Ukraine hối hả đưa binh sĩ tới điểm nóng chiến trường: "Dục tốc bất đạt"

Lữ đoàn 155 của Ukraine, từng xảy ra bê bối đào ngũ hàng loạt, đang nỗ lực cải cách để chiến đấu. Tuy nhiên, các nguyên nhân cơ bản dẫn đến sai lầm trong việc tuyển dụng, đào tạo và triển khai binh sĩ ra trận ở các điểm nóng được xem là một vấn đề lớn, khó có thể đảo ngược trong thời gian ngắn của Ukraine.

Nhà báo quân sự Yury Butusov, một trong những người chỉ trích mạnh mẽ chính sách lâu nay của Lực lượng Vũ trang Ukraine (AFU) trong việc thành lập các lữ đoàn mới thay vì củng cố các đơn vị hiện có, cho biết một số đơn vị thuộc lữ đoàn 155, được huấn luyện và trang bị bởi Pháp, đã có những thành tựu đầu tiên ở điểm nóng Pokrovsk.

Ông nhận định rằng lữ đoàn này đang dần cải thiện khả năng chiến đấu. Các đơn vị tiền tuyến đã ngăn chặn được các cuộc tấn công của Nga và hệ thống chỉ huy của lữ đoàn đang dần vận hành tốt hơn.

Phóng viên chiến trường nổi tiếng Andriy Tsaplienko cũng đưa ra những đánh giá tương tự: "Tôi muốn nói rằng Lữ đoàn 155 đã vượt qua giai đoạn khủng hoảng ban đầu, giống như tất cả các lữ đoàn mới thành lập khác, và tôi nghĩ giai đoạn này sắp kết thúc".

"Quân nhân đang dần trở lại với lữ đoàn. Bộ khung lữ đoàn vẫn còn và đang hoạt động. Tôi nhận thấy họ đang dần kết nối với nhau. Đây là những người đã được điều động và giờ họ đã học cách vận hành trang thiết bị mới… họ đã ổn định khu vực tác chiến của mình", ông nói.

Vào tháng 11 và tháng 12 năm ngoái, truyền thông Ukraine cho biết, lữ đoàn 155 với quân số khoảng 3.000 người đã đối mặt với tình trạng "chưa đánh đã tan" bởi tình trạng đào ngũ hàng loạt khi huấn luyện tại Pháp.

Gần như toàn bộ chương trình huấn luyện chỉ tập trung vào kỹ năng cá nhân của từng binh sĩ. Lữ đoàn 155 - đơn vị đầu tiên của AFU được thành lập ở nước ngoài và từng xuất hiện trên truyền hình Pháp cùng Tổng thống Emmanuel Macron - đã được điều ra mặt trận mà thiếu hụt nghiêm trọng trang thiết bị quan trọng như máy bay không người lái (UAV) trinh sát và tấn công. Ngoài ra, nhiều chỉ huy của lữ đoàn thậm chí chưa từng gặp binh sĩ trước khi ra trận.

Các thông tin tương tự về sự tổ chức thiếu chỉn chu và năng lực lãnh đạo không đạt chuẩn đã xuất hiện ở khoảng 6 lữ đoàn mới được thành lập khác của AFU. Điều này đã dẫn đến làn sóng chỉ trích không chỉ từ truyền thông mà còn từ các chỉ huy chiến đấu kỳ cựu về cách quân đội Ukraine xây dựng đơn vị và tuyển quân.

Vấn đề cấp bách

Trong thời gian qua, để đối phó với đà tiến của Nga, Ukraine đã thành lập hàng loạt lữ đoàn mới. Tuy nhiên, việc huấn luyện gấp rút để đưa quân ra tiền tuyến đã khiến Kiev đối mặt với nhiều vấn đề.

Trung tá Denys Prokopenko, chỉ huy Lữ đoàn Azov, cho biết trong một tuyên bố ngày 17/1 rằng nhiều chỉ huy ở các đơn vị mới của AFU không có kiến thức cơ bản về chiến thuật như cách bố trí phòng thủ, phối hợp hỏa lực hoặc quản lý đơn vị mà không để thất thoát tài nguyên.

