Cục Di sản đề nghị “cứu” tháp Mỹ Sơn trước nguy cơ đổ sập

Theo đó, Cục này yêu cầu Sở VHTT&DL phối hợp với BQL Mỹ Sơn tiến hành chống đỡ tạm thời di tích tháp B3, khẩn trương lập hồ sơ, đề xuất giải pháp gia cố, chống xuống cấp di tích để báo cáo UBND tỉnh Quảng Nam và Bộ VHTT&DL xem xét, cho phép triển khai thực hiện sớm (trước mùa mưa bão).

Trước đó, ông Phan Hộ - Giám đốc BQL Mỹ Sơn đã có công văn đề nghị Sở VHTT&DL Quảng Nam xem xét và trình các cơ quan chức năng có giải pháp chống đỡ cấp thiết tháp B3 nhằm tránh nguy cơ sụp đổ và bảo vệ di tích trước khi xây dựng Dự án bảo tồn cấp thiết tháp B3 theo quy định.

Cụ thể, tháp B3 đang xuống cấp nghiêm trọng, thân tháp bị rạn nứt nhiều chỗ, trong đó có khe nứt dài nhất 0,6 m, rộng nhất 18 cm... Toàn bộ thân tháp đang nghiêng về hướng Tây - Nam. Đây là tháp có nguy cơ sụp đổ cao nhất trong quần thể các đền tháp tại Mỹ Sơn.

Tháp B3 nằm ở góc Tây Nam của phức hệ công trình khu B, C, D. Các công trình này được xây dựng trên một ngọn đồi thấp, được bao bọc bởi dòng suối Khe Thẻ. Tháp có mặt Tây và Nam giáp suối Khe Thẻ, mặt Đông và Bắc giáp tháp B1 và B4. Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ X, là nơi thờ thần Ganesha - con trai thần Shiva.

Tháp B3 có tổng chiều cao hiện trạng là 9,45m, đế rộng 4,5m dài 5,3m, tháp đang nghiêng khoảng 3 độ về hướng Tây - Nam (hướng ra suối Khe Thẻ), có các vết nứt từ đỉnh đến móng công trình ở hai mặt tường phía Đông và Tây...

Các đường nứt này tách đôi công trình, khe nứt càng ngày càng rộng, có nơi nhìn thấy được ánh sáng xuyên qua tường. Phần thân tháp đang bị các côn trùng, thực vật, nấm mốc xâm hại.

Phần tiền sảnh dù đã được gia cố trùng tu nhưng gạch ở lối đi bị mòn, bong tróc làm cho hai trụ trang trí có nguy cơ ngã đổ, khung cửa nghiêng về mặt Tây Nam, đà bị gãy đôi. Phần mái của tháp bị vẹo theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, gạch trên đỉnh rơi tạo lỗ thông nơi đỉnh tháp khi mưa gió khiến lòng tháp bị đẫm nước.

Tháp B3 được xây dựng vào cuối thế kỷ X, công trình có chức năng là nơi thờ thần Ganesha - con trai thần Shiva. Là một trong những công trình kiến trúc hiếm hoi, duy nhất còn giữ được dáng vẻ tiêu biểu cho phong cách Mỹ Sơn A1, chứa đựng giá trị lịch sử, kiến trúc, nghệ thuật rất cao.

Được biết, trong chiến tranh, tháp B3 đã bị bom đánh sập tường thân tháp phía tây và hư hại phần mái công trình. Đến khoảng những năm 1980, công trình được trùng tu, gia cố tường phía tây, mái tháp, một số vị trí trên thân tháp bởi các chuyên gia Ba Lan và Việt Nam.

Hà Tùng Long