Taliban bị "tố" trả thù người của chính quyền cũ

Phát biểu trước Hội đồng Nhân quyền tại Geneva hôm 13/9, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Michelle Bachelet đã cảnh báo về một "giai đoạn mới và nguy hiểm" tại Afghanistan khi Taliban đang cho thấy sự mâu thuẫn giữa lời nói và hành động của lực lượng này.

Quan chức Liên Hợp Quốc chỉ trích Taliban phá vỡ cam kết về việc ân xá cho những người từng làm việc cho chính quyền và lực lượng an ninh trước đây của Afghanistan.

Bà Bachalet trích dẫn "nhiều" cáo buộc về việc Taliban khám xét từng nhà nhằm truy lùng các quan chức của chính quyền Afghanistan cũ và "những người từng làm việc cho các lực lượng an ninh và doanh nghiệp Mỹ".

Bà Bachelet cho biết những cuộc truy lùng như vậy đã diễn ra ở ít nhất 6 thành phố. Ngoài ra, các nhân viên của Liên Hợp Quốc cũng báo cáo về các cuộc tấn công và đe dọa ngày càng tăng tại Afghanistan.

"Văn phòng của tôi đã nhận được những cáo buộc đáng tin cậy về các vụ giết người trả đũa nhằm vào một số cựu nhân viên ANSF (Lực lượng An ninh Quốc gia Afghanistan), và các báo cáo về việc các quan chức từng làm việc cho chính quyền trước đây và các thành viên gia đình của họ bị bắt giữ. Trong một số trường hợp, các quan chức đã được thả, nhưng trong những trường hợp khác, họ được phát hiện đã chết", Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc cho biết thêm.

Bà Bachelet nhấn mạnh "thông tin gây quan ngại sâu sắc" về các cuộc tấn công của Taliban nhằm vào văn phòng của một số nhóm vận động. Quan chức Liên Hợp Quốc cũng chỉ trích Taliban "nuốt lời" sau khi đưa ra những cam kết dành cho phụ nữ Afghanistan.

"Trái ngược với những đảm bảo rằng Taliban sẽ bảo vệ quyền của phụ nữ, trong 3 tuần qua, phụ nữ đã dần dần bị loại trừ khỏi cộng đồng", bà Bachelet cho biết.

Bà Bachelet bày tỏ sự thất vọng trước việc Taliban lập ra một chính phủ toàn nam giới và không có sự tham gia của phụ nữ. Bà cũng cho biết ở một số nơi, trẻ em gái trên 12 tuổi bị cấm đến trường trong khi phụ nữ được yêu cầu ở nhà.

Những động thái trên của Taliban dường như giống với những gì từng diễn ra cách đây 20 năm khi Taliban lên nắm quyền tại Afghanistan trong giai đoạn 1996-2001.

Bà Bachelet kêu gọi xây dựng một cơ chế giám sát các quyền của người dân ở Afghanistan.

"Tôi nhắc lại lời kêu gọi Hội đồng Nhân quyền thực hiện hành động mạnh mẽ và cứng rắn, tương xứng với mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng này", bà Bachelet nói.

Sau khi chiếm thủ đô Kabul và lên nắm quyền tại Afghanistan hồi giữa tháng trước, Taliban nói rằng sẽ không có các cuộc tấn công trả thù nhằm vào những người làm việc cho chính phủ cũ hoặc các cơ quan an ninh của chính phủ, ngoài ra "tính mạng, tài sản và danh dự" của những người này sẽ được tôn trọng.

Taliban cũng kêu gọi người dân Afghanistan ở lại đất nước và cam kết tạo ra một "môi trường an toàn" cho các doanh nghiệp, đại sứ quán và các tổ chức từ thiện địa phương và nước ngoài.

Taliban cũng cố gắng xây dựng hình ảnh ôn hòa và cam kết sẽ trao quyền nhiều hơn cho phụ nữ. Tuy nhiên, một loạt chính sách hà khắc mới liên quan đến phụ nữ đã được Taliban đưa ra trong những ngày qua như cấm phụ nữ chơi thể thao hay yêu cầu nữ sinh phải ngồi lớp riêng với nam sinh nếu học đại học.