Theo các báo cáo, lãnh đạo AFU đã nhận thấy tình trạng thiếu hụt quân số từ nửa cuối năm 2024 và quyết định giải quyết bằng cách lập ra 9 lữ đoàn chiến đấu mới, với tổng quân số dự kiến lên đến 50.000 người.

Nhiều ý kiến cho rằng việc Ukraine vội vàng lập ra hàng loạt đơn vị mới là nhằm chứng minh cho phương Tây thấy họ vẫn còn tiềm lực để duy trì cuộc chiến lâu dài. Tuy nhiên, cách làm này bị chỉ trích khi nhiều lữ đoàn có kinh nghiệm lâu năm của Ukraine lại đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng.

Đến cuối năm 2024, bên cạnh Lữ đoàn 155, các Lữ đoàn 5, 150, 151, 152, 153, 154, 156 và 157 đang trong các giai đoạn thành lập và huấn luyện khác nhau. Đây là lực lượng dự bị chính của AFU.

Nhiều vấn đề của Lữ đoàn 155 cũng xuất hiện ở các lữ đoàn mới khác. Đặc biệt, tình trạng thiếu hụt chỉ huy có năng lực gần như là vấn đề chung của toàn quân đội, theo các báo cáo trên mạng xã hội quân sự Ukraine.

Việc đào tạo kiểu "đốt cháy giai đoạn", đưa các đơn vị toàn tân binh ra những điểm nóng nhất tiền tuyến, thiếu sĩ quan chỉ huy có kinh nghiệm trận mạc phong phú khiến các lữ đoàn mới thành lập của Ukraine hoặc là chịu thiệt hại nặng nề, hoặc đối mặt với tình trạng "chưa đánh đã tan".

Vào giữa tháng 1, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã yêu cầu lãnh đạo quân đội điều tra những vấn đề trong việc thành lập các lữ đoàn thuộc nhóm 150 và đưa ra giải pháp khắc phục.

Ngày 13/1, truyền thông quân sự Ukraine đưa tin rằng ông Zelensky đã ra lệnh ngừng thành lập thêm lữ đoàn mới.

Thay vào đó, tân binh sẽ được điều về các lữ đoàn hiện có để củng cố lực lượng, thay vì tạo ra các đơn vị hoàn toàn mới. Quyết định này nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ cộng đồng quân sự Ukraine, nhưng nhiều người cho rằng nó vẫn chưa giải quyết vấn đề gốc rễ: Tình trạng thiếu sĩ quan cấp thấp có đủ năng lực chỉ huy.

Hiện tại, các sĩ quan cấp thấp mới của AFU được đào tạo qua một chương trình đại học kéo dài 4 năm, tập trung vào kỷ luật và lý thuyết quân sự, nhưng thiếu nhiều nội dung về chiến thuật cấp phân đội và kỹ năng lãnh đạo trong chiến đấu.

Với quân số khoảng 800.000 người theo tuyên bố của ông Zelensky vào tháng 1, cùng với tổn thất ở cấp chỉ huy chiến đấu, AFU đang trong tình trạng thiếu hụt sĩ quan cấp thấp một cách nghiêm trọng.

Bên cạnh sĩ quan, AFU còn đang thiếu hụt trầm trọng các hạ sĩ quan (NCO). Trung tâm huấn luyện số 199 của AFU có các khóa đào tạo đạt tiêu chuẩn NATO, nhưng chỉ đào tạo được vài trăm hạ sĩ quan mỗi năm. Trong thực tế, các lữ đoàn thường tự thăng cấp cho binh sĩ có kinh nghiệm, nhưng không phải đơn vị nào cũng có thời gian và nguồn lực để đào tạo các hạ sĩ quan mới được thăng cấp.

Một số đơn vị như Lữ đoàn đổ bộ đường không 82 đã tự tổ chức các khóa đào tạo hạ sĩ quan. 

Ông Zelensky từng tuyên bố Ukraine có hơn 100 lữ đoàn chiến đấu. Mặc dù năng lực huấn luyện của từng đơn vị là bí mật quân sự, các chuyên gia ước tính chỉ khoảng 10-20% số lữ đoàn của AFU có khả năng tự đào tạo hạ sĩ quan như Lữ đoàn 82.