòng nhỏ ấm cúng mà đẫm nước mắt. Những giọt nước mắt chân thành và bất lực. Biểu hiện một nỗi niềm điêu linh trước “con quái thú” tên là cổ phần hoá. Dòng chảy lịch sử Việt Nam, cổ phần hoá và tư nhân hóa là cứu cánh nhưng sử dụng sai thì thành cái gì đó ngược lại.

Số 4 Thuỵ Khuê (trụ sở Hãng phim truyện Việt Nam hiện nay) đã được giới văn chương xem như Hội Nhà văn thứ 2. Số 4 Thuỵ Khuê đã đi vào số phận dân tộc, thâm trầm lịch sử non sông. Đó là hồn vía của một nền văn hóa, là giá tinh thần của sức mạnh dân tộc trong lúc nước sôi lửa bỏng.

Nếu tuyên bố không đến làm không có lương nghĩa là không hiểu gì về đặc thù của nghệ thuật. Có những đạo diễn, biên kịch lang thang dưới mưa, đi suốt đêm lóe lên ý tưởng thì ý tưởng đó là vô giá. Có câu lãnh đạo văn nghệ mà lãnh đạo thì là không lãnh đạo gì. Đây là sự lao động âm thầm và cô đơn. Không phải lao động sủi bọt trên sông nước. Một lao động cao quý và một lao động cơ bắp, nội tâm và cơ học không đánh đồng được. Đấy là những con người đã tạc vào lịch sử non sông.

Đây không phải địa chỉ bình thường mà thay mặt cho đạo lý dân tộc, chuyển hóa tất cả sinh tử sống còn của một thời kỳ ác liệt thành sức mạnh và giá trị tinh thần. Tôi là lính đặc công, trước khi vào trận nghĩ đến chị Trà Giang, Minh Đức…sức mạnh tinh thần có ý nghĩa ghê gớm. Rồi tất cả sẽ qua đi, năm tháng sẽ qua đi, các cuộc cách mạng sẽ im ắng dần, chiến tranh thôi gào thét, chỉ còn lại văn hóa và tình em tình người là trường tồn.

Có thể nói các vị Tổng Cty Vận tải thuỷ đang nhá nhem giữa tối và sáng, phức hợp của nồi lẩu tư duy trong đầu, giữa thực dụng và tinh thần. Đem giá trị thực dụng áp dụng lên tinh thần, bi kịch nhãn tiền xảy ra.

Có thể khẳng định Tổng Cty Vận tải thuỷ không đủ tư cách, nhân cách và năng lực để làm chủ một hãng phim có một truyền thống lịch sử và là niềm tự hào của dân tộc như Hãng phim truyện Việt Nam. Nếu Bộ VHTT&DL giật mình tỉnh ngủ, cho thôi ngay việc trưng dụng những con người làm kinh tế mà không hiểu chút gì về nghệ thuật, quản lý nghệ thuật. Nếu cứ để tiếp diễn tình trạng tồi tệ kia, số 4 Thuỵ Khuê sẽ không còn là địa chỉ văn hóa mà biến thành chợ trời.

Hà Tùng Long