8 cuốn sách thiếu nhi "kinh điển" đi cùng tuổi thơ trẻ em Việt Nam

Những cuốn sách đi cùng tuổi thơ

Sáng 6/5, buổi trò chuyện Những cuốn sách đi cùng tuổi thơ đã diễn ra tại Phố sách Hà Nội, với sự tham gia của tác giả Phạm Thị Hoài Anh và biên tập viên Nguyễn Giang Linh (trưởng phòng Sách thiếu nhi Nhã Nam).

Buổi trò chuyện là dịp trở về tuổi thơ với những cuốn sách văn học của Nhã Nam được nhiều thế hệ độc giả yêu thích nhất, như: Cây cam ngọt của tôi, Pippi tất dài, Totto-chan bên cửa sổ, Chuyện con mèo dạy hải âu bay, Nhóc Nicolas, Hoàng tử bé, Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh và Chiến binh cầu vồng.

Đại diện Nhã Nam cho biết, đây là 8 cuốn tiểu thuyết được đông đảo độc giả đón nhận ngay từ những ngày đầu xuất bản. Số lượng phát hành mỗi cuốn lên đến hàng vạn bản và tái bản nhiều lần.

Cây cam ngọt của tôi ra mắt lần đầu ở Brazil năm 1968, nhanh chóng trở thành tác phẩm văn học bán chạy nhất trong lịch sử văn học Brazil. Cuốn sách được đưa vào chương trình giảng dạy tại các trường tiểu học ở nước này.

Bản dịch tiếng Việt của cuốn sách cũng được độc giả Việt Nam đón nhận, trở thành cuốn sách có sức lay động lớn mỗi khi được nhắc tên. Cây cam ngọt của tôi đã được tái bản nhiều lần và luôn giữ được sức nóng trên mạng xã hội.

Pippi tất dài là cái tên được hàng triệu trẻ em của bao thế hệ trên thế giới yêu mến, tạo ra một thế giới lung linh làm nức lòng độc giả mọi lứa tuổi ở hơn 100 quốc gia trên thế giới.

Tại Việt Nam, bản dịch cũng làm say mê những độc giả yêu thích sự tinh nghịch, phá cách của cô bé tóc đỏ, mặt đầy tàn nhang tinh quái với người bạn là một chú khỉ. Hình tượng văn học sống động Pippi tất dài cũng được nhiều lần dựng thành phim.

Totto-chan bên cửa sổ là cuốn sách gối đầu giường của trẻ em suốt 30 năm qua. Sau khi xuất bản lần đầu vào năm 1981, cuốn sách đã gây được tiếng vang lớn không chỉ ở Nhật Bản mà còn trên toàn thế giới. Tính đến năm 2001, tổng số bản sách bán ra ở Nhật đã lên đến 9,3 triệu bản. Totto-chan bên cửa sổ trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất trong lịch sử ngành xuất bản nước này.

Chuyện con mèo dạy hải âu bay là kiệt tác dành cho thiếu nhi của nhà văn Chi Lê nổi tiếng Luis Sepúlveda. Tác phẩm mang thông điệp nhân văn với cách thể hiện trong sáng, ấm áp và đơn giản, rất phù hợp với đối tượng độc giả nhỏ tuổi. Bản dịch tiếng Việt nhanh chóng trở thành một hiện tượng xuất bản, được độc giả mọi lứa tuổi yêu thích và đón nhận nhiệt thành.

Nhóc Nicolas là một trong những người bạn đồng hành cùng tuổi thơ, đã tạo ra một thế giới đầy tiếng cười và những câu chuyện nhân văn sâu sắc. Bộ sách đã được chuyển ngữ qua hơn 40 thứ tiếng, luôn nằm trong danh sách sách thiếu nhi "best-seller" (được bán chạy nhất) ở nhiều quốc gia.

Bản dịch tiếng Việt của bộ sách Nhóc Nicolas qua nhiều lần tái bản, chứng tỏ sức sống của nhân vật Nicolas.

Chiến binh cầu vồng là tác phẩm có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất Indonesia, được bán trên 5 triệu bản, dịch ra 26 thứ tiếng. Đây là một trong những đại diện xuất sắc nhất của văn học Indonesia hiện đại.

Sau khi bản dịch tiếng Việt của Chiến binh cầu vồng được xuất bản, rất nhiều độc giả đã có những lời giới thiệu tâm huyết về cuốn sách trên mạng xã hội, dần đưa tên tuổi của tác phẩm đến với những người yêu văn chương.

Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh là tiểu thuyết đầu tay của nhà văn người Canada Lucy Maud Montgomery. Cuốn sách đã được dịch ra hơn 30 ngôn ngữ, bán trên 50 triệu bản, đưa tên tuổi của Montgomery trở thành một trong những nhà văn bán chạy mọi thời đại.

