Báo Singapore khen ngợi phim của đạo diễn gốc Việt

Trước khi làm phim, đạo diễn người Mỹ gốc Việt - Nguyễn Võ Nghiêm Minh vốn là một nhà vật lý. Như lời ông từng nói: “Tôi bước vào bộ môn nghệ thuật thứ bảy khi không còn trẻ, nhưng tôi tin mình vẫn còn đủ thời gian cho nó”, dường như vị đạo diễn 59 tuổi này không quá bất ngờ trước một ngã rẽ mới trong cuộc đời.

Đó là những nhận định của tờ Straits Times (Singapore) về đạo diễn của “Mùa len trâu” (2004) và “Nước 2030” (2014). Trong cuộc trò chuyện qua điện thoại gọi đến nhà riêng của đạo diễn ở thành phố Los Angeles (Mỹ), đạo diễn cho biết chính những trải nghiệm của ông trước khi đến với điện ảnh đã giúp ông trở thành một nhà làm phim.

“Là một nhà nghiên cứu khoa học, bạn luôn phải tìm đến với những cái mới, làm mọi việc theo những cách mới để mọi thứ ngày càng trở nên hiệu quả, và đặc biệt, bạn phải làm những điều chưa ai từng làm. Tôi cũng luôn đi tìm cái mới trong những dự án điện ảnh của mình. Với Nước 2030, tôi đã pha trộn nhiều thể loại, lãng mạn, kỳ bí, tội phạm. Tôi chơi đùa với chủ nghĩa hiện thực huyền ảo, với thuyết vị lai, với sự suy đoán”.

“Nước 2030” lấy bối cảnh Việt Nam ở thì tương lai khi biến đổi khí hậu đã làm nước biển dâng ngập hơn phân nửa đất đai vùng ven biển miền Nam. Lúc này, cây lương thực, cây hoa màu, rau củ bỗng trở nên khan hiếm, đắt đỏ.

Những nông trại nổi to lớn và hiện đại như Đại Thanh trong bộ phim này kiếm được những món lợi lớn từ việc nghiên cứu ra các giống rau củ trồng được trong nước mặn, đáp ứng được nhu cầu rau xanh của cả vùng Trung bộ và Nam Bộ nhưng lại ẩn chứa những mầm mống nguy hại cho sức khỏe con người.

Trong bối cảnh ấy hiện lên các mối quan hệ đan xen phức tạp giữa lý trí và tình cảm, giữa cái tốt và cái xấu, giữa cái chung và cái riêng. Như nhân vật nữ chính Sáo, cô quyết tìm ra sự thật đằng sau cái chết bí ẩn của chồng, nhưng cuối cùng trong cô lại nảy sinh một tình yêu khó lý giải với một nhà nghiên cứu - người bị nghi ngờ là thủ phạm giết chồng cô…

“Nước 2030” được khởi quay năm 2013 và hoàn thành năm 2014. Kịch bản của Nguyễn Võ Nghiêm Minh, dựa trên truyện ngắn “Nước như nước mắt” của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư.

Lý do khiến Straits Times giới thiệu bộ phim này là bởi trong Liên hoan phim Đông Nam Á vừa diễn ra tại Singapore từ 10/4 đến 3/5, lượng vé của “Nước 2030” đã nhanh chóng bán hết. Là một phim từng được chiếu mở màn ở hạng mục Toàn cảnh (Panorama) tại LHP Quốc tế Berlin (Đức) năm 2014, “Nước 2030” đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của khán giả yêu điện ảnh.

Chia sẻ với tờ Straits Times, đạo diễn Nghiêm Minh hy vọng bộ phim có thể giúp nâng cao nhận thức của người xem về biến đối khí hậu, về công nghệ biến đổi gen, nhưng đồng thời ông cũng không muốn bộ phim của mình trở thành một bài giảng khô cứng: “Biến đổi khí hậu toàn cầu là một vấn đề vẫn đang được tranh luận sôi nổi tại nhiều diễn đàn và vẫn còn nhiều điều mà người ta chưa biết”.

