"Cô du kích" trong bài thơ "Quê hương" của Giang Nam đã ra đi

Đầu năm nay, tôi có đến thăm nhà vợ chồng nhà thơ Giang Nam để viết bài. Sau khi trò chuyện tôi ngỏ ý xin chụp một tấm ảnh của ông bà, ông đứng dậy vào phòng gọi “em ơi” có nhà báo xin chụp hình rồi ông đi ra, khi bà đi ra ông lại bảo “ngồi đây em”, tôi bấm máy mà cảm thấy tình yêu giữa họ có sức gắn kết bền chặt đến phi thường, hôm đó trông bà vẫn mạnh khỏe. Tôi thầm nghĩ có lẽ ông trời đã cho vợ chồng ông chữ thọ để họ được hạnh phúc bên nhau trọn vẹn những năm cuối đời, bù lại những gì mất mát đã gánh chịu trong chiến tranh. Và tôi cũng xin chúc vợ chồng ông sống lâu trăm tuổi. Vậy mà mới đó chỉ vài tháng bà đã ra đi mãi mãi. Vẫn biết, tuổi già như ngọn đèn dầu trước gió, vậy nhưng khi nghe tin bà ra đi, trong lòng tôi bỗng dâng lên một nỗi niềm khó tả.

Ngày ấy cô bé Phạm Thị Triều sống với gia đình ở làng chài phường Vĩnh Trường, TP. Nha Trang (Khánh Hòa) nơi nổi tiếng với nghề làm nước mắm truyền thống. Vừa mới lớn Triều theo chị gái lên vùng căn cứ Đồng Bò hoạt động cách mạng rồi một thời gian sau được điều về làm ở Khối Dân chính của tỉnh ủy Phú Khánh, đóng ở Đá Bàn, Ninh Hòa. Chính nơi đây cô đã gặp chàng trai Nguyễn Sung (tên thật của Nhà thơ Giang Nam), 16 tuổi Sung vừa nghỉ học từ Quy Nhơn về vì Nhật đảo chính Pháp (tháng 8-1945) trường đóng cửa. Ông trở lại xã Vạn Thắng quê nhà tham gia công tác thông tin tuyên truyền. Nhờ công tác phong trào và viết báo tốt, khoảng đầu năm 1954, ông được điều động về căn cứ Đá Bàn. Ở đây anh lính Nguyễn Sung đã gặp cô gái xinh đẹp Phạm Thị Triều. Dù tình trong như đã nhưng hồi ấy chuyện yêu đương trong cùng tổ chức rất nghiêm ngặt. Cũng may mọi người điều thương nên trước ngày ông ra Bình Định tham gia đoàn sĩ quan liên bộ đình chiến, chuẩn bị cho việc lý kết hiệp định Genève, đơn vị đã tổ chức lễ cưới cho hai người. Vợ chồng trẻ ở với nhau được hai ngày thì ông lên đường.