Số phận hàng trăm binh sĩ Ukraine khi Azovstal thất thủ

Hơn 260 binh sĩ Ukraine ngày 16/5 đã được sơ tán khỏi nhà máy Azovstal ở thành phố Mariupol, chấm dứt cuộc giao tranh khốc liệt và dai dẳng nhất giữa Nga và Ukraine.

Nga nói, ít nhất 256 binh sĩ Ukraine đã "hạ vũ khí và đầu hàng", trong đó 51 người bị thương nặng. Trong khi đó, Ukraine nói 264 binh sĩ được sơ tán, gồm 53 binh sĩ bị thương. Hàng chục binh sĩ bị thương được đưa đến một bệnh viện do Nga kiểm soát ở thị trấn Novoazovsk, hơn 200 binh sĩ khác được đưa đến thị trấn Olenivka do lực lượng ly khai thân Nga kiểm soát.

Mặc dù hai bên xác nhận đã đạt được thỏa thuận về việc sơ tán binh sĩ, nhưng đến nay chi tiết thỏa thuận chưa được công bố như còn bao nhiêu binh sĩ bên trong nhà máy Azovstal hay liệu có bất cứ thỏa thuận nào về trao đổi tù binh hay không.

Bộ Quốc phòng Nga hôm qua đăng video cho thấy khoảnh khắc binh sĩ Ukraine rời nhà máy Azovstal, một số nằm trên cáng, số khác giơ tay trên đầu cho binh sĩ Nga khám xét. Một nhân chứng của Reuters cho biết, 7 xe buýt chở binh sĩ Ukraine từ Azovstal đã đến một nhà tù mới mở ở Olenivka, gần tỉnh Donetsk ở miền đông Ukraine. Điện Kremlin khẳng định, tất cả tù binh sẽ được đối xử theo công ước quốc tế.

Giới chức Ukraine nói rằng, những binh sĩ này có thể sẽ là một phần trong các cuộc trao đổi tù binh với Nga. Phó Thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết, Kiev sẽ thu xếp một cuộc trao đổi tù binh sau khi tình hình của các thương binh ổn định.

Tuy nhiên, theo hãng tin TASS, một ủy ban của Nga dự kiến sẽ thẩm vấn các binh sĩ Ukraine (nhiều người trong số đó là thành viên Tiểu đoàn Azov), coi đó là một phần trong cuộc điều tra mà Moscow gọi là "điều tra tội ác của chính quyền Ukraine".

Nhiều nghị sĩ Nga, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Vyacheslav Volodin, lên tiếng phản đối việc trao đổi tù binh với các tay súng Azov mà họ gọi là "các phần tử tân phát xít". Nghị sĩ Leonid Slutsky, một trong các thành viên của đoàn đàm phán Nga với Ukraine, kêu gọi truy tố, xử tử họ.

Trong khi số phận của các binh sĩ Ukraine vẫn còn là một bí ẩn, Natalia, vợ của một quân nhân cố thủ ở Azovstal, nói cô hy vọng sẽ có một cuộc trao đổi tù binh trung thực, nhưng vẫn lo ngại kịch bản tồi tệ.

Nhà máy Azovstal được coi là "pháo đài cuối cùng" của Ukraine bên trong thành phố cảng chiến lược Mariupol ở miền đông nước này. Quân đội Ukraine hôm 16/5 thông báo, cuộc chiến đấu ở Mariupol "đã hoàn tất" sau 82 ngày, ra lệnh cho các binh sĩ cố thủ ở Azovstal đầu hàng để bảo vệ mạng sống. Tuyên bố này được cho là đồng nghĩa với việc Nga tiến gần hơn đến kiểm soát hoàn toàn Mariupol. Nếu kiểm soát hoàn toàn thành phố chiến lược này, Moscow có thể lập một hành lang trên bộ nối dài đến bán đảo Crimea - lãnh thổ sáp nhập vào Nga năm 2014.