"Just Do It": Slogan đình đám nhất thế kỷ 20 và câu nói của một... tử tù

Người đàn ông Mỹ có tên Gary Gilmore (1940 - 1977) là một tử tù chịu án tử hình vì tội giết người, mong muốn cuối cùng của Gary là sớm được thi hành án, câu nói cuối cùng của Gary - "Let's do it" (Hãy làm đi) về sau này đã khiến một chuyên gia quảng cáo - ông Dan Wieden - tạo nên câu slogan nổi tiếng trong thế kỷ 20.

Người đàn ông cả đời làm điều sai, cuối đời làm được một việc tốt

Gary Gilmore chịu án tử hình tại một nhà tù ở bang Utah, Mỹ, vào ngày 17/1/1977 vì phạm tội giết người. Điều duy nhất mà người đàn ông 36 tuổi mong muốn trong những ngày cuối đời, đó là được thụ án nhanh nhất có thể. Ngay trước khi bản án được thực hiện, câu cuối cùng mà Gary nói trong đời là: "Let's do it" (Hãy làm đi).

Hồi năm 2015, chuyên gia quảng cáo Dan Wieden, người đã giúp hãng Nike tìm ra câu slogan "Just Do It" hồi năm 1988, chính thức tiết lộ rằng chính câu chuyện về tử tù Gary Gilmore đã khiến ông nghĩ ra câu slogan nổi tiếng "Just Do It".

Năm 1988, một chiến dịch quảng cáo chuẩn bị được hãng Nike tiến hành, ông Dan Wieden là một thành viên trong chiến dịch ấy. Câu slogan mà ông Dan Wieden đề xuất khi ấy, về sau này đã được giới chuyên môn trong lĩnh vực quảng cáo nhìn nhận là một trong những câu slogan nổi tiếng nhất trong thế kỷ 20.

Câu nói của tử tù Gary Gilmore đã từng được in lên những chiếc áo phông và bán chạy tại Mỹ. Giác mạc của người đàn ông này đã được hiến tặng sau khi bản án được thi hành và truyền cảm hứng cho ca khúc "Gary Gilmore's Eyes", do nhóm nhạc rock The Adverts thể hiện.

Các nhà làm phim ở Hollywood cũng đã nhiều lần kể lại câu chuyện cuộc đời của Gary Gilmore trong các bộ phim truyền hình và điện ảnh. Nhà văn người Mỹ Normal Mailer từng viết một cuốn tiểu thuyết dựa trên cuộc đời của Gary Gilmore, cuốn tiểu thuyết có tên "The Executioner's Song" đã giành được giải Pulitzer danh giá của Mỹ.

Gary Gilmore có một cuộc đời "vào tù ra tội" ngay từ khi còn trẻ. Sau khi cha của Gary qua đời, người thiếu niên nhanh chóng sa ngã, ngày càng trượt dốc, cuộc sống trở nên hỗn loạn và nhiều lần vi phạm pháp luật, phải ngồi tù.

Trước khi bản án tử hình được thi hành, Gary đã có hai lần tự sát hụt trong lúc chờ thi hành án. Điều tốt đẹp hiếm hoi mà Gary Gilmore làm được trong đời, đó là người đàn ông này đã đề nghị hiến tặng nội tạng cho các bệnh nhân cần đến và hiến xác để phục vụ cho việc nghiên cứu y học.

Câu slogan nổi tiếng của thế kỷ 20 đã ra đời như thế...

Chuyên gia trong lĩnh vực quảng cáo - ông Dan Wieden từng tiết lộ hồi năm 2015 rằng ông đã nghĩ tới câu nói cuối cùng của Gary Gilmore ngay trước khi tham gia vào cuộc họp chiến lược quảng cáo với các sếp cấp cao của hãng Nike hồi năm 1988.

Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với tạp chí Dezeen, ông Wieden cho biết rằng trong chiến dịch quảng cáo khi ấy có nhiều clip quảng cáo khác nhau chuẩn bị được chiếu trên truyền hình, ông sợ rằng những clip quảng cáo rất khác biệt ấy sẽ trở nên thiếu sự kết dính, bởi mỗi clip đưa lại một cảm nhận khác biệt.

Vì vậy, ông Wieden tin rằng chiến dịch quảng cáo ấy cần có một câu slogan ngắn gọn kết nối tất cả các hình ảnh và nội dung lại với nhau.

"Vào buổi tối trước khi diễn ra cuộc họp quan trọng về chiến lược quảng cáo, tôi đã viết ra khoảng 4 - 5 ý tưởng, rồi chọn ra một ý tưởng mà tôi cho rằng đắt giá nhất, đó chính là câu slogan "Just Do It". Đây không hoàn toàn giống câu nói cuối cùng của tử tù Gary Gilmore, nhưng vẫn dựa trên câu nói ấy. Thực tế, tôi không thích câu "Let's do it" mà chuyển thành "Just do it".

Với câu "Just do it", tôi liên tưởng tới tâm thế của một người biết rằng mình có khả năng cao sẽ bị thua nhưng vẫn đương đầu thách thức".

Thoạt tiên, khi ông Wieden đưa ra ý tưởng này, các sếp của Nike đã rất phản đối, nhưng sau cùng, bằng tài thuyết phục, ông đã khiến những người phản đối thay đổi lập trường và câu slogan này được sử dụng trong một clip quảng cáo ra mắt ở thời điểm đó.

Clip quảng cáo này khắc họa ông cụ Walt Stack khi đó đang ở tuổi 80. Ông Walt Stack là một ông cụ cao niên nhưng vẫn không ngừng chạy marathon một cách bền bỉ, đến mức ông trở thành biểu tượng của những người yêu thích bộ môn chạy bộ tại Mỹ thời bấy giờ.

Giờ đây, câu slogan "Just Do It" được nhìn nhận là một trong những câu slogan nổi tiếng nhất thế giới trong thế kỷ 20 - theo nhận định của tờ tạp chí Campaign, một tờ tạp chí kinh doanh chuyên về cách thức truyền thông - quảng cáo và sáng tạo thương mại.