Hành vi hiếp dâm ở Tây Ban Nha có thể phải đối diện bản án nào?

Một số tờ tin tức của Anh và Tây Ban Nha đã đưa tin về việc hai nam nghệ sĩ đến từ Việt Nam bị một cô gái người Anh 17 tuổi tố cáo cưỡng hiếp cô trên đảo Majorca (Tây Ban Nha).

Hiện tại, nhà chức trách địa phương tại Majorca vẫn đang tiến hành điều tra vụ việc.

Nếu cáo buộc này được kết luận là chính xác thì hai "nghệ sĩ nổi tiếng" đến từ Việt Nam có thể sẽ phải đối diện với bản án như thế nào?

Về độ tuổi của cô gái

Trước hết, một thông tin quan trọng trong sự việc này, đó là độ tuổi của cô gái đưa ra lời tố cáo - một cô gái người Anh đang ở tuổi 17. Tại Anh - quê hương của cô gái, độ tuổi để một cá nhân có quyền hợp pháp đưa ra sự đồng thuận trong việc quan hệ tình dục là 16 tuổi.

Tại Tây Ban Nha - nơi cô gái tới du lịch, độ tuổi để một người có quyền hợp pháp đưa ra sự đồng thuận trong việc quan hệ tình dục cũng là 16 tuổi.

Như vậy, xét về độ tuổi, cô gái đưa ra lời tố cáo đã có quyền đưa ra sự đồng thuận trong việc quan hệ tình dục. Sự việc mà cô gái tố cáo xảy ra trên đất nước Tây Ban Nha và đang do nhà chức trách Tây Ban Nha điều tra, nên rất cần quan tâm tới các quy định của luật pháp ở quốc gia này.

Về luật "only yes means yes" tại Tây Ban Nha

Tháng 5 năm nay, nhà chức trách Tây Ban Nha bước đầu thông qua dự luật liên quan tới định nghĩa về sự đồng thuận trong quan hệ tình dục. Truyền thông và công chúng phương Tây thường gọi điều luật này với tên chung là "only yes means yes" (tạm hiểu: chỉ khi nói đồng ý mới có nghĩa là đồng ý).

Hiện tại, nhà chức trách Tây Ban Nha vẫn đang tiếp tục các bước bỏ phiếu để quyết định việc có chính thức đưa dự luật này vào trong thực tế hay không. Điều luật "only yes means yes" đã được nhà chức trách Tây Ban Nha bắt đầu đưa ra cân nhắc kể từ năm 2021.

Trong thế giới phương Tây, điều luật "only yes means yes" được đánh giá là điều luật tiến bộ và bảo vệ cho phụ nữ trong vấn nạn xâm hại tình dục. Cụ thể, tại Tây Ban Nha, trước đây, những người muốn tố cáo việc mình bị tấn công tình dục, sẽ buộc phải đưa ra được những bằng chứng chứng minh rằng có yếu tố bạo lực xảy ra trong quá trình họ bị tấn công tình dục.

Điều này khiến nhiều nạn nhân rơi vào thế khó bởi nếu dấu hiệu của bạo lực và sự kháng cự không để lại những vết tích hay những bằng chứng rõ ràng, kẻ gây án hoàn toàn có thể thoát tội hoặc chỉ phải chịu một tội nhẹ hơn.

Việc xử lý tội phạm tình dục dựa trên những bằng chứng cho thấy sự xuất hiện của yếu tố bạo lực, của sự kháng cự... đã từng làm dấy lên tranh cãi trong dư luận Tây Ban Nha trước đây.

Điều luật "only yes means yes" sẽ giúp bảo vệ phụ nữ khi họ lên tiếng tố cáo tội phạm tấn công tình dục. Theo đó, điều luật "only yes means yes" yêu cầu sự đồng thuận trong quan hệ tình dục phải được biểu đạt một cách rõ ràng, chắc chắn, không phải bằng những sự đồng thuận mơ hồ do một bên quy chụp và tự cho rằng "như thế đã là đồng ý".  

Trước đây, trong một số vụ việc, bị cáo thường cho rằng sự im lặng của nạn nhân hay việc nạn nhân không phản kháng lại một cách dữ dội chính là cách biểu đạt... sự đồng thuận. Nhưng với điều luật "only yes means yes", chỉ có sự lên tiếng một cách rõ ràng, khẳng định sự thuận tình mới được xem là sự đồng thuận.

