Săn "cá lớn" ở Crimea, Ukraine chứng tỏ là đối thủ cứng?
(Dân trí) - Chuỗi sự kiện đáng chú ý gần đây là việc Ukraine tung các đòn tập kích tên lửa chính xác nhằm vào trụ sở Hạm đội Biển Đen và Nhà máy sửa chữa tàu biển ở Crimea, khiến Hải quân Nga thiệt hại nặng.
Ukraine đã làm cách nào để tấn công vào vị trí tưởng chừng như được bảo vệ bởi ô phòng không nhiều lớp tại quân cảng Sevastopol hay là do Quân đội Nga đang quá chủ quan trước khả năng tấn công đột kích của Ukraine bằng vũ khí chính xác cao do NATO viện trợ?
Săn "cá lớn" ở Crimea, Ukraine chứng tỏ là đối thủ cứng?
Khi quan sát tình hình chiến sự không khó để nhận ra trong hơn 2 tháng qua, Ukraine rất tích cực thực hiện những đòn tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) hoặc xuồng không người lái nhằm vào bán đảo Crimea.
Dù phần lớn các đòn tấn công này đều bị hệ thống phòng không và tàu hải quân Nga ngăn chặn, nhưng mỗi khi hệ thống phòng không Nga sơ hở hoặc bộc lộ vị trí, chúng đều bị vũ khí tấn công chính xác cao của Ukraine loại bỏ.
Rõ ràng Ukraine đang áp dụng tác chiến phi đối xứng để đương đầu với Nga khi sử dụng loạt thiết bị tấn công, trinh sát rẻ tiền như "mồi câu" để bắt những "con cá lớn" của Nga như hệ thống phòng không, radar cũng như kho tàng, vị trí tập kết lực lượng nằm sâu trên bán đảo.
Một yếu tố khác cần tính đến là những đòn tập kích UAV trinh sát và tự sát của Ukraine giúp Kiev liên tục thăm dò và tìm điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Nga để từ đó hoạch định kế hoạch tìm những "con cá lớn" giá trị hơn. Và vụ tấn công nhằm vào Nhà máy sửa chữa tàu biển Ordzhonikidze là một ví dụ cụ thể.
Chắc chắn là các kênh liên lạc tình báo của chúng tôi khá cởi mở và có hợp tác với phía Ukraine.
Một yếu tố trong các đòn tấn công của Ukraine nhằm vào bán đảo Crimea được cho là có sự trợ giúp đắc lực của nhiều phương tiện trinh sát của Mỹ và NATO liên tục hoạt động ở Biển Đen.
Có một ví dụ khá thú vị rằng, cứ khi nào tần suất hoạt động của UAV trinh sát Mỹ và NATO tại Biển Đen tăng đột biến dường như là biểu hiện rõ ràng của việc Ukraine chuẩn bị cho một đòn tấn công nhằm vào Crimea.
Dù chưa bao giờ công khai, nhưng mới đây, khi tuyên bố với hãng tin CBS News, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Mark Milley thừa nhận việc Cơ quan Tình báo Liên bang Mỹ (CIA) và Cơ quan An ninh quốc gia (NSA) cung cấp thông tin tình báo về chiến trường cho Ukraine.
Khi được hỏi liệu Mỹ có chia sẻ với Ukraine những gì họ biết về hoạt động di chuyển quân của Nga, tướng Milley trả lời: "Chắc chắn là kênh liên lạc tình báo của chúng tôi khá cởi mở và có hợp tác với phía Ukraine".
Mỹ là bên cung cấp thông tin tình báo, việc lựa chọn mục tiêu và cách thức tấn công do phía Ukraine tự chủ động và lên kế hoạch thực hiện. "Những gì chúng tôi làm là cung cấp thông tin cho họ để nhận thức tình huống chiến đấu", tướng Mark Milley chia sẻ.
Tuy nhiên đó là những tuyên bố của phía Mỹ và mức độ "nhúng tay" trong những chiến dịch quân sự nhằm vào Crimea của Lầu Năm Góc vẫn là dấu hỏi lớn.
Ukraine tấn công bằng tên lửa hành trình vào Nhà máy đóng tàu ở Sevastopol (Ảnh: OSINTtechnical).
Chỉ tính riêng trong sự việc tấn công Nhà máy sửa chữa tàu biển Ordzhonikidze, vị trí này chắc chắn bị theo dõi bằng vệ tinh quân sự với loạt ảnh chụp chất lượng cao về tàu đổ bộ cỡ lớn lớp Minsk và tàu ngầm Rostov-na-Done được chuyển lên ụ sửa chữa.
Các UAV trinh sát tầm xa sẽ phát hiện bố trí hệ thống phòng không Nga trong khu vực để hỗ trợ Ukraine xác định và lên phương án tấn công bằng 10 tên lửa hành trình không đối đất Storm Shadow phóng từ bên kia Biển Đen.
Kịch bản này rõ ràng có logic hơn những gì được giới chức quân sự Ukraine tuyên bố về một nhóm tác chiến đặc biệt bí mật tiếp cận quân cảng Sevastopol chỉ thị mục tiêu để tên lửa Storm Shadow tấn công chính xác.
