Vì sao Vòm Sắt của Israel bất lực trước "mưa tên lửa" từ Gaza?

Rạng sáng 7/10, lực lượng Hamas bắn hàng nghìn quả rocket từ Dải Gaza và đưa lực lượng tràn vào khu vực do Israel kiểm soát. Nhiều rocket đã vượt qua hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt (Iron Dome) của Israel và bắn trúng mục tiêu, khiến hàng trăm người thiệt mạng và nhà cửa bị hư hại.

Nhà sử học quân sự Nga và Giám đốc Bảo tàng Lực lượng Phòng không Yury Knutov chỉ ra rằng, mặc dù Vòm Sắt là một hệ thống phòng không tiên tiến và tinh vi, nhưng vẫn có những lỗ hổng và dễ dàng bị đối phương khai thác.

Thứ nhất, một hệ thống Vòm Sắt chỉ có thể bảo vệ một khu vực tương đối nhỏ (khoảng 150km2).

Thứ hai, Vòm Sắt rất hiệu quả khi đối phó với một số lượng nhỏ các mục tiêu đang lao tới, tất cả đều tiếp cận từ cùng một hướng.

"Trong trường hợp có một cuộc tấn công dữ dội hơn, gồm ít nhất khoảng 100 quả tên lửa, Vòm Sắt thường không hiệu quả và có tới 90% số tên lửa vượt qua hệ thống này, tấn công các mục tiêu", chuyên gia Knutov cho biết.

Chuyên gia Knutov cũng quan sát thấy rằng, các chiến binh Hamas đã cố tình phóng loạt tên lửa từ các hướng khác nhau, dường như để áp đảo hệ thống phòng thủ Vòm Sắt của Israel.

"Khi Vòm Sắt chặn loạt rocket đầu tiên, hệ thống này không thể đối phó với loạt rocket thứ hai được bắn sau loạt đầu tiên gần một phút. Do vậy, rocket từ loạt bắn thứ hai, thứ ba và thứ tư sẽ tiếp cận mục tiêu trên thực tế mà không bị cản trở, ông Knutov nói, đồng thời lập luận rằng chiến thuật này về cơ bản tận dụng "sự kém hiệu quả" của hệ thống Vòm Sắt.

Hơn nữa, một tên lửa đánh chặn của Vòm Sắt có giá ít nhất là 20.000 USD trong khi tên lửa do Palestine sản xuất - mối đe dọa mà các hệ thống Iron Dome thường phải đối phó - chỉ có giá khoảng 2.000-3.000 USD mỗi chiếc, ông Knutov nói thêm.

Tuy nhiên, chuyên gia Knutov đánh giá cao khả năng của đơn vị radar của Vòm Sắt và tên lửa đánh chặn mà hệ thống phòng không này sử dụng.

Ông cũng lưu ý rằng Vòm Sắt có thể xác định liệu một tên lửa đang bay tới có gây ra mối đe dọa cho khu vực đông dân cư hoặc cơ sở quân sự hay không, đồng thời tránh lãng phí đạn vào một rocket có thể rơi ở khu vực vắng vẻ.

Sức mạnh của Vòm Sắt

Hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm sắt được cho là đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Israel đánh chặn "mưa" tên lửa từ Gaza. Vòm sắt là hệ thống phòng không do các doanh nghiệp quốc phòng của Israel sản xuất với sự hỗ trợ cả về tài chính và công nghệ của Mỹ.

Hệ thống này được đưa vào biên chế của quân đội Israel năm 2011. Vòm Sắt được thiết kế để đánh chặn các tên lửa và pháo tầm ngắn. Hai hệ thống riêng biệt, được gọi là David's Sling và Arrow, được thiết kế để đối phó với các mối đe dọa tầm trung và tầm xa, bao gồm máy bay, máy bay không người lái, pháo và tên lửa.

Vòm sắt hoạt động dựa vào một hệ thống radar và phân tích để xác định mục tiêu tên lửa có gây ra mối đe dọa hay không. Hệ thống này chỉ triển khai tên lửa đánh chặn nếu xác định tên lửa đang bay tới có nguy cơ nhằm vào một khu vực có dân cư hay cơ sở hạ tầng quan trọng.

Các tên lửa đánh chặn được phóng theo phương thẳng đứng từ một giàn phóng di động hoặc bệ phóng cố định. Chúng được thiết kế để đánh chặn tên lửa đối phương ở trên không, tạo ra các vụ nổ và tiếng còi cảnh báo.

Mặc dù vậy, một số người cho rằng, chính phủ Israel phụ thuộc quá nhiều vào hệ thống này và không đầu tư thích đáng cho các hệ thống phòng thủ khác như hầm trú ẩn.

Michael Herzog, một tướng quân đội về hưu của Israel, cũng chỉ ra một nhược điểm của Vòm sắt là hệ thống này ít hiệu quả hơn ở tầm bắn 4km trở xuống, vì vậy các tên lửa tầm cực ngắn cũng có thể là mối đe dọa.