Những phát ngôn để đời của cố Tổng thống Mandela

Về sự đoàn kết con người:

“Khi năm tháng qua đi, một người sẽ ngày càng nhận ra tầm quan trọng của tình bạn và sự đoàn kết con người. Và nếu một người 90 đưa ra những lời khuyên tự nguyện nhân dịp này, nó sẽ là các bạn, bất kể tuổi tác, hãy đặt sự đòan kết con người, sự quan tâm tới người khác, ở trung tâm của những giá trị mà bạn trân trọng trong cuộc sống” - Bài diễn văn tại Kliptown, Soweto, ngày 7/12/2008.

Về xã hội dân chủ và tự do

“Suốt cả cuộc đời mình, tôi đã luôn cống hiến bản thân cho cuộc đấu tranh này của người châu Phi. Tôi đã chiến đấu chống lại sự áp đảo của người da trắng, và tôi cũng chiến đấu chống lại sự áp đảo của người da đen. Tôi đã ấp ủ lí tưởng về một xã hội tự do và dân chủ, trong đó mọi người đều sống bên nhau trong hòa thuận và với những cơ hội bình đẳng.

Đó là một lí tưởng tôi hy vọng có thể sống vì nó. Nhưng, thưa đồng bào, nếu cần, đó cũng là một lí tưởng tôi sẵn sàng chết vì nó” - Phát biểu tháng 4/1964 từ bến tàu khi mở đầu đợt biện hộ của ông trong vụ xét xử Rivonia.

Về đói nghèo:

“Vượt qua sự đói nghèo không phải một cử chỉ của sự nhân đạo. Nó là một hành động của công lý. Nó là sự bảo vệ một quyền căn bản của con người, quyền có phẩm giá và một cuộc sống xứng đáng. Chừng nào đói nghèo còn đeo đẳng, sẽ không thể có sự tự do đích thực” - Bài phát biểu tại Johannesburg, ngày 2/7/2005.

Về tình huynh đệ đích thực

“Hãy để sự phấn đấu của tất cả chúng ta chứng minh rằng Martin Luther King Jr. đã đúng, khi ông nói rằng sự nhân văn không thể tiếp tục bị bó buộc một cách bi kịch trong đêm đen của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và chiến tranh. Hãy để cho mọi nỗ lực của tất cả chúng ta chứng minh rằng ông ấy không chỉ là một người mơ mộng khi nói đến vẻ đẹp của tình huynh đệ đích thực và hòa bình là quý giá hơn cả kim cương hay bạc, vàng. Hãy để một kỷ nguyên mới ló rạng” - Bài phát biểu trong lễ nhận giải Nobel hòa bình tháng 12/1993.

Về Nam Phi một thập niên sau chế độ phân biệt chủng tộc:

“Hôm nay chúng ta là một quốc gia hòa bình, đoàn kết trong sự đa dạng, không chỉ tuyên bố mà thực sự sống với lập luận rằng Nam Phi thuộc về tất cả những ai sống tại đây. Chúng ta giữ một vị thế trong số các quốc gia trên thế giới, tự tin và tự hào là một quốc gia châu Phi” - Bài phát biểu tại Cape Town, ngày 10/9/2004.

Phát biểu khi nghỉ hưu ở tuổi 85:

“Một trong những điều khiến tôi mong mỏi được trở lại nhà tù đó là tôi đã có quá ít cơ hội để đọc sách, suy ngẫm và chiêm nghiệm trong tĩnh lặng sau khi được trả tự do. Tôi có một ý định, trong số nhiều ý định khác, đó là cho bản thân mình thêm cơ hội đọc sách và suy ngẫm”, tuyên bố tại Johannesburg ngày 1/6/2004.

Về bệnh AIDS:

“HIV/AIDS là mối nguy hiểm lớn nhất chúng ta phải đối mặt trong rất nhiều thế kỷ. HIV/AIDS còn tệ hơn cả một cuộc chiến tranh. Nó giống như một cuộc thế chiến. Hàng triệu người đang chết vì nó” - Tuyên bố tại Johannesburg, ngày 1/12/2000.

Không ai sinh ra đã biết căm ghét

“Không ai được sinh ra đã biết ghét người khác vì màu da hay thân thế hoặc tôn giáo của người đó. Người ta phải học cách ghét bỏ, và nếu họ có thể học để ghét bỏ, họ có thể được dạy để yêu thương, bởi tình yêu thương đến với trái tim con người tự nhiên hơn là những thứ đối lập”. - Tự truyện “Chặng đường dài tới tự do” năm 1994.

Về thành quả của chính phủ sau 5 năm ông làm Tổng thống:

“Chúng ta đã đặt nền móng cho một cuộc sống tốt đẹp hơn. Những thứ cách đây vài năm từng không thể tưởng tượng nổi đã trở thành sự thật thường nhật. Tôi thuộc về thế hệ của các nhà lãnh đạo mà việc đạt được chế độ dân chủ là một thách thức rõ ràng” - Bài phát biểu tại Quốc hội ở Cape Town, ngày 26/3/1999.

Về sự dũng cảm và sợ hãi

“Người dũng cảm không phải là người không cảm thấy sợ hãi mà là người cai trị được sự sợ hãi đó” - Tự truyện “Chặng đường dài tới tự do” năm 1994.

Về chế độ phân biệt chủng tộc:

“Chúng ta đang tách mình ra khỏi một hệ thống đã sỉ nhục sự nhân ái bằng cách chia rẽ chúng ta khỏi nhau dựa trên chủng tộc và khiến chúng ta đối đầu nhau với tư cách người áp bức và người bị áp bức. Hệ thống đó đã phạm một tội ác chống lại loài người” - Bài phát biểu tại Pretoria sau khi nhận được báo cáo điều tra các tội ác của thời kỳ phân biệt chủng tộc từ Ủy ban Sự thật và hòa giải, ngày 29/10/1998.

Thanh Tùng
Tổng hợp