Kết thúc bi thảm ở tuổi 35 của danh họa có bức tranh khỏa thân siêu đắt

Họa sĩ và nhà điêu khắc người Italy Amadeo Modigliani là tác giả của một trong những bức tranh đắt giá nhất mọi thời đại với giá bán lên tới hơn 170 triệu USD. Ông được biết đến với những bức vẽ chân dung và khỏa thân theo phong cách hiện đại với đặc điểm là khuôn mặt, phần cổ kéo dài một cách siêu thực. Modigliani không phải là một họa sĩ thành công khi còn sống nhưng sau khi qua đời ông lại trở nên rất nổi tiếng. Amadeo qua đời vì bệnh viêm màng não do lao khi mới 35 tuổi.

Modigliani sinh năm 1884 trong một gia đình Do Thái ở Livorno, Italy. Bố mẹ của Amadeo Modigliani từng kinh doanh khá phát đạt nhưng gia đình ông trải qua biến cố kinh tế vào năm 1883. Sự suy thoái kinh tế của đất nước đã khiến gia đình của Amadeo Modigliani lâm vào cảnh phá sản. Tuy nhiên vốn là người tháo vát, mẹ của Modigliani đã sử dụng các mối quan hệ xã hội của mình để thành lập một trường học.

Modigliani có mối quan hệ rất gắn bó với mẹ, người đã dạy học cho ông ở nhà cho đến khi ông lên 10 tuổi. Amadeo Modigliani bị bệnh viêm màng phổi khi ông khoảng 11 tuổi, vài năm sau đó, ông tiếp tục bị bệnh thương hàn. Khi 16 tuổi, ông bị ốm và mắc căn bệnh lao mà sau này đã cướp đi sinh mạng của ông.

Modigliani thích vẽ từ rất sớm, ông vẽ từ trước khi bắt đầu đi học chính thức. Mẹ của ông cũng luôn ủng hộ niềm đam mê của Modigliani đối với môn nghệ thuật này. Năm 14 tuổi, trong khi bị bệnh thương hàn, Modigliani từng nói trong cơn mê sảng với mẹ rằng ông muốn được đi xem những bức tranh ở Florence, Italy và ông lo rằng với tình hình sức khỏe hiện tại, có thể ông sẽ không bao giờ có cơ hội để xem chúng trực tiếp. Mẹ của Amadeo đã hứa sẽ đưa ông đến Florence ngay khi ông bình phục. Bà không chỉ thực hiện lời hứa này mà còn đưa con tới học với bậc thầy hội họa giỏi nhất ở Livorno, Guglielmo Micheli.

Modigliani làm việc trong trường nghệ thuật của Micheli từ năm 1898 đến năm 1900. Trong khi học với Micheli, Modigliani không chỉ nghiên cứu về tranh phong cảnh, mà còn cả tranh chân dung, tĩnh vật và khỏa thân. 

Năm 1903, Amadeo Modigliani chuyển đến Venice, Italy và tiếp tục vẽ tranh bằng tất cả đam mê. Ngoài ra ông bắt đầu dành thời gian thường xuyên đến những khu vực ăn chơi của thành phố. Việc lựa chọn lối sống "chơi bời" này hiển nhiên đã tác động rất lớn đến phong cách nghệ thuật đang phát triển của Amadeo và những lựa chọn này dường như không chỉ là sự nổi loạn đơn thuần của lứa tuổi thanh thiếu niên.

Năm 1906, Modigliani chuyển đến Paris, Pháp lập nghiệp. Ông quen biết với nhà điêu khắc Jacob Epstein, hai người thành lập một xưởng nghệ thuật với mục đích là tạo ra ngôi nhà nghệ thuật cho tất cả mọi người cùng thưởng thức. Thời điểm đó, Modigliani cư trú trong cộng đồng Montmartre, nơi dành cho những họa sĩ nghèo khổ. Khi mới đến Paris, Amadeo thường xuyên trao đổi thư từ với mẹ, vẽ tranh khỏa thân và uống rượu một cách kiềm chế. Những ai gặp Amadeo lúc đó đều nhận xét ông là người kín tiếng, ngang ngược. Đó là khoảng thời gian mà ông đã tạo ra bức họa nổi tiếng mang tên Chân dung của Maude Abrantes (1907).

Phong thái và hình ảnh của Amadeo Modigliani thay đổi hoàn toàn trong vòng một năm sau khi ông đến Paris, Pháp. Ông tự biến mình từ một họa sĩ hàn lâm sành điệu thành một hoàng tử lang thang. Vào thời điểm này, Modigliani là một kẻ say rượu, lạm dụng ma túy và xưởng vẽ lộn xộn của ông đã phản ánh điều này.

