Philippines 3 lần hoãn hủy thỏa thuận quân sự với Mỹ

Philippines đã lần thứ ba liên tiếp quyết định đình chỉ việc hủy bỏ Thỏa thuận Các lực lượng thăm viếng (VFA) kéo dài 2 thập niên với Mỹ, trong bối cảnh tình hình Biển Đông đang leo thang căng thẳng, Ngoại trưởng nước này ngày 14/6 tuyên bố.

Theo Ngoại trưởng Teodoro Locsin, việc đình chỉ sẽ kéo dài thêm 6 tháng trong thời gian Tổng thống Rodrigo Duterte "nghiên cứu thêm và cả hai bên sẽ tháo gỡ dần những quan ngại của ông về các khía cạnh cụ thể của thỏa thuận này".

Philippines là đồng minh có hiệp ước phòng thủ chung với Mỹ và nhiều thỏa thuận quân sự phụ thuộc vào VFA. Thỏa thuận này cung cấp các quy định cho việc luân chuyển hàng ngàn binh sĩ Mỹ đến Philippines để tham gia các cuộc tập trận.

Hồi tháng 2/2020, Tổng thống Duterte đã thông báo với Washington về việc sẽ hủy bỏ thỏa thuận VFA. Tuyên bố khiến Lầu Năm Góc bất ngờ này được đưa ra sau vụ việc một thượng nghị sỹ và là đồng minh thân cận của ông Duterte bị từ chối cấp thị thực vào Mỹ. Nhưng đến tháng 6/2020, Manila lần đầu tiên thông báo đình chỉ quyết định hủy VFA do tình hình chính trị và những diễn biến khác trong khu vực và sau đó tháng 11/2020 tiếp tục đình chỉ với lý do để tìm kiếm một thỏa thuận tốt hơn.

VFA sẽ chính thức kết thúc vào tháng 8 tới nếu ông Duterte không gia hạn thêm lần thứ 3 như hiện nay.

Quyết định mới nhất này của Tổng thống Duterte được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông ngày càng gia tăng. Manila nhiều lần phản đối các hoạt động mà họ mô tả là sự hiện diện "bất hợp pháp" và "gây đe dọa" của hàng trăm "tàu dân quân" của Trung Quốc trong khu vực.

Quyết định của ông Duterte cũng được đưa ra sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo Philippines nằm trong số các quốc gia sẽ nhận được một phần trong số 80 triệu liều vắc xin Covid-19 tài trợ của nước này.

Mối quan hệ giữa Washington và Manila gặp nhiều khó khăn dưới thời chính quyền Tổng thống Duterte khi ông lên nắm quyền vào năm 2016. Nhà lãnh đạo này thường xuyên lên án chính sách đối ngoại của Mỹ và dần xích lại gần hơn với Trung Quốc.

Đại sứ Philippines tại Washington, Jose Manuel Romualdez, nói với Reuters rằng, hiệp ước quốc phòng kéo dài 2 thập niên này đã được sửa đổi để cả hai bên có thể "chấp nhận được" và "cùng có lợi" cho cả hai.

Manila trước đây bất mãn về các vấn đề như thiếu quyền tài phán đối với các nhân viên Mỹ bị kết tội ở Philippines và gây thiệt hại cho môi trường trong các cuộc tập trận hàng hải.

Phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby cho biết, Bộ Quốc phòng Mỹ hoan nghênh việc Philippines tạm dừng quyết định hủy VFA lần nữa. Trong khi đó, Đại sứ quán Mỹ tại Manila hiện chưa có bình luận gì.