Việc đột nhập một quân cảng trong thời chiến không phải là một điều dễ dàng, nhất là với lực lượng "sứt mẻ" sau hơn một năm rưỡi chiến sự như Ukraine.
Nga có chủ quan?
Một yếu tố khác dẫn tới chiến dịch tập kích đường không phá hủy 2 chiến hạm trị giá hàng trăm triệu USD của Ukraine nói trên có thể coi là sự chủ quan của Quân đội Nga.
Việc Ukraine tấn công bán đảo Crimea đang trở thành việc làm thường xuyên với sự hỗ trợ đặc lực của Mỹ và NATO, nhưng những biện pháp bảo vệ các cơ sở quân sự, đặc biệt là lực lượng hải quân có vẻ như vẫn chưa được tính toán và thực hiện cẩn thận.
Không khó để nhìn ra vị trí thuận lợi của Sevastopol nhìn ra Biển Đen, nhưng đó cũng là điểm yếu khiến Hải quân Nga có thể bị tập kích bất ngờ cả trên biển lẫn trên không. Nhiều lần xuồng cao tốc mang thuốc nổ của Ukraine tiến vào trong vịnh và đe dọa sự an toàn của chiến hạm Nga. Thế nhưng những biện pháp phòng vệ và sơ tán có vẻ như chưa được quan tâm đúng mức.
Chỉ huy nhóm tác chiến - chiến lược Tavria của Ukraine - ông Oleksandr Tarnavsky nhận định, các cuộc tấn công vào Crimea đóng vai trò quan trọng cho thành công của chiến dịch phản công mà Ukraine đang tiến hành.
Theo Chỉ huy Ukraine: "Thành công của chiến dịch này không chỉ là phá hủy lực lượng của đối phương ngay trước mắt mà còn phá hủy các địa điểm tập trung trang thiết bị, lực lượng và đặc biệt là những trung tâm chỉ huy".
"Việc làm xáo trộn lực lượng của đối phương bằng cách phá hủy trung tâm chỉ huy cấp cao sẽ dẫn đến sự hỗn loạn trên chiến trường. Một trung tâm chỉ huy bị phá hủy tức là một mắt xích chỉ huy bị phá hủy và không có nó thì sẽ không có sự phối hợp hành động", ông Tarnavsky giải thích.
Thị trưởng Sevastopol Mikhail Razvozhayev do Nga bổ nhiệm trao đổi qua điện thoại trước khung cảnh khói lửa tại nhà máy đóng tàu Sevastopol ở Crimea sau vụ tấn công của Ukraine (Ảnh: AP).
Chỉ cần nhìn qua vụ tấn công nhằm vào Nhà máy Ordzhonikidze có thể thấy rõ, Nga biết Ukraine có nhiều loại tên lửa tấn công chính xác cao, không phận Biển Đen và khu vực Sevastopol luôn được UAV trinh sát Mỹ và NATO theo sát, nhưng vẫn có thể đưa chiến hạm và tàu ngầm đắt tiền lên ụ sửa chữa, biến chúng trở thành mục tiêu cố định dễ bị tấn công.
Điều này cũng giúp liên tưởng tới động thái của Quân đội Nga mới đây để ngăn ngừa UAV tự sát của Ukraine tấn công máy bay tại những căn cứ không quân bằng cách đặt lốp xe lên thân và cánh máy bay. Không biết cách làm này có hiệu quả không, nhưng nó thể hiện sự thiếu chuyên nghiệp và bị động trong phương án phòng tránh, đánh trả.
Việc làm xáo trộn lực lượng của đối phương bằng cách phá hủy trung tâm chỉ huy cấp cao sẽ dẫn đến sự hỗn loạn trên chiến trường.
Thực tế, Hải quân Nga còn có rất nhiều lựa chọn khác an toàn hơn tại quân cảng Novorossiysk nằm trong Biển Azov hoặc nhiều vị trí thuận lợi khác nằm sâu trong lãnh thổ Nga.
Động thái này sẽ khiến việc phát hiện và hoạch định kế hoạch tấn công của Ukraine trở nên khó khăn và kém hiệu quả hơn khi họ cần vượt qua hệ thống phòng không nhiều tầng, nhiều lớp.
Hiện tại, vai trò của Hạm đội Biển Đen trong Chiến dịch quân sự đặc biệt đơn thuần là phòng thủ và triển khai chiến hạm, tàu ngầm tham gia phóng tên lửa tấn công vào sâu lãnh thổ Ukraine. Hoạt động này hoàn toàn có thể thực hiện từ nhiều vị trí khác, an toàn và hiệu quả hơn.
Theo các thông tin mới nhất, Hải quân Nga bắt đầu di dời các chiến hạm đổ bộ hạng nặng của Hạm đội Biển Đen vào trong biển Azov.
Có một sự liên hệ rất thú vị về truyền thống quân sự của Nga từ trước tới nay. Thông thường, quân đội Nga cũng như Liên Xô hay bắt đầu cho chiến tranh khá "chậm chạp", nhưng họ lại học rất nhanh sau mỗi thất bại để rồi áp đảo và đánh bại đối thủ. Liệu bài học trên có phải là "liều thuốc đắng" cho Quân đội Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine đang tiếp diễn. Chúng ta hãy chờ xem!
