HLV ngoại và bản sắc của bóng đá nội

Mất bản sắc, loạn phong cách

Không khó để nhận thấy rằng bóng đá Việt Nam dưới mỗi triều đại HLV khác nhau lại có một phong cách chơi bóng khác nhau. Dưới thời HLV Conlin Murphy, một người Anh, đội tuyển Việt Nam đá rặc phong cách Anh: Chuyền dài, lật cánh, đánh đầu, dù lối chơi ấy không hề phù hợp với thể trạng nhỏ của người Việt.

Đến lúc Alfred Riedl nắm đội tuyển, đội bóng của HLV người Áo lại phụ thuộc hoàn toàn vào các pha tấn công biên. Bản thân ông Riedl cũng phụ thuộc rất nhiều vào các cầu thủ đá cánh. Thế hệ trước có Trần Công Minh, Nguyễn Đức Thắng, đến thế hệ sau là những cái tên như Quang Thanh, Tấn Tài.

Nhiều HLV ngoại đến rồi đi, nhưng chưa ai xây dựng được lối chơi riêng cho đội tuyển Việt Nam, bởi cơ bản là chúng ta xài nhiều HLV thuộc nhiều trường phái khác nhau quá, bóng đá nội tầm CLB cũng đánh mất bản sắc trầm trọng quá.


Thế nên, khi lên đội tuyển, các cầu thủ gần như phải làm quen lại từ đầu với lối chơi mới. Kiểu như ở CLB các cầu thủ chơi ở tuyến dưới cứ quen đá dài cho các ngoại binh ở phía trên dùng tốc độ và sức mạnh để càn lướt, lên đến đội tuyển họ vẫn đá kiểu đấy, dù ở đội tuyển không có ngoại binh, cũng không có cầu thủ đủ to và đủ khỏe để thực hiện lối chơi tốn sức này.

Nhiệm vụ của vị HLV mới ở đội tuyển quốc gia sẽ là thay đổi điều vừa nêu. Ông phải giúp các học trò trong tay mình biết thế nào là phối hợp nhóm, biết thế nào là lối đá phù hợp với thể trạng cầu thủ Việt Nam.

Dĩ nhiên, đây là điều không dễ vì thói quen ở CLB đã ăn sâu vào phong cách của các cầu thủ. Nhưng không phải là không có cách nếu đấy là sự thay đổi mang tính đồng bộ và những người quản lý nền bóng đá có lộ trình lâu dài hẳn hoi.

Định hình theo phong cách Nhật?

Có lẽ VFF có lý lẽ riêng của VFF trong việc chọn HLV người Nhật nắm đội tuyển trong thời gian tới. Dư luận không phản đối quốc tịch của HLV, trước đây họ chỉ phản ứng cách VFF tung thông tin rườm rà quá, biết ngay từ đầu là chọn người Nhật, nhưng cứ phải tung hỏa mù với 16 ứng cử viên khác nhau để tự làm rối mọi thứ.

Bóng đá Việt Nam đang có chương trình hợp tác toàn diện với bóng đá Nhật, nên chọn HLV người Nhật nắm đội tuyển (nhiều khả năng là ông Okada) cũng là bình thường.

Cái sự hợp tác toàn diện ở đây có thể là chỗ để bóng đá Việt Nam giải quyết sự thiếu đồng bộ trong hệ thống từ cấp CLB trong thời gian qua. Vấn đề là phải làm đúng phương pháp và thực hiện triệt để.

Một nền bóng đá không thể có bản sắc, một đội tuyển quốc gia không thể ổn định về mặt phong cách nếu mỗi CLB đá một đằng, còn đội tuyển lại chơi theo một kiểu.

Nhiệm vụ của ông HLV người Nhật sắp tới là tìm ra phong cách chơi phù hợp nhất với thể trạng nhỏ của cầu thủ Việt Nam, trước các đối thủ có thể hình tốt hơn, giống như các đội bóng của Nhật vẫn chơi như thế khi đụng độ các đội bóng phương Tây.

Nhiệm vụ tiếp theo là từng lò đào tạo trẻ cũng cho ra lò những sản phẩm gần với phong cách ấy về sau, mới mong tạo ra bản sắc riêng cho cả một nền bóng đá, để HLV đội tuyển khỏi mất thời gian sắp xếp lại lối chơi ngay từ đầu, khi có cầu thủ mới lên tuyển.

Cái này giống như nói đến bóng đá Ý là nói đến đặc sản phòng ngự - phản công trứ danh, mà bất cứ CLB nào cũng phải biết sử dụng, nói đến bóng đá Đức là nói đến sự khoa học, hay nói về bóng đá Anh là nói đến khả năng chạy và sút của các cầu thủ vậy…

Đấy cũng không phải là điều có thể thực hiện trong ngày một ngày hai, mà cần phải có lộ trình. VFF đang có lộ trình hợp tác lâu dài với người Nhật, mong rằng lộ trình đó là đúng và sẽ được họ thực hiện nghiêm túc, chứ không phải làm theo kiểu cưỡi ngựa xem hoa.