Thực tế, bộ phim đã đưa ra nhiều thông điệp hơn thế, rằng liệu chúng ta có bao giờ thực sự hiểu được tất cả sự thật trong một vấn đề hay không, khi trước mỗi vấn đề luôn có những cách nhìn nhận đối lập nhau, chúng ta chỉ có một hướng nhìn và điều đó khiến “sự thật 100%” là điều khó đạt được.

“Ngay cả trong vấn đề biến đổi khí hậu cũng vậy, có những giả thuyết cho rằng sự biến đổi khí hậu có thể là một quá trình hoàn toàn ngẫu nhiên của trái đất. Trong lịch sử, trái đất đã đi qua những thời kỳ nóng - lạnh đa dạng, đó được xem là sự biến đổi bình thường của trái đất. Quả thực, ngay cả trong khoa học cũng có những điều mà các nhà nghiên cứu không chắc chắn, vì vậy, tôi cũng không muốn thực hiện một cái kết rõ ràng cho phim của mình”.

Bộ phim được thực hiện với mức kinh phí dưới 400.000 đô la (8,6 tỉ đồng), nhưng đến những cảnh cuối cùng của phim thì kinh phí đã cạn nên bản thân đạo diễn đã phải tự thực hiện một số cảnh quay dưới nước. Nghiêm Minh cười to và chia sẻ với Straits Times rằng: “Tôi học lặn trong có 3 ngày rưỡi và ngay lập tức phải lao xuống nước để thực hiện những cảnh quay”.

Bộ phim đầu tay của đạo diễn Nguyễn Võ Nghiêm Minh là “Mùa len trâu” (2004). Phim đã được lựa chọn là đại diện của Việt Nam ở hạng mục Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc nhất tại giải Oscar. “Mùa len trâu” là một bộ phim thành công của đạo diễn khi giành được nhiều giải thưởng điện ảnh tại các liên hoan phim quốc tế.

Phải mất tới một thập kỷ, Nghiêm Minh mới thực hiện bộ phim nghệ thuật tiếp theo bởi ông rất đề cao việc lựa chọn dự án điện ảnh phù hợp, bên cạnh đó, để có kinh phí làm phim không phải việc đơn giản. Tuy vậy, Nghiêm Minh cho rằng việc ông đến với điện ảnh khá muộn đã chứng minh rằng đây chính là những gì ông thực sự muốn làm trong đời.

Nghiêm Minh cho biết từ khi còn nhỏ, chứng kiến những cảnh tượng chiến tranh khiến ông rất sợ hãi, nhiều khi để thoát khỏi nỗi sợ, cậu bé Nghiêm Minh khi đó đã ngồi lì trong rạp chiếu phim nhỏ xíu của cha mẹ.

Ở đó, cậu bé cảm thấy an toàn và thoải mái. Thuở ban đầu, chàng thanh niên Nghiêm Minh nghĩ rằng làm phim không phải là một nghề có thể trụ vững được, vì vậy, anh quyết định theo đuổi khoa học.

Nghiêm Minh đã nhận được bằng cử nhân kỹ sư hàng không tại trường Đại học Poitiers của Pháp, sau đó nhận bằng tiến sĩ vật lý ứng dụng tại trường Đại học California của Mỹ năm 1984. “Rồi bỗng một ngày, tôi thức dậy và có lẽ điện ảnh đã chộp lấy tôi” - Nghiêm Minh hồi tưởng một cách hài hước về quá trình “sang ngang”, từ khoa học rẽ sang điện ảnh của mình.

Sau đó, ông hoàn thành khóa học về biên kịch và đạo diễn tại trường Đại học California hồi năm 1998 và kể từ đó, theo đuổi sự nghiệp làm phim.

Đạo diễn Nghiêm Minh đã kết hôn và có hai người con, ông cho biết sẽ tiếp tục làm phim bởi “khi chuyển sang lĩnh vực điện ảnh, tôi cảm thấy mình rất thoải mái” - bài báo của Straits Times viết về đạo diễn của “Nước 2030” được kết lại như vậy.

Tại LHP Quốc tế Hà Nội lần III (2014), trong chương trình Điện ảnh thế giới ngày nay (Panorama), “Nước 2030” cũng đã được lựa chọn để chiếu giới thiệu tới khán giả.

Bích Ngọc
Theo Straits Times