Dương Tường: Một người thơ, một người tri thức lịch lãm và tử tế

Dành thời gian hơn nửa thế kỷ cho công việc dịch thuật, tên tuổi Dương Tường gắn liền với những cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của văn chương thế giới: Cuốn theo chiều gió, Cội rễ, Đồi gió hú, Bức thư của người đàn bà không quen, Kafka bên bờ biển, Con đường xứ Flandres, Lolita, Đi tìm thời gian đã mất… và mới nhất là bản dịch Truyện Kiều sang tiếng Anh. 

Ông còn là một nhà thơ nổi tiếng. Nhiều bài thơ tình của ông đã được nhạc sĩ Phú Quang phổ nhạc, thành những bài hát nổi tiếng, rất được yêu thích như bài Tình khúc 24, Dương cầm lạnh...

Tối 24/2, nhà thơ, dịch giả Dương Tường - người cả một đời gắn mình với con chữ đã rời cõi tạm, hưởng thọ 92 tuổi.

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cảm thấy hụt hẫng trước sự ra đi của Dương Tường. Anh xúc động viết trên trang cá nhân: "Sự ra đi của Dương Tường đối với tôi vẫn là quá đột ngột, dẫu biết ông đã ngoài tuổi chín mươi, dẫu biết ông đã nằm viện hơn hai tháng nay, dẫu biết ông có thể rời bỏ cõi đời bất cứ lúc nào.

Khoảng thời gian ông ở bệnh viện không ai người ngoài được vào thăm do những quy định nghiêm khắc của ngành y tế đối với người bệnh. Và thế là tôi đã không được gặp ông lần cuối như những lần tôi đến nhà ngồi bên ông. Phút cuối bên ông có vợ chồng con trai, vợ chồng con gái, và một đứa cháu. Ông đã rời cõi thế trong một cơn mê kéo dài.

Anh đi, những trang thơ và trang sách dịch của anh ở lại".

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam đánh giá, tinh thần đổi mới, tinh thần kiếm tìm những giá trị mới của văn học trong sáng tác lẫn dịch thuật của dịch giả Dương Tường đã "đóng góp đáng kể trong tiến trình thúc đẩy sự phát triển văn học". Ông cho rằng, nhà thơ, dịch giả Dương Tường là một ví dụ cho sự dấn thân cả đời với văn học. 

"Tôi biết ông vài chục năm sau này. Trước hết ông là người đóng góp lớn cho văn học dịch. Ông có công truyền bá các tác phẩm văn học lớn của thế giới vào Việt Nam. Ông là một người làm việc lặng lẽ, luôn hướng tới sự đổi mới, trong cả sự kiếm tìm những cuốn sách để dịch cũng như trong sự sáng tạo của thơ ca. 

"Ông là một người thực sự dấn thân cả đời cho văn học trong cả sáng tác thơ ca và dịch thuật. Cho đến tận những năm cuối đời, dù sức khỏe ông đã quá hao mòn nhưng cảm hứng sáng tạo của ông lúc nào cũng như tràn đầy", nhà thơ Nguyễn Quang Thiều chia sẻ. 

Còn đối với nhà văn Trịnh Thanh Nhã, Dương Tường là một người Hà Nội đích thực, tri thức vượt trội nhưng hết sức khiêm nhường. "Ông ấy sống với tri thức của mình, không dùng nó để phô trương. Ông ấy từng sưu tầm tranh. Là một nhà sưu tập vô cùng khó tính và tinh tế", nữ nhà văn chia sẻ. 

Dù không phải là những người bạn bè, cũng không có nhiều kỷ niệm riêng với nhà thơ Dương Tường nhưng nhà văn Trịnh Thanh Nhã vẫn không quên được những ấn tượng đẹp, đầy sự kính trọng khi lần đầu biết và gặp ông. 

Trịnh Thanh Nhã kể: "Tôi biết ông khi ông cố gắng nài nỉ mua một bức tranh nhỏ như bàn tay của Bùi Xuân Phái mà chồng tôi đang sở hữu. Ông đến nhà lúc 8h tối một ngày mùa đông, uống rượu và nhẩn nha tâm sự, thuyết phục... cho đến khi chồng tôi mủi lòng. Nhưng hóa ra ông đi mua tranh mà không đem xu nào trong túi.

Khi đã 11h khuya, chồng tôi đồng ý nhường bức tranh đó cho ông thì ông... gọi cậu con rể tới để đưa tiền. Có lẽ ông mua tranh cho phòng trưng bày của con gái.

Tôi từng gặp vài người đến mua tranh hoặc đồ cổ. Không thấy ai lịch lãm và kiên nhẫn như ông. Sách của ông tôi cũng đọc từ thuở còn học đại học. Rất ấn tượng về năng lực ngữ âm đặc biệt của ông. Cả trong sách dịch và thơ.

Nhưng chỉ vậy thôi. Ấn tượng về ông luôn đẹp và đầy sự kính trọng".