2 tác phẩm gốm được trao kỷ lục Guinness thế giới

Sáng 30/6, lễ trao kỷ lục Guinness thế giới cho 2 tác phẩm gốm sứ nghệ thuật của nghệ nhân Nguyễn Hùng đã diễn ra tại Hà Nội.

Hai tác phẩm của nghệ nhân Nguyễn Hùng được trao tặng danh hiệu kỷ lục Guinness thế giới là: "Thiềm Thừ thiên phong ấn" - Tác phẩm điêu khắc linh vật thần thoại bằng gốm lớn nhất và "Phú quý mãn đường" - Tác phẩm đĩa gốm chạm khắc lớn nhất.

Tại sự kiện, bà Mai McMillan - đại diện tổ chức Kỷ lục Guinness thế giới nói: "Để đủ điều kiện cho hồ sơ, cả hai đều phải được làm bằng gốm, cả hai đều phải thể hiện được tính mỹ thuật được công nhận và các phép đo phải được thực hiện bởi một chuyên gia đo lường có trình độ với sự chứng kiến của hai nhân chứng độc lập.

Mỗi bằng chứng phải được tập hợp lại với nhau và gửi để chúng tôi xem xét. Tôi muốn khen ngợi các kỷ lục gia đã tuân thủ tất cả các hướng dẫn, điều này đã dẫn đến thành tích của hai kỷ lục thế giới này".

Theo bà Mai McMillan, phương pháp đo để xác định kích thước cho chiếc đĩa dựa trên đường kính của đĩa và phương pháp đo để xác định kích thước của tác phẩm điêu khắc dựa trên chiều dài, chiều rộng và chiều cao.

Được tổ chức Kỷ lục Guinness thế giới trao danh hiệu, nghệ nhân Nguyễn Hùng - làng nghề Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội) - xúc động chia sẻ: "Tôi không tin đó là sự thật khi mình được nhận 2 kỷ lục thế giới Guinness cho 2 tác phẩm gốm nghệ thuật. Đó là kết quả cho 40 năm nỗ lực tìm tòi sáng tạo của tôi.

Tôi có nhiều trăn trở, mong muốn làm được điều gì đó cho nghề gốm sứ? Làm sao để  định vị gốm Việt, vươn tầm thế giới. Và tôi cũng mong muốn giới trẻ tiếp tục giữ lửa nghề, mong các bạn trẻ dành nhiều thời gian nỗ lực, tâm huyết hơn cho đam mê của mình để một ngày nào đó các bạn cũng như tôi hôm nay được ghi nhận và vinh danh".

Tác phẩm Thiềm Thừ thiên phong ấn nặng 1500 kg, có chiều dài 1,735 m, chiều rộng 1,1m và chiều cao 0,778 m. Linh vật thần thoại ở đây là cụ cóc Thiềm Thừ, hay còn gọi là cóc phong thủy, cóc ba chân linh thiêng ở châu Á và là biểu tượng của sự thịnh vượng.

Cụ cóc thần thoại ngồi trên đỉnh một đống tiền xu và vàng thỏi, có biểu tượng âm dương trên đỉnh đầu bằng sứ, ngậm một đồng xu trên miệng và chòm sao bắc đẩu trên lưng.

Theo nghệ nhân Nguyễn Hùng, ông đã  mất 6,5 tháng để chế tác tác phẩm này.

Tác phẩm "Phú quý mãn đường" nặng 400 kg có đường kính 1,37 m có đắp nổi và chạm khắc của cây Tuyết Tùng và đôi chim công, và các yếu tố phong thủy như núi và mặt trời nhằm truyền đạt ý tưởng về sự giàu có, vĩnh cửu, quyền quý và hạnh phúc viên mãn đời đời. Chiếc đĩa được nghệ nhân Nguyễn Hùng chế tác thành công vào năm 2018, và mất khoảng 2.500 giờ (khoảng 1,5 năm).

Nghệ nhân Nguyễn Hùng tiết lộ, hai tác phẩm trên là thành quả nhiều năm ông nghiên cứu, ăn ngủ cùng gốm. Anh đã sử dụng loại men mới do chính anh sáng tạo. Anh phát hiện thân cây sen có thể thay thế vỏ trấu - nguyên liệu trong men tro cổ truyền. Nghệ nhân dùng tro của thân sen, trộn với đất trầm tích ở sông Hồng cùng bột nghiền của một số loại khoáng thạch tự nhiên tạo thành dòng men mới, đặt tên Hoàng thố liên hoa.

Men này cho dải màu rộng hơn, từ sắc nâu đến nâu đỏ, so với màu trắng ngà đơn thuần của men tro. Ngoài ra, việc cải tiến men khiến sản phẩm có thể chịu được nền nhiệt độ nung cao, 1.230-1.300 độ C

Hai tác phẩm được nghệ nhân Nguyễn Hùng sử dụng lối đi mới, đưa kỹ thuật chế tác điêu khắc, đắp nổi lên gốm. Vốn dĩ nghề gốm sứ thường hay vẽ trang trí lên các tác phẩm, điêu khắc, đắp nổi rất hiếm người làm, do nó có độ khó nhất định. Nghệ nhân Nguyễn Hùng đã dày công nghiên cứu thử nghiệm lối chế tác này, tạo chiều sâu cho các sản phẩm gốm và tăng độ độc đáo nhưng vẫn giữ được dáng vẻ thân thuộc của đồ gốm Việt.

Cũng theo nghệ sĩ Nguyễn Hùng, tác phẩm bộ đĩa "Phú quý mãn đường" trước khi được chế tác thành công đã trải qua 5 lần bị hỏng, khi thì bị nứt vỡ đôi, khi thì bị nổ, khi thì bị biến dạng và đến lần thứ 6 mới có được tác phẩm thành công. Với tượng "Thiềm Thừ thiên phong ấn" thì bị hỏng 4 lần, đến lần thứ 5 mới được.

Tiến sĩ Hồ Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật Mỹ thuật ứng dụng Hội Mỹ thuật Việt Nam đánh giá tại buổi trao kỷ lục Guinness thế giới cho 2 tác phẩm gốm: "Đây là sự lao động hết mình, sáng tạo chinh phục đỉnh cao của gốm Việt Nam và thế giới. Tôi biết anh Nguyễn Hùng đã lâu, biết tình yêu gốm luôn chảy trong huyết quản. Ngoài sự thuần thục về tay nghề, anh Hùng có sự khát khao và tình yêu gốm rất lớn thể hiện qua việc tìm tòi và sáng tạo men từ sen. Tôi khâm phục ý chí lao động miệt mài, sự cố gắng của anh".

Nghệ nhân Nguyễn Hùng sinh năm 1971 ở Hải Phòng, sớm bén duyên với gốm. Năm 1986, anh được giao nhiệm vụ khảo sát về nghề gốm tại nhiều tỉnh thành trong cả nước. Sau đó, anh quyết định bám trụ với làng gốm Bát Tràng, Hà Nội.

Hai tác phẩm mai bình "Tích lộc" và "Mã đáo" thành công của anh hiện lưu giữ tại khu di tích lịch sử đền Gióng (Sóc Sơn, Hà Nội). Nhiều tác phẩm trưng bày tại Bảo tàng Tinh hoa làng nghề Việt Nam ở Bát Tràng, bảo tàng tư nhân XQ ở Huế...