Ukraine bắt bài vũ khí "đáng sợ nhất" của Nga

Một năm trước, các máy bay tiêm kích - ném bom của không quân Nga đã thả khoảng 100 quả bom lượn mỗi ngày dọc theo chiến tuyến dài hơn 1.000km trong cuộc chiến với Ukraine.

Những quả bom lượn KAB hoặc UMPK dẫn đường bằng vệ tinh, mỗi quả có thể bay xa hàng chục km nhờ cánh bật ra, từng được các binh sĩ Ukraine gọi là vũ khí đáng sợ nhất. Khi đó, Kiev "hầu như không có biện pháp đối phó" với loại vũ khí có khả năng công phá quá dữ dội.

Nhưng tình hình đã thay đổi, theo Forbes. Giờ đây, Ukraine không chỉ có biện pháp đối phó mà một số biện pháp này còn tương đối hiệu quả.

"Trước đây, đối thủ đã sử dụng bom lượn với độ chính xác cao để tấn công các mục tiêu trong lãnh thổ của các trung tâm khu vực như Kharkov và Zaporizhia", theo ông Narek Kazarian, trưởng nhóm Night Watch chuyên phát triển hệ thống tác chiến điện tử của Ukraine.

Ông Kazarian tuyên bố rằng bộ gây nhiễu Lima mới của Night Watch chính là một trong những nguyên nhân làm suy giảm đáng kể hiệu quả ném bom lượn của Nga gần đây.

Lima không phải là bộ gây nhiễu truyền thống chỉ đơn thuần phát sóng gây nhiễu vô tuyến vào đối phương. "Chúng tôi sử dụng biện pháp gây nhiễu kỹ thuật số. Đó là sự kết hợp giữa gây nhiễu, đánh lừa và tấn công mạng vào bộ thu định vị", Kazarian giải thích.

"Sau khi triển khai hệ thống tác chiến điện tử, độ chính xác của các vụ ném bom giảm sút rõ rệt, rồi sau đó, khi nhận ra phương thức này không còn hiệu quả và mục tiêu không thể đạt được, Nga đã ngừng ném bom hoàn toàn các khu vực này", ông nói.

Năm ngoái, quân đội Nga đã thiết lập một chiến thuật tấn công bài bản. Ngoài việc đánh vào các thành phố, bom lượn còn dội xuống các phòng tuyến của Ukraine. Sau đó, bộ binh Nga sẽ tiến công vào những đơn vị Ukraine trong tình thế áp đảo.

Chiến thuật "ném bom trước, tấn công sau" này đã giúp Nga giành được thành phố pháo đài Avdiivka ở miền Đông Ukraine và tiến thêm hàng chục km về phía Pokrovsk, thành phố pháo đài tiếp theo.

Tuy nhiên, khi quân Nga áp sát Pokrovsk, mọi thứ đã thay đổi. Vào tháng trước, khi Nga bị chững lại bên ngoài thành phố. Kênh Telegram Fighterbomber ủng hộ Moscow nhận định "thời kỳ hoàng kim của bom lượn UMPK đã dần khép lại sớm hơn mong đợi", theo Forbes.

Kazarian cho rằng bộ gây nhiễu Lima là một trong những yếu tố dẫn đến sự suy giảm ném bom lượn ở một số khu vực. Những hệ thống gây nhiễu khác do các công ty khác phát triển có thể là nguyên nhân giảm số lượng cuộc tấn công bằng UMPK của Nga ở những khu vực khác, bao gồm cả Pokrovsk.

Hiện tại, bom lượn của Nga đang gặp khó khăn trong việc kết nối với hệ thống vệ tinh GLONASS. Khi mất kết nối để điều chỉnh quỹ đạo, những quả bom này thường bay chệch mục tiêu.

Theo trang Fighterbomber, Nga hiện lúc này có thể phải cần 8-16 quả bom lượn để tấn công thành công một mục tiêu. Và dù bom lượn có giá khá rẻ so với một số loại vũ khí dẫn đường khác, khoảng 25.000 USD mỗi quả, nhưng những chiếc tiêm kích Sukhoi mang theo 2 đến 4 quả mỗi lần tấn công không rẻ.

Việc điều động 4 chiếc tiêm kích chỉ để có thể đánh trúng một mục tiêu không phải là một chiến lược khôn ngoan, nhất là khi không quân Nga chỉ có khoảng 1.000 máy bay hiện đại và đã mất hơn 100 chiếc trong cuộc chiến ở Ukraine.

Ngoài ra, gây nhiễu cũng đã khiến nhiều máy bay không người lái (UAV) của Nga kém hiệu quả hơn. Những nỗ lực ban đầu của Night Watch tập trung vào việc vô hiệu hóa các UAV tấn công Shahed, loại thường xuyên được Nga sử dụng để tập kích các thành phố Ukraine.

Việc gây nhiễu vô tuyến đã đạt được điều mà lực lượng phòng không Ukraine khó có thể làm được bằng các hệ thống tên lửa phòng không đắt đỏ như S-300, Patriot hay SAMP/T.

Những hệ thống này quá ít để bảo vệ toàn bộ chiến tuyến và che chắn các thành phố Ukraine.

Dù hiệu quả, Lima chưa thể bảo vệ toàn bộ chiến tuyến hay bao phủ khắp Ukraine. Điều đó đòi hỏi số lượng hệ thống nhiều hơn đáng kể. Nếu chính phủ Ukraine quyết định triển khai rộng rãi hơn, Night Watch có thể sản xuất 300 hệ thống mỗi tháng, Kazarian cho biết.

Khi nhiều hệ thống gây nhiễu như Lima được triển khai, ngày càng có nhiều khu vực của Ukraine được bảo vệ bởi một lá chắn điện tử mạnh mẽ.

Tuy nhiên, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine luôn được mô tả bằng cụm từ "mèo vờn chuột", tức là khi một bên có vũ khí hiệu quả, bên còn lại sẽ tìm cách khắc phục. Câu hỏi là liệu mức độ hiệu quả của Lima sẽ kéo dài bao lâu trước khi Nga tìm ra cách bắt bài khí tài này.