Day dứt trước tác phẩm sắp đặt về nạn đói 1945

Nằm trong dự án “Những con số” với 2 tác phẩm sắp đặt, 1 video art của anh em sinh đôi Lê Đức Hải, Lê Ngọc Thanh, “Chén và đũa, 1945” là tác phẩm gây ấn tượng mạnh nhất với người xem. Trong 2 năm ròng rã, 2 nghệ sĩ đã biến những cái chén đôi, đũa ăn cơm bình thường thành 1945 bát sơn mài viết số 1945 và 1945 đôi đũa sơn đỏ.

Thanh và Hải tâm sự: “Chúng ta đã luôn nhớ về mùa thu năm 1945 với âm vang của cờ hoa, âm thanh, màu sắc. Nhưng trước cuộc cách mạng tháng 8 năm 1945 còn có một niềm đau khôn nguôi với  hơn 2 triệu người dân chết đói.

Không có cờ hoa và màu sắc, chúng tôi tưởng niệm hai triệu vong hồn thập loại chúng sinh bơ vơ dưới vòm trời u xám đói rét ấy bằng những bát đũa sơn son thếp vàng và con số 1945 khôn nguôi nhắc nhở một niềm đau  đã khắc vào biên niên sử của đất nước. Bát và đũa được  sơn son thếp vàng bởi chúng tôi tin rằng khi nỗi đau được tưởng niệm, thì nỗi đau sẽ mang  sứ mệnh nhắc nhở loài người không để lặp lại thảm họa!”

Theo TS Phan Thanh Bình, nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật, Hiệu trưởng ĐH Nghệ thuật Huế: “Với 1945 cái chén phủ sơn son, thiếp vàng ghi số 1945 cùng với những đôi đũa đỏ muốn làm cho công chúng hiểu về những vấn đề nhạy cảm của lịch sử dân tộc những ngày gần kề cuộc Cách mạng tháng Tám 1945, khi quân Nhật bắt nhân dân nhổ lúa trồng đay dẫn đến nạn đói với khoảng hơn 2 triệu người Việt bị chết.

Đó là ký ức buồn, một lời ẩn dụ về cuộc sống nhằm khơi dậy, thức tỉnh lương tri và trách nhiệm của con người trước những biến cố của đất nước. Để rồi mỗi chúng ta phải suy tư trầm lắng, lắng đọng day dứt, nhìn lại chính mình trong dòng chảy thời gian - lịch sử” -

Một tác phẩm sắp đặt khác cũng gợi nhớ về quá khứ là “Giường nội trú, 1991”. Hai chiếc giường 2 tầng 1,8*0,8*1,6m của SV nội trú hay nằm được phủ xung quanh bằng vải đỏ có thêu hình rồng phượng.

“Tuổi trẻ tươi đẹp và hào phóng của hàng triệu sinh viên Việt đã gắn liền với những chiếc giường gỗ lênh khênh và thanh bần ấy trong những ký túc xá nghèo nàn. Không là hành trang đời người, nhưng với chúng tôi , chiếc gường tầng là hành trang của ký ức. Hai chiếc giường sơn son thếp vàng với họa tiết long-phụng này đã ra đời trong niềm tin yêu  ký ức của chúng tôi với thời hoa niên đói nghèo mà lộng lẫy, đời sinh viên khốn khó và huy hoàng” - anh em Hải & Thanh

Và tác phẩm video art “Chạm tới biển, 2011” với 3 kênh màu trong 59 phút, cảm thức sóng, biển, cát và hình ảnh 2 họa sĩ trong phim như những sinh linh bé nhỏ trước biển với bao dằn vặt, đau đớn kiếp người. Lê Đức Hải và Lê Ngọc Thanh đã lấy chính cơ thể của mình làm chất liệu nghệ thuật, muốn hòa tan máu thịt với biển, một lần nữa nhắc nhớ lại cách ứng xử với tiền nhân, với đất nước, với những vấn đề nóng bỏng thời sự của non sông của nghệ sĩ - công dân; những người chẳng thể nào đứng ngoài thực tại của quê hương.

Cuộc triển lãm rất đáng xem này đang diễn ra tại New Space Arts Foundation, Trung tâm văn hóa phương Nam, số 15 đường Lê Lợi, TP Huế từ 11/12/2011-11/01/2012: