Rộ tin Ukraine, Nga bí mật đàm phán chấm dứt xung đột?

Seymour Hersh, nhà báo Mỹ từng đạt giải Pulitzer, ngày 1/12 dẫn nguồn thạo tin nói rằng Tổng tham mưu trưởng Ukraine Valery Zaluzhny và người đồng cấp Nga Valery Gerasimov đang bí mật tiến hành các cuộc đàm phán giữa quân đội với quân đội.

Động lực của các cuộc đàm phán đó không phải là Washington hay Moscow, không phải Tổng thống Mỹ Joe Biden hay Tổng thống Nga Vladimir Putin, mà thay vào đó là hai tướng cấp cao điều hành cuộc chiến ở Ukraine là tướng Valery Gerasimov của Nga và tướng Valery Zaluzhny của Ukraine", nhà báo Hersh cho hay.

Nhà báo Hersh dẫn lời một quan chức giấu tên của Mỹ cho hay, tướng Zaluzhny nhận được sự ủng hộ của Washington để tiến hành các cuộc đàm phán như vậy. Hai bên được cho là thảo luận các điều khoản liên quan đến vấn đề Crimea và 4 tỉnh Ukraine đã sáp nhập vào Nga sau các cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi hồi cuối năm ngoái.

Đổi lại, Nga có thể sẵn sàng cho phép Ukraine gia nhập NATO với điều kiện NATO phải cam kết không triển khai quân trên lãnh thổ Ukraine. Thỏa thuận cũng sẽ không cho phép NATO đặt vũ khí tấn công ở Ukraine.

Nga và Ukraine hiện chưa bình luận về thông tin trên.

Ukraine từ lâu theo đuổi mục tiêu trở thành thành viên NATO. Thậm chí, Kiev coi việc gia nhập NATO là mục tiêu chiến lược trong chính sách đối ngoại từ năm 2017. Tuy nhiên, Kiev nhiều lần nêu rõ không bao giờ nhượng bộ lãnh thổ cho Nga để đổi lấy hòa bình hay để gia nhập NATO.

Ý tưởng cho rằng Ukraine có thể nhượng lại các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát để đổi lấy tư cách thành viên NATO đã được các cựu quan chức cấp cao của NATO đưa ra, trong đó có cựu Tổng thư ký Anders Fogh Rasmussen và cựu Tư lệnh Đồng minh Tối cao châu Âu James Stavridis.

"Những người ủng hộ kế hoạch này nên yêu cầu các quốc gia khác đưa ra những nhượng bộ tương tự. Nếu họ làm như vậy, tôi sẵn sàng lắng nghe lập luận của họ", Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba hôm 30/11 nhấn mạnh.

Gần đây, một số phương tiện truyền thông nói rằng, Mỹ và một số đồng minh đang thúc ép Ukraine ngồi vào bàn đàm phán với Nga trong bối cảnh xung đột bế tắc, trở thành cuộc chiến tiêu hao kéo dài. Cụ thể, Mỹ, Đức được cho là chỉ cung cấp cho Kiev những vũ khí đủ để cầm cự, thay vì những vũ khí có thể giúp Ukraine giành lại lãnh thổ từ Nga.

Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky đã bác bỏ thông tin này. Ông khẳng định chiến trường không bế tắc và cũng không có đồng minh, đối tác nào gây sức ép buộc Ukraine phải đàm phán với Nga.

Ông cũng công khai chỉ trích tướng Zaluzhny khi ông phát biểu trên truyền thông rằng cuộc chiến Nga - Ukraine đang rơi vào bế tắc, sẽ không có đột phá nào trong thời gian tới.

Mới đây, Tổng thống Zelensky cũng cảnh báo giới lãnh đạo quân sự không nên can thiệp vào nền chính trị của nước này. Ông chủ yếu đề cập đến các tướng lĩnh quân đội tham gia chính trường trong những năm sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014. Tuy nhiên, ông Zelensky lại nêu đích danh các chỉ huy hiện tại, trong đó có tướng Zaluzhny.

"Với tất cả sự tôn trọng dành cho tướng Zaluzhny và tất cả các chỉ huy trên chiến trường, thì có một cách hiểu tuyệt đối về thứ bậc và chỉ có một, và không thể có hai, ba, bốn, năm", ông nói.

Tướng Zaluzhny chưa hề thể hiện bất kỳ tham vọng chính trị nào. Nhưng tiếng tăm của ông đã làm dấy lên suy đoán rằng đây có thể là nhân vật công chúng duy nhất có thể thách thức Tổng thống Zelensky.

Ông Zelensky đã hủy cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới với lý do thiết quân luật và phải tập trung vào cuộc xung đột đang diễn ra.