Di sản thế giới góp phần làm phong phú thêm văn hóa đậm đà bản sắc Việt Nam

Tối 17/8, tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm, Khu di tích và danh thắng Yên Tử (Quảng Ninh), Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Lễ công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, gắn với chương trình nghệ thuật đặc biệt “Thanh âm Yên Tử – Di sản ngàn đời”.

Cùng dự có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hải Phòng, tỉnh Bắc Ninh, đại diện UNESCO Việt Nam, Giáo hội Phật giáo Việt Nam cùng đông đảo nhân dân, du khách. Sự kiện do Quảng Ninh chủ trì, phối hợp với Hải Phòng, Bắc Ninh và các cơ quan liên quan tổ chức.

Ngày 12/7 vừa qua, tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO tại Pháp, quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc chính thức được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Đây là di sản thứ 9 của Việt Nam và là di sản liên tỉnh thứ hai sau Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà.

Quần thể di sản trải rộng trên ba địa phương Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh, gắn liền với sự hình thành và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm. Đây là trung tâm Phật giáo thuần Việt do Phật Hoàng Trần Nhân Tông sáng lập, hội tụ hệ thống chùa chiền, am thất, văn bia, mộc bản, tuyến hành hương và cảnh quan linh thiêng được bảo tồn hàng trăm năm.

Theo UNESCO, di sản là minh chứng cho sự kết hợp giữa nhà nước, tôn giáo và nhân dân trong việc hình thành bản sắc Việt Nam; đồng thời phản ánh giá trị nhân văn, hòa hợp với thiên nhiên, truyền cảm hứng về hòa bình, khoan dung, nhân ái.

Để được UNESCO công nhận, Quảng Ninh đã chủ trì cùng Hải Phòng, Bắc Ninh trải qua hơn 10 năm chuẩn bị hồ sơ. Hàng chục cuộc hội thảo trong nước và quốc tế được tổ chức, tập trung vào ba chuyên đề: giá trị văn hóa – lịch sử, hệ thống kiến trúc – cảnh quan và địa chất – đa dạng sinh học. Hồ sơ chính thức được gửi UNESCO tháng 1/2024 và được thông qua sau quá trình đánh giá khắt khe.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh sau 11 năm kể từ khi Tràng An được công nhận di sản thế giới, Việt Nam thêm một lần vinh dự với Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc. Đây là hồ sơ di sản chuỗi đầu tiên, liên tỉnh, trải qua quá trình xây dựng gian nan, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19, nhưng đã thuyết phục được UNESCO.

Thủ tướng khẳng định thành công này là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương, các bộ, ngành, địa phương và sự đồng thuận của nhân dân. Hồ sơ di sản được xây dựng bài bản, chất lượng, tiếp cận theo cách mới, bao quát diện tích rộng, địa hình phức tạp nhưng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Người đứng đầu Chính phủ biểu dương nỗ lực của tỉnh Quảng Ninh – địa phương chủ trì, cùng sự tham gia tích cực của Bắc Ninh, Hải Phòng, các cơ quan ngoại giao, UNESCO Việt Nam và chuyên gia quốc tế.

Thủ tướng xúc động nhắc lại lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”, khẳng định Đảng và Nhà nước luôn coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu và động lực phát triển đất nước.

Ông nhấn mạnh: “Quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được công nhận là Di sản thế giới góp phần làm phong phú thêm văn hóa đậm đà bản sắc Việt Nam. Đây là sức mạnh mềm, là nội lực để văn hóa thực sự trở thành động lực đột phá cho phát triển, để nền văn hiến Việt Nam rạng danh muôn đời, đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng”

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản, Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng Quảng Ninh, Hải Phòng, Bắc Ninh tập trung thực hiện 5 nhóm nhiệm vụ: hoàn thiện khung pháp lý; xác định trách nhiệm quản lý; xây dựng kế hoạch gắn với phòng ngừa rủi ro, thiên tai; kết nối bảo tồn với phát triển du lịch bền vững; và quảng bá hình ảnh di sản, để mỗi người dân trở thành “đại sứ văn hóa”.

Tiếp thu chỉ đạo, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Phạm Đức Ấn khẳng định ba địa phương sẽ phối hợp chặt chẽ, cụ thể hóa định hướng của Chính phủ, bảo tồn nguyên vẹn giá trị di sản, đồng thời phát huy sáng tạo, biến truyền thống thành nguồn lực nội sinh, đóng góp vào phát triển bền vững đất nước.

Tại lễ công bố, hơn 700 nghệ sĩ biểu diễn chương trình nghệ thuật “Thanh âm Yên Tử – Di sản ngàn đời”, gồm ba chương: Theo dấu chân Phật Hoàng; Hào khí Trúc Lâm – tinh thần Việt muôn đời; và Hào khí vươn mình – khát vọng Việt Nam. Chương trình tái hiện hành trình lịch sử và khát vọng vươn lên của dân tộc, đưa khán giả hòa mình vào không gian văn hóa – âm nhạc giữa non thiêng Yên Tử.

Sự kiện khép lại bằng màn pháo hoa tầm cao rực rỡ, chào mừng quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trở thành Di sản văn hóa thế giới, để lại nhiều cảm xúc trong lòng đại biểu và du khách.