Gia tăng nạn đào bới, trục vớt trái phép cổ vật

Theo ông Phạm Duy Phương, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) Thanh Hóa, hiện nay, một số di tích trên địa bàn tỉnh này đang diễn ra tình trạng tự ý tu bổ, tôn tạo, tiếp nhận công trình, đồ thờ do các tổ chức, cá nhân, du khách thập phương cung tiến không đúng quy hoạch và thiết kế đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đồng thời, tự ý sắp xếp, bài trí nội thất, đồ thờ không đúng nội dung, tính chất thờ tự của di tích, trái với thuần phong mỹ tục.

Cụ thể như Di tích cấp tỉnh Đền thờ Phạm Cuống và Phạm Vấn - Khai quốc công thần trong Khởi nghĩa Lam Sơn (xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa); nhà thờ họ Lê Hữu (phường Quảng Thắng, thành phố Thanh Hóa); đền Chín Gian (xã Thanh Quân, huyện Như Xuân); Núi Am Các và địa điểm chùa Am Các (xã Định Hải, huyện Tĩnh Gia)...

Mặt khác, thời gian gần đây, nạn trộm cắp cổ vật trong các di tích tăng lên tại nhiều địa phương trong cả nước. Việc đào bới, trục vớt trái phép cổ vật trong lòng đất, dưới lòng sông, biển cũng gia tăng và lan rộng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Hiện tượng mua bán các cổ vật diễn ra công khai, trái với quy định của pháp luật.

Để tăng cường quản lý và bảo vệ di tích, cổ vật và các di chỉ khảo cổ học trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; Sở VH-TT&DL đề nghị các địa phương và đơn vị liên quan tăng cường quản lý công tác bảo tồn, tu bổ, phục hồi, tôn tạo và phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của các di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật, di chỉ khảo cổ học, danh lam thắng cảnh gắn với hỗ trợ phát triển du lịch.

Lựa chọn tổ chức, cá nhân tham gia lập quy hoạch, dự án tu bổ, báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế và thi công tu bổ di tích phải có đầy đủ điều kiện năng lực theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa và Luật Xây dựng.

Chỉ tiếp nhận công trình, đồ thờ do các tổ chức, cá nhân, du khách thập phương cung tiến cho di tích theo đúng quy hoạch và thiết kế đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đối với những di tích chưa có quy hoạch và thiết kế, việc tiếp nhận công trình, đồ thờ do các tổ chức, cá nhân, du khách thập phương cung tiến chỉ được thực hiện sau khi cấp có thẩm quyền, cơ quan chuyên môn thẩm định, thỏa thuận, phê duyệt hồ sơ và cho phép.

Đồng thời, chỉ đạo, yêu cầu các cơ quan, đơn vị, phòng chuyên môn có liên quan và chính quyền cấp cơ sở phối hợp với cơ quan Công an, Quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hoạt động trộm cắp, buôn bán cổ vật trái phép, xâm phạm di chỉ khảo cổ học.

Bên cạnh đó, có biện pháp truy tìm các ổ, nhóm trộm cắp, buôn bán trái phép cổ vật và các hành vi vi phạm pháp luật trong việc bảo vệ di sản văn hóa, nhằm giáo dục, răn đe các đối tượng có ý đồ trộm cắp, đào bới, trục vớt trái phép cổ vật...

Giám đốc Sở VH-TT&DL Thanh Hóa cũng yêu cầu Thanh tra Sở này có trách nhiệm xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá và xử lý các vi phạm trong lĩnh vực quản lý di sản văn hóa theo thẩm quyền; báo cáo cấp có thẩm quyền chỉ đạo, xử lý các vi phạm theo quy định của pháp luật.

Trần Lê