Chuyện ít biết về những bà mẹ nghệ sĩ truyền cảm hứng cho con theo nghệ thuật

NSND Lệ Thuỷ - Đình Trí

Trong làng nghệ thuật cải lương phía Nam, nhắc đến cái tên Lệ Thuỷ là không ai không biết, không ai không nhớ. Tên tuổi của bà gắn với những vai diễn trong những vở diễn nổi tiếng như: Hồ Bảo Xuyên (trong vở Đêm lạnh chùa hoang ); Quế Minh (trong vở Kiếp nào có yêu nhau); Tây Thi (trong Tây Thi Gái Nước Việt); Công chúa (trong vở Tiêu Anh Phụng); Hạnh (trong vở Cây sầu riêng trổ bông); Nguyệt (trong vở Tô Ánh Nguyệt); Kim Anh (trong vở Đời cô Lựu); Diệu (trong vở Nửa đời hương phấn); Lan (trong Lan và Điệp); Thiên Kiều (trong vở Thiên Kiều Công Chúa)…

Bà vốn quê gốc ở tỉnh Vĩnh Long nhưng lại là dâu đất Quảng Ngãi. Bà lập gia đình năm 1973 với ông Đình Trúc là cử nhân kinh tế và có 3 người con. Trong 3 người, Đình Trí là con út và cũng là người duy nhất nối gót mẹ theo con đường nghệ thuật.

Tuy nhiên, trong khi Lệ Thuý theo nghiệp cải lương thì Đình Trí lại theo dòng nhạc tân nhạc. Anh đồng thời là tác giả của hơn 60 bài ca cổ, tân cổ giao duyên mà nữ nghệ sĩ Lệ Thủy đã có dịp trình bày trong các chương trình “Vầng trăng cổ nhạc” như: Mẹ tôi, Tha hương, Giấc ngủ đầu nôi, Ngợi ca quê hương em, Lòng của biển...

Năm 2009, Dương Đình Trí tổ chức liveshow “Bước chân hai thế hệ” nhân dịp sinh nhật lần thứ 61 của mẹ mình và cũng chính thức khẳng định con đường đi hát chuyên nghiệp của mình. Trong rất nhiều cuộc phỏng vấn, Đình Trí luôn quả quyết, mẹ chính là người đã truyền cảm hứng cho mình đi theo âm nhạc.

“Tôi yêu cải lương từ bé nhờ tiếng hát của mẹ và ánh đèn sân khấu ngày càng thu hút tôi mãnh liệt hơn. Hồi nhỏ, tôi cũng ước ao sau này trở thành một nghệ sĩ cải lương như mẹ tôi. Tiếng hát của bà ăn sâu vào tâm trí và tiềm thức của tôi từ thuở ấu thơ.

Sau khi tốt nghiệp trung học, tôi may mắn được gia đình cho đi du học tại Australia. Nơi xứ người, ngoài việc học, mỗi khi buồn và nhớ nhà tôi thường sáng tác những bài tân cổ giao duyên gửi về Việt Nam cho mẹ hát. Thỉnh thoảng, tôi tham gia những buổi văn nghệ sinh viên hay của cộng đồng người Việt. Sau đó được mời hát ở các vũ trường trong hai ngày cuối tuần, được người Việt ở đây ủng hộ rất nhiều thế là tôi "kết duyên" với tân nhạc”, Đình Trí nói.

Trong mắt Đình Trí, mẹ là một người đam mê nghiệp tổ đến cháy bỏng. Chính nhờ tình yêu này mà bà đã vượt qua được bao khó khăn để cùng chồng nuôi con khôn lớn. Với hơn nửa thế kỷ gắn bó với ca hát, NSND Lệ Thuỷ đã truyền dạy cho Đình Trí rất nhiều kinh nghiệm. Cứ mỗi lần anh “vấp ngã” cũng chính bà là “tay vịn” cho anh níu tay mà đứng lên.

NSND Thanh Hoa - Tôn Thất Sơn

Nhắc đến NSND Thanh Hoa - một giọng hát rất đỗi quen thuộc của Đài Tiếng nói Việt Nam (sau năm 1975) qua những ca khúc như: Tình yêu của đất và nước ( Hoàng Vân), Con kênh ta đào, Khúc hát ru của người mẹ trẻ (Phạm Tuyên), Em chọn lối này (An Thuyên), Tàu anh qua núi, Tình yêu trên dòng sông Quan họ (Phan Lạc Hoa), Bác Hồ một tình yêu bao la (Thuận Yến), Đường tàu mùa xuân (Phạm Minh Tuấn)… NSND Thanh Hoa có tất cả 3 người con, trong đó con lớn là nhà thơ Phan Huyền Thư và con trai út là cai sĩ Tôn Thất Sơn.

Tương tự Đình Trí - con trai NSND Lệ Thuỷ, Tôn Thất Sơn theo con đường âm nhạc vì được mẹ truyền cảm hứng cho từ bé.