Hoàng tử bé được bình chọn là tác phẩm hay nhất thế kỷ 20 ở Pháp, đồng thời cũng là cuốn sách Pháp được dịch và đọc nhiều nhất trên thế giới. Với 250 ngôn ngữ dịch khác nhau kể cả phương ngữ cùng hơn 200 triệu bản in trên toàn thế giới, Hoàng tử bé được coi là một trong những tác phẩm bán chạy nhất của nhân loại.

Ở Việt Nam, Hoàng tử bé cũng được coi là một cuốn sách "quốc dân", là tác phẩm quan trọng và được độc giả biết đến rộng rãi.

Theo Nhã Nam, 8 cuốn sách trên không chỉ nâng đỡ tâm hồn ấu thơ mà còn bầu bạn với cuộc sống của người trưởng thành.

Tác giả, diễn giả Phạm Thị Hoài Anh cho rằng, sách chính là món quà kỳ diệu trong mọi gia đình, giúp tăng sự gắn kết giữa các thành viên. Nhờ sách, bố mẹ có thể thoải mái nói chuyện với con cái về hàng loạt đề tài mà không có rào cản. Về sau, sách chính là cánh cửa mở ra tương lai, thế giới riêng của con trẻ.

"Các bạn nhỏ đọc sách bằng lăng kính trong trẻo, hồn nhiên, đơn thuần chỉ vì vui. Cách trẻ tiếp cận cuốn sách khác hẳn với người lớn. Chúng không nghĩ đến những ý nghĩa sâu xa, chiêm nghiệm hay suy ngẫm các bài học, thông điệp", chị Hoài Anh nói.

Nữ tác giả nhận ra thế giới ngôn ngữ trong 8 cuốn sách trên đều rất đẹp, mang đến những trải nghiệm ngôn ngữ thú vị, dẫn dắt độc giả đến cảm xúc lạ.

Dạy trẻ đối mặt với tiêu cực thông qua sách

Tại buổi trò chuyện, biên tập viên Giang Linh chia sẻ, nhiều phụ huynh không muốn dạy con những sự đau buồn, mất mát, cú sốc cuộc đời,... Nhưng trong thế hệ mà trẻ em lớn lên, va đập với thế giới nhanh và nhiều như bây giờ, chị nghĩ rằng cần tạo cho trẻ một lớp đệm chống sốc thật dày và rộng bằng những kiến thức, cảm xúc trong trang sách.

Theo chị, những tác phẩm kinh điển, những cuốn sách thiếu nhi hay, được viết từ trải nghiệm của các tác giả với cái nhìn vững vàng về cuộc đời.

Như Astrid Lindgren, tác giả sách Pippi tất dài, Lại Thằng Nhóc Emil, được đánh giá là một người kể chuyện xuất sắc đã được trao Huy chương Hans Christian Andersen (được coi như là Giải Nobel cho văn học thiếu nhi). 

Antoine de Saint-Exupéry - tác giả của Hoàng tử bé, là một phi công đã nhiều lần vào sinh ra tử. Hoàng tử bé cũng được viết ra vào đúng năm ông trải qua tai nạn rơi máy bay, lạc trên hoang đảo, đối mặt với cái chết. Những suy nghĩ, những trải nghiệm trong đời, cả tích cực lẫn tiêu cực, đã được ông đúc kết lại trên trang viết.

Các tác giả của Chiến binh cầu vồng, Cây cam ngọt của tôi, đều là những người đã sống trong những hoàn cảnh khốn khổ, chứng kiến cái chết, nếm trải nỗi đau và vươn lên. Họ đều là những tác giả lớn đã tận dụng chính trải nghiệm của mình, kể các câu chuyện về muôn vẻ cuộc đời cho thiếu nhi.

Khi những cuốn sách này đến với độc giả, đã được tác giả, nhà xuất bản cắt gọt, loại bỏ những chi tiết quá đau buồn, song vẫn vẹn nguyên ý nghĩa lành mạnh.

"Sau hai năm Covid-19, số lượng trẻ em đối mặt với vấn đề tâm lý gia tăng. Chúng tôi cảm thấy việc bố mẹ cho con đọc sách có hướng dẫn, đọc đa dạng thể loại, từ tươi hồng đến vừa vừa, xám xám rồi tối tối, sẽ mở rộng được biên độ chịu đựng cảm xúc của trẻ. Việc được tiếp xúc dần dần giúp trẻ biết giới hạn và cách vượt qua khi phải đối mặt với những cảm xúc đau buồn", biên tập viên Giang Linh nói.

Sau những chi tiết đau buồn trong các cuốn sách, con trẻ sẽ rút ra những bài học đạo lý. Chính việc để trẻ tiếp xúc dần với tác phẩm đa dạng cảm xúc dưới sự hướng dẫn của tác giả, sự biên tập kỹ lưỡng của công ty xuất bản, sẽ truyền tải những điều tốt đẹp cho thế hệ độc giả nhí.