Cảnh cáo các "ông lớn" ngành thời trang vì vô tư sử dụng họa tiết dân tộc

Mới đây, đại diện Bộ Văn hóa của Mexico đã lên tiếng chỉ trích một số hãng thời trang quốc tế đã tung ra những thiết kế thời trang mùa hè sử dụng họa tiết truyền thống của một số bộ tộc thiểu số của Mexico. Họ sử dụng một cách miễn phí mà không có bất cứ hình thức đề cập thông tin hay đền đáp thực tế nào đối với các cộng đồng này.

Đại diện Bộ Văn hóa Mexico cho biết họ đã gửi đi những thông điệp tới 3 thương hiệu thời trang quốc tế, yêu cầu các hãng này đưa ra lời giải thích công khai.

Theo nhà chức trách Mexico, một số thiết kế của 3 hãng thời trang mà họ đang liên hệ đã sử dụng những họa tiết và kiểu dáng lấy cảm hứng từ phục trang của 3 bộ tộc thiểu số Mixteca, Mixe và Zapotec. Nhà chức trách Mexico kêu gọi các hãng này trích một phần lợi nhuận để hỗ trợ các cộng đồng thiểu số.

Trong những năm trở lại đây, truyền thông và dư luận ngày càng quan tâm việc các hãng thời trang được hưởng lợi từ việc đưa vào những thiết kế, họa tiết mang đậm phong cách của một số bộ tộc thiểu số, nhưng lại không đề cập rõ nguồn gốc của các thiết kế ấy và cũng không có bất cứ sự đóng góp hỗ trợ nào cho các bộ tộc thiểu số.

Vấn đề này đặc biệt được quan tâm tại Mexico bởi qua năm tháng, đã có nhiều thương hiệu thời trang lớn của phương Tây lấy ý tưởng từ các họa tiết và kiểu dáng trong phục trang truyền thống của các bộ tộc thiểu số ở Mexico. Những bộ tộc này đa phần có hoàn cảnh kinh tế khó khăn.

Khi sử dụng lại các kiểu dáng trang phục và họa tiết truyền thống của các bộ tộc này, các thương hiệu gọi đây là dòng thời trang "boho" và tùy vào mức độ nổi tiếng của thương hiệu mà một món đồ mang phong cách thời trang "boho" có thể bán được với giá hàng trăm, thậm chí hàng ngàn USD cho mỗi sản phẩm.

Từ năm ngoái, Bộ Văn hóa của Mexico đã lên tiếng tuyên bố rằng họ sẽ không nhân nhượng cho hành động trục lợi của các hãng thời trang thêm nữa.

Hồi tháng 2 năm nay, Viện Nghệ nhân Oaxaca (Mexico) cũng đã lên tiếng chỉ trích một thương hiệu thời trang nổi tiếng của Úc vì đã lấy cảm hứng từ phục trang của bộ tộc Mazatec để đưa vào các thiết kế mới tung ra của họ. Đáp lại, thương hiệu này giải thích rằng sự trùng hợp này là "không cố ý" và liền thu hồi dòng sản phẩm "có vấn đề" khỏi thị trường.

Dù các tổ chức văn hóa tại Mexico đang chú trọng việc tôn vinh, bảo tồn các kiểu dáng và họa tiết trong trang phục truyền thống của những bộ tộc thiểu số, nhưng đứng trên quan điểm lập trường trung lập, nhiều luật sư cho rằng điều này vẫn là chưa đủ bởi khi ra trước pháp luật, những di sản này đều cần phải được đăng ký bản quyền sở hữu trí tuệ.

Nhưng để làm được điều này đòi hỏi việc theo đuổi đến cùng một quy trình mất nhiều thời gian và chi phí, đây là một thách thức đối với các bộ tộc thiểu số.