“Hồi nhỏ, mẹ có cho tôi theo học đàn nhà thầy Doãn Nguyên nhưng đi học cho vui thôi. Sơn cảm thấy mình không có năng khiếu nghệ thuật nên theo đuổi ngành CNTT của Học viện Bưu chính viễn thông. Nhưng có lẽ âm nhạc là “nghiệp” đối với tôi rồi. Dù lý trí bảo rằng nghề hát nghiệt ngã lắm nhưng cuối cùng thì âm nhạc vẫn cuốn mình đi, theo một cách rất tự nhiên, rất bản năng mà mình không cưỡng lại được…

Tôi cũng cảm thấy mình quá may mắn khi có mẹ là nghệ sĩ tầm cỡ, bà không chỉ sinh ra tôi, hết mực thương yêu và dạy dỗ cho Sơn mà còn là cô giáo số 1 của tôi khi ở nhà. Bà đã truyền cho tôi rất nhiều kinh nghiệm sống và kinh nghiệm trên con đường nghệ thuật của mình, đó là may mắn không dễ người có được”, Tôn Thất Sơn tâm sự.

Trong mắt Tôn Thất Sơn, NSND Thanh Hoa là một người khó tính. Năm 2008, khi anh ra mắt album đầu tay, chính NSND Thanh Hoa là người đã trực tiếp biên tập và đưa ra những gợi ý về chọn bài trong album. Bên cạnh đó, bà cũng đưa ra những lời khuyên, hướng dẫn trong cách xử lý ca khúc cho con trai. Tuy nhiên, Thất Sơn lại cảm thấy áp lực vì mẹ Thanh Hoa rất khó tính và kỹ lưỡng trong công việc. Một sản phẩm âm nhạc khi ra mắt công chúng bà thường bắt anh phải thu đi thu lại rất nhiều lần mới vừa ý.

NSƯT Vũ Dậu

Nhắc đến NSƯT Vũ Dậu chắc hẳn những người trẻ thuộc thế hệ 8x trở về sau không nhiều người biết. Vào thập niên 80, bà cùng với các nghệ sĩ: Mạnh Hà, Thuý Hà… là những ca sĩ đầu tiên hát nhạc nhẹ miền Bắc.

NSƯT Vũ Dậu nổi tiếng với những ca khúc như: Cô gái mở đường, Cô gái Sài Gòn đi tải đạn, Trường Sơn đông Trường Sơn tây, Đôi dép Bác Hồ... và đặc biệt là những ca khúc của Phan Huỳnh Điểu như: Hành khúc ngày và đêm, Những ánh sao đêm, Đêm nay anh ở đâu...

Vũ Dậu còn là nghệ sĩ đầu tiên được quay phim màu và xuất hiện trên sóng truyền hình của Đài truyền hình Việt Nam. Bà đã được mời quay một chương trình gồm các sáng tác của nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu.

Bà đồng thời cũng là phu nhân của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Ngọc Hướng, và là mẹ của nhạc sĩ Ngọc Châu và ca sĩ Khánh Linh .

Người ta gọi gia đình NSƯT Vũ Dậu là “gia đình đồng nghiệp” bởi hiếm có gia đình nào lại có cả nhà cùng theo nghệ thuật mà lại là âm nhạc. Sinh ra trong một gia đình đặc biệt nên từ nhỏ, nhạc sĩ Ngọc Châu và ca sĩ Khánh Linh đã được truyền cảm hứng về nghệ thuật từ hai đấng sinh thành.

NSƯT Vũ Dậu dù là nghệ sĩ nhưng lại rất tảo tần và chăm sóc con hết mực. Năm 16 tuổi, nhạc sĩ Ngọc Châu thi đỗ vào khoa "Lý luận - sáng tác - chỉ huy" của Học viện Âm nhạc quốc gia và Khánh Linh lên 5 tuổi, vì điều kiện đời sống nghệ sĩ thời điểm đó còn khó khăn nên khi có chủ trương bà đã nộp đơn xin rời khỏi Nhà hát Nhạc nhẹ Trung ương khi mới 45 tuổi và xoay sang mở tiệm vàng trong 10 để lấy tiền lo cho các con ăn học. Sau đúng 10 năm, khi các con đã trưởng thành bà cũng bỏ luôn nghề tay trái này.

Năm 2008, nhân dịp sinh nhật bà, nhạc sĩ Ngọc Châu đã sáng tác bài “Điều không thể mất” để tặng mẹ và cả 3 mẹ con đã thể hiện ca khúc này trong chương trình “Vì người nghèo” phát sóng trực tiếp trên VTV vào ngày 31/12/2008. Với nhạc sĩ “Thì thầm mùa xuân”, để có được thành công như ngày hôm nay là những hy sinh rất thầm lặng của bố mẹ. Bài hát đã khiến NSƯT Vũ Dậu rất xúc động bởi bài hát không chỉ là tiếng lòng của nam nhạc sĩ dành cho mẹ mà bà còn cảm thấy đó là tiếng lòng của bà dành tưởng nhớ mẹ mình.