Việc Modigliani ngày càng sử dụng nhiều rượu và ma túy có thể là cách để ông che giấu căn bệnh lao của mình với bạn bè. Hầu hết bạn bè của họa sĩ trẻ đều không biết về căn bệnh của ông. Vào năm 1900, bệnh lao là nguyên nhân chính gây tử vong ở Pháp. Căn bệnh cực kỳ dễ lây truyền, không có phương pháp điều trị và những người mắc bệnh này khiến người khác sợ hãi, xa lánh và coi thường.

Modigliani sử dụng rượu và ma túy như những giải pháp tạm thời để giảm bớt sự khó chịu về thể chất, cho phép ông duy trì cảm giác hoạt bát và tiếp tục tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. Modigliani sử dụng nhiều rượu và ma túy hơn vào khoảng năm 1914, đây là thời điểm các triệu chứng lao của ông tăng lên cho thấy bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng. Trong thời kỳ này, ông đã tạo ra tác phẩm nổi tiếng Chân dung Frank Burty Haviland (1914).

Amadeo từng trải qua hàng loạt mối tình chóng vánh với nhiều phụ nữ nhưng người phụ nữ quan trọng nhất trong cuộc đời ông là Jeanne Hébuterne, một họa sĩ kiêm người mẫu. Jeanne được nhà văn Charles-Albert Cingria mô tả là người hiền lành, nhút nhát, ít nói và tế nhị. Jeanne Hébuterne thường xuyên làm người mẫu cho Modigliani và ông đã vẽ cô hơn 20 lần. Bất chấp sự phản đối của gia đình Jeanne vì Amadeo Modigliani nổi tiếng là một người nghiện rượu và ma túy, Jeanne và Amadeo vẫn chung sống với nhau. Cặp đôi có với nhau một cô con gái tên là Jeanne Modigliani. Ngoài ra Modigliani còn có ba người con riêng với những người phụ nữ khác.

Cuối năm 1919, Modigliani tiếp tục vẽ tranh trong tình trạng sức khỏe suy giảm nhanh chóng vì bệnh lao và chứng nghiện rượu. Năm 1920, sau nhiều ngày không nhận được tin tức từ Amadeo Modigliani, một người quen của Amadeo Modigliani đã đến thăm ông và thấy ông nằm mê sảng trên giường, ôm chặt Hébuterne. Một bác sĩ đã được đưa tới nhưng không thể làm được gì nhiều vì Modigliani đã ở trong giai đoạn cuối của căn bệnh viêm màng não do lao. Ông mất vào ngày 24/1/1920 khi mới bước qua tuổi 35.

Khi Modigliani qua đời, bạn gái ông, Jeanne Hébuterne, 21 tuổi, đang mang thai đứa con thứ hai của họ được tám tháng. Một ngày sau khi bạn trai ra đi, Hébuterne được đưa về nhà bố mẹ đẻ. Ở đó, cô đã tự vẫn bằng cách gieo mình từ tầng 5 xuống đất.

Modigliani được chôn cất tại nghĩa trang Père Lachaise ở Pháp còn Hébuterne được chôn cất tại nghĩa trang Parisien de Bagneux gần Paris, Pháp. Đến năm 1930, gia đình của Hébuterne mới cho phép di chuyển hài cốt của cô đến an nghỉ bên cạnh Modigliani.  

Trong cuộc đời ngắn ngủi của mình, Amadeo Modigliani chỉ thực hiện một cuộc triển lãm cá nhân duy nhất và thường phải đem tác phẩm của mình đi để đổi lấy các bữa ăn trong nhà hàng, Modigliani đã chết trong cơ cực nhưng sau khi ông qua đời, ông trở nên vô cùng nổi tiếng với những bức tranh được bán với giá hàng chục thậm chí hàng trăm triệu USD.

Vào tháng 11/2010, một bức tranh khỏa thân mà Amedeo Modigliani vẽ vào khoảng năm 1917 đã được bán với giá hơn 68,9 triệu USD trong một cuộc đấu giá ở New York, Mỹ. Trước đó, vào đầu năm 2010, một bức tranh khác của Modigliani đã được bán với giá 43,2 triệu Euro tại Paris, Pháp. 

Một trong những bức chân dung đầu tiên mà Amadeo Modigliani vẽ bạn gái Jeanne Hébuterne từng được bán với giá 19,1 triệu USD, cao hơn nhiều so với ước tính ban đầu là 9 - 12 triệu USD.

Tháng 11/2015, bức tranh Nu couché mà Amedeo Modigliani vẽ vào năm 1917 được bán tại nhà đấu giá Christie's ở New York, Mỹ với giá kỷ lục là 170,4 triệu USD. Nu couché chính là một trong những bức tranh đắt giá nhất thế giới.