Bóng đá Việt Nam ở giai đoạn sa sút: Bước ngoặt đột phá tại AFF Cup
(Dân trí) - Thành tích của đội tuyển quốc gia và đội tuyển trẻ Việt Nam hiện tại không như ý. Tuy nhiên, câu chuyện thịnh suy của một nền bóng đá không phải là chuyện lạ.
Sự thăng trầm khó tránh khỏi của một nền bóng đá
Công bằng mà nói, đội tuyển Việt Nam hiện nay bị đánh giá yếu hơn so với các đội Thái Lan và Indonesia, yếu hơn so với chính mình hồi vô địch AFF Cup 2018.
Tuy nhiên, về ngôi vô địch AFF Cup 2018, chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương bình luận: "Thời điểm đó, đội tuyển Việt Nam tập hợp được dàn cầu thủ thuộc hai thế hệ tài năng liên tiếp nhau, gồm thế hệ của những Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn, trung vệ Bùi Tiến Dũng, với thế hệ của những Quang Hải, Đoàn Văn Hậu, Trần Đình Trọng…".
Đội tuyển Việt Nam hiện bị đánh giá thấp hơn so với Indonesia (Ảnh: Tiến Tuấn).
"Bổ sung cho dàn cầu thủ thuộc hai thế hệ này có thêm thủ môn Đặng Văn Lâm, trung vệ Quế Ngọc Hải, tiền đạo Nguyễn Anh Đức. Các cầu thủ lúc đó đang ở đỉnh cao phong độ, họ giàu khát khao cống hiến. Khi đó, thành tích của bóng đá Việt Nam đã xuống đáy rồi, nên toàn đội không gặp nhiều áp lực như bây giờ", ông Xương bình luận thêm.
Nói thế để thấy rằng đi tìm thành công cho đội tuyển Việt Nam trong thời điểm cách đây vài năm so với hiện tại khó hơn nhiều. Hoàn cảnh thay đổi, đối thủ cũng thay đổi. Indonesia hiện tại sử dụng đội hình gồm toàn cầu thủ nhập tịch, họ không mạnh lên nhờ khâu đào tạo trẻ, nên cũng chưa chắc đây là sức mạnh mang tính lâu dài, bền vững.
Về vấn đề này, cựu Phó chủ tịch (PCT) phụ trách chuyên môn VFF Dương Vũ Lâm nói: "Không thể phủ nhận thực tế một vài cầu thủ nhiều kinh nghiệm của đội tuyển Việt Nam đã hết khát khao, phong độ không còn tốt như trước. Ngược lại, những người trẻ, người mới giàu khát khao, lại chưa đạt đến trình độ của các đàn anh ngày nào".
Thái Lan như thường lệ vẫn được đánh giá cao hơn đội tuyển Việt Nam (Ảnh: Đỗ Minh Quân).
"Đây là đặc thù không chỉ của bóng đá Việt Nam, mà còn là đặc thù của các nền bóng đá yếu trên toàn thế giới. Đặc thù đó là việc các tài năng lớn không xuất hiện một cách liên tục. Bằng chứng, hiện tại chúng ta không có cầu thủ trẻ nào có tố chất đặc biệt như Công Phượng và Quang Hải các thế hệ trước", ông Lâm phân tích thêm.
Bóng đá trẻ Việt Nam vẫn đang giữ ngôi vô địch giải U23 Đông Nam Á hai năm liên tục
Khi nhắc đến lực lượng kế thừa, tức là nhắc đến khâu đào tạo. Ở đây, vai trò đào tạo không chỉ thuộc về mỗi mình Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF). Ông Dương Vũ Lâm phân tích: "VFF có trách nhiệm định hướng, còn việc thực hiện là trách nhiệm của các CLB.
Tuy nhiên, nhiều đội bóng ở Việt Nam, nhất là các đội thuộc giải hạng Nhất, họ còn không đủ kinh phí hoạt động từng mùa, lấy đâu ra kinh phí nghĩ đến chuyện xa xôi là hệ thống đào tạo trẻ, là sân chơi cho đội hình B, đội hình trẻ".
Việc thành tích của các đội tuyển trẻ Việt Nam trong thời gian gần đây sa sút (các đội U16 và U19 không thành công ở giải khu vực) cũng xuất phát từ nguyên nhân này, chúng ta thiếu những tài năng nổi bật để gánh vác các đội tuyển trẻ. Ngay đến lò đào tạo danh tiếng của CLB HAGL cũng không còn được như trước.
Các tài năng trẻ của bóng đá Việt Nam chưa bắt kịp trình độ của Công Phượng, Quang Hải (Ảnh: Đỗ Minh Quân).
Sau khóa 1 thuộc học viện HAGL JMG, đội bóng trẻ phố núi chưa thể ra lò các tài năng tương tự như Công Phượng, Văn Toàn, Tuấn Anh ngày nào. Lò đào tạo trẻ của các CLB Sông Lam Nghệ An và SHB Đà Nẵng nức tiếng ngày nào cũng không còn như xưa.
Dĩ nhiên, VFF vẫn có trách nhiệm trong thất bại của đội tuyển trẻ thời gian qua, chủ yếu ở việc tìm kiếm HLV phù hợp, đủ chuyên môn để dẫn dắt các đội này. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ, có mấy HLV giỏi, tầm cỡ Lê Huỳnh Đức, Chu Đình Nghiêm chịu ngồi vào ghế HLV của các đội trẻ?
