Núi lửa Tonga phun trào mạnh gấp hàng trăm lần bom nguyên tử

"Chúng tôi cho rằng năng lượng được giải phóng từ vụ phun trào núi lửa tương đương 5-30 megaton TNT", nhà khoa học Jim Garvin của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết trong một thông cáo báo chí.

Đài quan sát Trái đất của NASA cho biết núi lửa Hunga Tonga-Hunga Ha'apai đã tạo ra đám tro bụi cao tới 40 km trong vụ phun trào ngày 15/1 và gây ra những đợt sóng thần khổng lồ.

NASA ước tính vụ phun trào núi lửa ở Tonga có sức công phá mạnh gấp hàng trăm lần quả bom nguyên tử Mỹ ném xuống thành phố Hiroshima của Nhật Bản vào tháng 8/1945.

NASA cho biết vụ phun trào đã "xóa sổ" hòn đảo núi lửa cách thủ đô Nuku'alofa của Tonga khoảng 65 km về phía bắc.

Tro bụi từ núi lửa đã bao phủ quốc đảo với khoảng 100.000 dân, làm ô nhiễm nguồn nước và phá hủy mùa màng. Ít nhất 2 ngôi làng bị xóa sổ hoàn toàn.

Shane Cronin, giáo sư ngành khoa học Trái Đất ở Đại học Auckland của New Zealand, cho rằng thảm họa ở Tonga là một trong những vụ nổ "nghìn năm có một" với ngọn núi lửa này. Vụ phun trào tạo ra tiếng nổ lớn có thể nghe thấy ở cách đó hơn 10.000 km. 

Những đợt sóng thần cao tới 15 m đã tàn phá Togatapu, hòn đảo chính của Tonga, cũng như các đảo 'Eua và Ha'apai trong vụ phun trào núi lửa. Theo báo cáo của chính phủ Tonga, tất cả các ngôi nhà trên đảo Mango đã bị phá hủy, ngoài ra Tonga cũng ghi nhận thiệt hại lớn trên các đảo Fonoifua và Nomuka.

Các nhà chức trách Peru cũng tuyên bố thảm họa môi trường sau khi sóng đánh vào một tàu chở dầu gần Lima, tạo ra một vết loang lớn dọc theo bờ biển.

Ở Tonga, quy mô tàn phá sau vụ phun trào vẫn chưa được thống kê đầy đủ do đường dây thông tin liên lạc tới các hòn đảo xa đang bị gián đoạn. Liên Hợp Quốc cho biết khoảng 84.000 người, chiếm hơn 80% dân số Tonga, đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi thảm họa này.

Phóng viên Mary Lyn Fonua tại Nuku'alofa cho biết, người dân địa phương vẫn đang phải đối mặt với hệ quả của thảm họa.

"Nó vượt quá những gì bất kỳ ai ở đây từng trải qua. Sóng xung kích từ vụ phun trào núi lửa làm rối loạn não bộ của chúng tôi, hiện tại chúng tôi chỉ mới bắt đầu trở lại bình thường", Fonua cho biết.

Fonua cũng cho biết lớp bụi bẩn màu xám mịn bao phủ mọi thứ tại Tonga, gây lo ngại về các vấn đề sức khỏe lâu dài.

"Tro bụi có ở khắp nơi. Chúng làm cay mắt bạn, khiến bạn bị lở loét ở miệng, móng tay ai cũng bị đen. Chúng tôi cần một trận mưa lớn để cuốn trôi mọi tro bụi", Fonua nói thêm.

Các lực lượng phòng vệ Nhật Bản, New Zealand và Australia đã bắt đầu cứu trợ khẩn cấp cho Tonga, đặc biệt là nước sạch, đồng thời đảm bảo các quy trình chống dịch Covid-19 nghiêm ngặt. Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ Tonga nhiều nhất trong khả năng cho phép.