Đi tìm ý thơ trong lời nhạc của “nhạc sĩ đoạt Nobel Văn học”

Trong tuần qua, Viện hàn lâm Thụy Điển đã tuyên bố ca sĩ - nhạc sĩ huyền thoại người Mỹ Bob Dylan là chủ nhân của giải Nobel Văn học 2016. Đây rõ ràng là một sự lựa chọn phi truyền thống, “vô tiền khoáng hậu”, bởi trước nay, giải thưởng này vốn chỉ được trao cho những nhà văn/nhà thơ.

Lý giải mà Viện hàn lâm Thụy Điển đưa ra cho sự lựa chọn lần này là bởi những ý thơ tìm thấy trong lời nhạc của Bob Dylan. Thực tế, tuy mục đích hàng đầu của Bob Dylan là sáng tác ra các ca khúc để trình diễn, nhưng trước đây, các lời bài hát do ông sáng tác đã từng được tập hợp đem in thành sách và bán rất chạy.

Rất nhiều người đã tìm đọc và thuộc nằm lòng những lời hát của ông như thể thuộc những tứ thơ, họ tìm thấy trong đó những triết lý nhân sinh, những cảm xúc đẹp, những ý tứ sâu sắc về con người, về cuộc đời…

Và đã từ lâu, người ta coi Bob Dylan là một nhà thơ bên cạnh danh xưng nhạc sĩ. Tên của ông đã thường xuyên xuất hiện trong danh sách những nhân vật được kỳ vọng nhận giải Nobel Văn học, dù vậy, trước đây, chưa có ai dám tin điều này một ngày nào đó sẽ có thể trở thành sự thực.

Bob Dylan có biệt tài nói lên những sự thật trần trụi một cách đầy nghệ thuật thông qua ca từ. Tính thơ và ý nhạc trong những tác phẩm của ông sẽ còn tồn tại dài lâu trong văn hóa đại chúng bởi những đề tài đa dạng mà Bob Dylan đã chạm đến, như chiến tranh, nỗi sợ hãi, cảnh không nhà, mất mát, yêu đương…

Tất cả những điều này được Bob Dylan thực hiện qua một phương thức dễ tiếp cận nhất đối với công chúng: ông sáng tác nên các ca khúc.

Dưới đây là một số lời hát ý vị nằm trong những ca khúc do Bob Dylan sáng tác. Những ca từ do ông viết ra vừa dành để nghe, vừa có thể “nhâm nhi” đọc, và đó chính là một phần lý do tại sao Bob Dylan là chủ nhân của giải Nobel Văn học năm nay:

​

Bích Ngọc
Tổng hợp