Lần gần nhất, bóng đá Việt Nam có một HLV rất giỏi nắm các đội tuyển trẻ là ông Hoàng Anh Tuấn. Nhưng ông Tuấn hiện tại cũng đã quay lại với bóng đá chuyên nghiệp, sau khi nhận được lời mời từ CLB Bình Dương, tìm kiếm thử thách mới cho bản thân mình.
Đội tuyển U23 Việt Nam vẫn đang giữ ngôi vô địch U23 Đông Nam Á 2 năm liền (Ảnh: FAM).
Khi được dẫn dắt bởi các HLV phù hợp, thành tích của các đội tuyển Việt Nam, trong đó có các đội trẻ nhiều khả năng sẽ khác. Ví dụ như U23 Việt Nam dưới thời các HLV Hoàng Anh Tuấn (năm 2023) và Đinh Thế Nam (năm 2022) hai lần liền vô địch Đông Nam Á là một ví dụ.
Cũng từ đây, dựa vào thành tích này, thật khó kết luận vội vã rằng thành tích của các đội trẻ Việt Nam chỉ toàn đi xuống.
Đích đến vẫn còn ở phía trước
Câu chuyện lựa chọn HLV phù hợp để xây dựng thành tích đúng kỳ vọng cũng là câu chuyện xảy ra ở đội tuyển quốc gia thời điểm hiện tại. Chuyên gia bóng đá Đoàn Minh Xương bình luận: "Tất cả các HLV từ ông Park Hang Seo, Philippe Troussier và Kim Sang Sik đều có ý tốt với đội tuyển Việt Nam, chỉ là mỗi người một hoàn cảnh".
HLV Kim Sang Sik vẫn đang đi tìm thành công cho đội tuyển Việt Nam (Ảnh: Mạnh Quân).
"Ông Park Hang Seo ngoài tài năng, còn có may mắn là đến với đội tuyển Việt Nam ngay giai đoạn chúng ta có hai lứa cầu thủ rất giỏi, lại không áp lực về thành tích. Ông Troussier kém may mắn khi lực lượng nói trên đã có dấu hiệu sa sút. Bản thân HLV người Pháp lại hơi vội vã trong việc thực hiện mục tiêu mới, xây dựng lực lượng mới nên thất bại.
HLV Kim Sang Sik cũng có cái lý của ông ấy trong việc xây dựng lực lượng giữa những cầu thủ giàu kinh nghiệm, vẫn còn khát khao, kết hợp với thế hệ mới muốn chứng tỏ bản thân thông qua một chu kỳ mới. HLV Kim Sang Sik cần thời gian, không nên vội đánh giá đội tuyển quốc gia trước khi chiến dịch AFF Cup khép lại", ông Xương phân tích.
Trong quá khứ, đội tuyển Việt Nam từng trải qua tình cảnh tương tự, trước AFF Cup 2008. Thời đó, đội tuyển cũng rất vất vả, bản thân HLV Calisto cũng từng bị chỉ trích tơi tả trong quá trình chuẩn bị cho AFF Cup, không biết đến chiến thắng là gì. Tuy nhiên, đội tuyển Việt Nam lại kết thúc giải đấu năm 2008 với ngôi vô địch.
Đội tuyển Việt Nam vẫn chưa thực hiện mục tiêu chính của nền bóng đá trong năm nay là AFF Cup Ảnh: Đỗ Minh Quân).
Chúng ta vượt qua hai đối thủ mạnh hơn mình gồm Singapore và Thái Lan ở giải đấu cách đây 16 năm. Tình cảnh năm đó hệt như đội tuyển Việt Nam vào lúc này, nếu so sánh với các đội Thái Lan và Indonesia.
Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà Phó chủ tịch VFF Trần Anh Tú chia sẻ về mục tiêu của đội tuyển Việt Nam: "Đội tuyển quốc gia vẫn quyết tâm lọt vào trận chung kết và tiến tới việc phấn đấu giành ngôi vô địch giải Đông Nam Á năm nay. VFF sẽ chuẩn bị tốt nhất cho đội tuyển và nghiên cứu kỹ các đối thủ Thái Lan, Indonesia, giúp đội tuyển có đối sách phù hợp".
Có thể những người trong cuộc, những người đang trực tiếp lèo lái đội tuyển, đang hoạch định chiến lược cho bóng đá Việt Nam thấy được tiềm năng mà người ngoài chưa nhìn thấy. Hơn nữa, nếu đã xác định sân khấu chính của bóng đá nội trong năm là AFF Cup, thì hãy để đến hết giải đấu đó rồi hãy đánh giá về đội tuyển, đánh giá về bóng đá Việt Nam.
Bài học của những người từng chê đội tuyển của HLV Calisto cách đây 16 năm vẫn còn nguyên: Người ngoài không tin đội tuyển Việt Nam của vị HLV người Bồ Đào Nha thành công ở AFF Cup 16 năm trước, nhưng người trong cuộc vẫn có niềm tin, và thực tế lịch sử đã chứng minh ai đúng ai sai!
