"Dòng máu cao quý" - Hồi ức cảm động về cha của nữ nhà văn Bỉ nổi tiếng

Tiểu thuyết Dòng máu cao quý của tác giả người Bỉ Amélie Nothomb sắp được giới thiệu đến công chúng Việt Nam trong khuôn khổ Ngày hội Văn học châu Âu năm 2023.

Dòng máu cao quý kể về cuộc đời của Đại sứ Bỉ Patrick Nothomb, cha của nhà văn Amélie Nothomb. Ông qua đời sau khi bị vỡ phình mạch vào tháng 3/2020, đúng lúc phong tỏa do Covid-19, hưởng thọ 83 tuổi. Thời điểm đó, Amélie Nothomb đã không thể gặp và nói lời từ biệt với cha mình.

Trong Dòng máu cao quý, Amélie Nothomb đã nhập vai và xưng "tôi" để nhường chỗ cho Patrick Nothomb kể lại câu chuyện về cuộc đời mình, từ thời thơ ấu vào những năm 1940 đến năm 1964.

Đặc biệt nhất trong tác phẩm là khoảng thời gian Patrick Nothomb cùng với hàng trăm đồng bào Bỉ bị bắt giữ làm con tin bởi quân nổi loạn tại Stanleyville, nay là Kisangani (Cộng hòa Dân chủ Congo) và suýt mất mạng ở đó.

Tác phẩm mở đầu bằng một chi tiết đầy kịch tính, khi Patrick Nothomb tưởng rằng sẽ chết trẻ như người cha mà ông chưa từng được gặp, khi đang cận kề bờ vực sinh tử.

"Người ta đưa tôi đến trước đội hành quyết. […] Mười hai người đàn ông bắt đầu nhắm nòng súng vào tôi. Liệu tôi có thấy lại cuộc đời mình lướt qua trước mắt?".

Sau phần mở đầu "choáng váng" là câu chuyện tuổi thơ Patrick Nothomb bị mẹ bỏ bê. Bà quả phụ đỏng đảnh thích giao du với giới thượng lưu hơn là tập trung làm mẹ. Cậu bé Patrick được ông bà ngoại là những người giàu có và hết mực tử tế nuôi nấng.

Cho rằng Patrick, khi ấy mới 6 tuổi, cần phải cứng rắn hơn, ông ngoại đã quyết định đưa cậu về nghỉ hè ở nhà ông nội - nam tước Pierre Nothomb.

Nhịp độ của câu chuyện tăng nhanh khi Patrick trưởng thành. Anh kết hôn với người phụ nữ tên Danièle bất chấp sự ngăn cấm từ ông nội, trở thành nhân viên ngoại giao, đón đứa con đầu lòng với cái ôm siết đầy xúc động. Hơn hết là cuộc nổi dậy và bắt cóc con tin tại Stanleyville.

Người đọc hồi hộp theo dõi những cuộc đấu trí căng thẳng, những màn đối đáp khéo léo của chàng nhân viên lãnh sự trẻ tuổi Patrick Nothomb với Tổng thống Gbenye trong nỗ lực cứu sống bản thân và những người dân Bỉ đang bị giam giữ.

"Tàn bạo, dịu dàng và hài hước" như tạp chí Télérama nhận xét, Amélie Nothomb đã dựng lại chân dung người cha mạnh mẽ, đầy thấu cảm và can trường.

Tác phẩm ngắn gọn, súc tích như những cuốn sách khác của bà, bắt đầu bằng những ký ức tuổi thơ để rồi vừa mang tính riêng tư lại vừa mang tính phổ biến. Độc giả sẽ hoàn toàn bị thuyết phục bởi sự trân trọng và lòng tôn kính mà Amélie Nothomb dành cho cha mình trong cuốn sách này. Patrick Nothomb không chỉ là người cha yêu quý mà còn là nguồn cảm hứng cho nữ tiểu thuyết gia.

Bằng cách ngược dòng quá khứ tìm về nguồn gốc của cha mình và nhấn mạnh những mâu thuẫn trong gia đình ông, Amélie Nothomb dường như cũng làm lành với chính bản thân và mang lại hơi thở mới cho sáng tác của bà.

Chính điều này khiến Dòng máu cao quý trở thành "tác phẩm mà chưa độc giả nào của Amélie Nothomb từng được đọc, tác phẩm mà mọi độc giả của Amélie Nothomb đều mong chờ" như nhận định của nhà phê bình văn học François Busnel.

Được viết với giọng văn dịu dàng, hài hước và cảm động, Dòng máu cao quý là cuốn tiểu thuyết thứ 30 của Amélie Nothomb, đồng thời lọt vào danh sách "100 cuốn sách tiêu biểu của năm" do tạp chí văn học uy tín Lire bầu chọn, được tờ nhật báo Le Parisien miêu tả "như một viên ngọc quý".

Năm 2021, Dòng máu cao quý giành giải Renaudot, một giải thưởng văn chương danh giá đã có tuổi đời gần 100 năm.