Mọi sự im lặng hay không phản ứng của nạn nhân đều là yếu tố vô giá trị khi người bị tố cáo lấy đó ra làm... bằng chứng bào chữa.

Nếu "only yes means yes" được chính thức thông qua tại Tây Ban Nha, thì khi đứng trước pháp luật, dù nạn nhân không có dấu hiệu bị ép buộc bằng bạo lực, dù nạn nhân im lặng và không phản kháng dữ dội trong lúc bị xâm hại, bị hiếp dâm, thì những yếu tố này cũng không thể coi là bằng chứng chứng minh cho sự "vô tội" của người bị tố cáo.

Khi quan hệ tình dục với một người mà người đó "không đồng thuận", hành vi này có thể khiến người bị tố cáo phải ngồi tù tới 15 năm theo quy định của pháp luật Tây Ban Nha.

Cơn giận dữ của người Tây Ban Nha trong vụ cưỡng hiếp tập thể gây chấn động

Nguyên nhân khiến dự luật "only yes means yes" được nhà chức trách Tây Ban Nha chính thức đưa ra xem xét kể từ năm 2021 bắt nguồn từ một vụ cưỡng hiếp tập thể. Vụ việc xảy ra tại lễ hội chạy đua với bò tót San Fermin tổ chức ở Pamplona, Tây Ban Nha, hồi năm 2016.

Vụ việc liên quan tới 5 người đàn ông cưỡng hiếp một cô gái 18 tuổi. Chính những người đàn ông này đã tự nhận rằng họ đã hành động như "một bầy sói".

Hai người đàn ông trong số này đã ghi lại quá trình tội ác diễn ra, những hình ảnh này sau đó đã trở thành... bằng chứng trước tòa. Bởi trong lúc bị cưỡng hiếp, cô gái chỉ im lặng và không có hành động chống trả quyết liệt, nên tòa án cho rằng đó là "biểu hiện của sự đồng thuận".

Ban đầu, 5 người đàn ông này chỉ bị khép vào tội tấn công tình dục, một tội nhẹ hơn so với tội cưỡng hiếp. Bản án đã làm dấy lên cơn giận dữ của công chúng Tây Ban Nha, rất nhiều người đã xuống đường biểu tình và kêu gọi nhà chức trách Tây Ban Nha hãy gia nhập nhóm những quốc gia Châu Âu coi việc quan hệ tình dục không đồng thuận là hành vi cưỡng hiếp.

"Vụ án bầy sói" chính là câu chuyện có tính chất mở đầu để nhà chức trách Tây Ban Nha cân nhắc áp dụng điều luật "only yes means yes".

Tội phạm tình dục tại Tây Ban Nha đối diện bản án thế nào?

Đối với tội tấn công tình dục, theo Điều 178 của Bộ luật Hình sự Tây Ban Nha, người bị tòa án kết tội tấn công tình dục phải đối mặt án phạt tù từ một tới 5 năm.

Đối với tội cưỡng hiếp, theo Điều 179 của Bộ luật Hình sự Tây Ban Nha, người bị tòa án kết tội hiếp dâm phải đối mặt án phạt tù từ 6 - 12 năm.

Trong một số hoàn cảnh đặc biệt, theo Điều 180 của Bộ luật Hình sự Tây Ban Nha, tội phạm tấn công tình dục hoặc hiếp dâm có thể bị tăng mức án phạt tù.

Cụ thể, đối với người bị kết án theo Điều 178, nếu phạm thêm yếu tố "hoàn cảnh đặc biệt", mức án phạt tù lúc này sẽ ở mức từ 5 - 10 năm tù.

Đối với người bị kết án theo Điều 179, nếu phạm thêm yếu tố "hoàn cảnh đặc biệt", mức án phạt tù lúc này sẽ ở mức từ 12 - 15 năm tù.

5 hoàn cảnh đặc biệt bao gồm: 1 - Khi hành vi bạo lực và đe dọa đối với nạn nhân có tính chất đặc biệt nghiêm trọng; 2 - Khi hành động phạm tội được thực hiện với sự phối hợp của hai hay nhiều người; 3 - Khi nạn nhân là người yếu thế được quy định cụ thể trong Điều 183; 4 - Khi người phạm tội lợi dụng vị thế của mình đối với nạn nhân (ví dụ: là người trên của nạn nhân xét theo thứ bậc  trong gia đình và lợi dụng điều này để khống chế, bắt ép nạn nhân quan hệ tình dục); 5 - Khi người phạm tội sử dụng hung khí hoặc làm những điều gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của nạn nhân.