Với Khánh Linh, ngay từ nhỏ, khi nghe tiếng con gái khóc, vợ chồng NSƯT Vũ Dậu đã linh cảm rằng sau này con sẽ là một giọng ca tuyệt vời. Càng lớn lên, Khánh Linh càng bộc lộ nhiều năng khiếu âm nhạc nên lên 5 tuổi NSƯT Vũ Dậu đã cho con gái theo học Piano. Tuy nhiên, nhận thấy con gái không mặn mà với đàn nên bà lại cho con theo học sơ cấp âm nhạc ở Học viện Âm nhạc Quốc gia. Và đó là những viên gạch đầu tiên bà đặt cho con gái để sau này cô trở thành một giọng ca “hoạ mi” hiếm có của Hà Nội.

Diva Mỹ Linh - Anna Trương, Anh Duy và Mỹ Anh

Mỹ Linh là một trong những diva của làng nhạc nhẹ Việt Nam. Tên tuổi của chị gắn liền với Thì thầm mùa xuân, Chị tôi, “Trên đỉnh phù vân, Hương ngọc lan, Cám ơn một đoá xuân ngời… Năm 1998, Mỹ Linh nên duyên với nhạc sĩ Anh Quân và có một con trai, một con gái.

Tương tự như gia đình của NSƯT Vũ Dậu, các con của Mỹ Linh - Anh Quân đều được truyền cảm hứng nghệ thuật từ rất sớm. Anna Trương - con của nhạc sĩ Anh Quân với người vợ đầu đã được cho học Piano từ năm 6 tuổi và đến năm 10 tuổi cô đã bắt đầu viết những sáng tác riêng. Năm 16 tuổi, Anna được bố tặng riêng cho ca khúc Tuổi 16 và MV này của cô sau đó đã giúp cô đoạt được giải Ca sĩ triển vọng VMA trên kênh MTV Việt Nam.

“Anna có nhạc cảm tốt và sở thích luôn theo hơi hướng nghệ thuật. Khi tôi và Anh Quân làm album Made in Việt Nam, chính Anna đã “cứu” mẹ ca khúc Có thấy tôi tuổi 15 vì đồng ý hòa bè cùng. Đó là bài hát khó, nhiều đoạn trúc trắc nên cả tôi và anh Quân đều ngạc nhiên khi Anna có thể hát được rất đúng nốt và hòa bè rất chuẩn. Ngay lúc đó, tuy không nói ra miệng để Anna biết nhưng cả tôi và anh Quân đều nghĩ, sau này Anna sẽ theo nghệ thuật”, Mỹ Linh tâm sự.

Riêng, cậu con trai Anh Duy và con gái út Mỹ Anh cũng đã có những bước đầu tiên trong con đường âm nhạc. Anh Duy năm nay mới 17 tuổi, cậu đam mê nhạc cụ hơn là cầm mic. Cậu cũng là thành viên trong nhóm nhảy Pixelated, thường xuyên tham gia biểu diễn tại các sự kiện của trường. Diva Mỹ Linh từng khoe, Anh Duy chơi thể thao rất cừ, đặc biệt là môn bóng rổ. Cậu từng thi đấu cho đội tuyển của trường tại giải đấu các trường trung học dọc sông Mekong năm 2012.

Trong tương lai, vợ chồng diva nhạc Việt hướng con trai đi theo nghệ thuật. Mỹ Linh bật mí, sau khi tốt nghiệp cấp 3, Anh Duy sẽ tìm kiếm cơ hội để du học ở nước ngoài như chị gái Anna.

"Có mẹ là một trong những diva tên tuổi của làng nhạc Việt, mẹ lại còn là nghệ sĩ đi đầu trong các hoạt động kêu gọi công đồng, bảo vệ môi trường, em rất tự hào về mẹ và luôn luôn ủng hộ những việc mẹ làm" - Anh Duy chia sẻ.

Cô con gái út Mỹ Anh vừa ra album đầu tay ở tuổi 14. Trong số 3 người con của gia đình Mỹ Linh, Mỹ Anh được dự đoán sẽ trở thành ca sĩ nổi tiếng trong tương lai không xa. Trước đây, mỗi lần song ca cùng mẹ trong các chương trình ca nhạc, cô bé đều khiến khán giả trầm trồ trước chất giọng trong trẻo, cao vút và cách xử lý tinh tế so với độ tuổi.

Chia sẻ cảm xúc trong ngày ra mắt album của con gái út, Mỹ Linh tâm sự: “Tôi rất vui khi tận hưởng món quà đánh dấu sự trưởng thành trong âm nhạc của Mỹ Anh vào đúng dịp sinh nhật mình. Càng vui hơn khi Mỹ Anh nhận nhiều lời khen về giọng hát trong album, dù chưa từng học qua trường lớp thanh nhạc nào. Trước đây con gái tôi chỉ học piano ở nhạc viện”.

Mỹ Linh cho rằng: “Dạy con thì hiển nhiên là cần nghiêm khắc, nhưng chúng tôi vẫn tôn trọng thiên hướng, sở thích riêng của các con, dù là trong âm nhạc hay cuộc sống thường ngày. Hãy giao cho trẻ những trách nhiệm, bạn sẽ thấy các con trưởng thành rất nhanh”.

Hà Tùng Long