Mỹ chỉ trích Uzbekistan về bạo loạn

Các nguồn tin trong nước cho biết vài trăm người đã chết khi binh lính bắn vào những những người biểu tình không mang vũ khí ở Andijan hôm thứ sáu. Các nhóm nhân quyền và hạ nghị sĩ Mỹ đảng Cộng hoà nhiều ảnh hưởng Dana Rohrabacher kêu gọi Washington có quan điểm cứng rắn hơn với Tashkent. Tổng thống Islam Karimov tuyên bố nguyên nhân bất ổn là do những kẻ cực đoan Hồi giáo.

Chính phủ Uzbekistan là một đồng minh quan trọng của Mỹ ở khu vực. Washington có căn cứ ở Uzbekistan, được liên quân ở Afghanistan sử dụng.

Người biểu tình đốt cháy nhà cửa và xe cộ.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Richard Boucher bình luận rằng ổn định ở Uzbekistan phụ thuộc vào việc chính phủ giải quyết thoả đáng vấn đề nhân quyền và luật pháp. Tuy nhiên, ông cũng phê phán những người biểu tình đã xông vào các toà nhà chính phủ. Trong lần bình luận trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ kêu gọi các bên tỏ ra kiềm chế.

Ngoại trưởng Condoleezza Rice đề nghị ông Karimov, người nắm quyền ở nước này từ khi Liên Xô sụp đổ, "thực hiện những cải cách chính trị, để hệ thống cởi mở hơn". 

Ngoại trưởng Anh, người đã lên án bạo lực, cho biết người đồng nhiệm của ông đã cam kết cho phép các nhà ngoại giao tới Andijan hôm nay. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Uzbekistan không nhắc gì đến điều này.

Người chết trong các vụ biểu tình.

Thành phố hiện bị phong toả. Các nhà báo cho biết họ nhìn thấy hơn 30 trạm kiểm soát trên tuyến đường chính tới thủ đô Tashkent.

Biểu tình bắt nguồn từ vụ xét xử những doanh nhân bị cáo buộc theo tư tưởng Hồi giáo cực đoan. Gia đình của họ nói rằng họ vô tội. Các nhân chứng khẳng định chính phủ đã tấn công vào những người biểu tình đa số không mang vũ khí, làm hàng trăm người thiệt mạng.

Một đoàn phóng viên truyền hình Ukraine tới được Andijan ngay sau vụ nổ súng cho biết đã nhìn thấy nhiều thi thể trên đường phố, trong đó có nhiều trẻ em. Chính phủ khẳng định họ chỉ bắn vào những tay súng thuộc một nhóm cực đoan Hồi giáo.

Quân đội canh gác ở thành phố bạo loạn Andijan.

Bất ổn lan tới thành phố Korasuv sát biên giới với Kyrgyzstan, nơi người dân chiếm các toà nhà chính phủ hôm thứ bảy. Các binh lính đã phong toả thành phố. Nơi đây hiện khá yên tĩnh,.

Kyrgyzstan cho biết họ đã tiếp nhận hơn 500 người tị nạn đến từ Andijan. Một số kể rằng các binh lính đã bắn vào họ khi họ đang tìm cách vượt biên và có những người đã chết.

Những người tị nạn, chủ yếu là nam giới nhưng bao gồm cả một số phụ nữ và trẻ em, nói rằng họ sợ bị trả thù nếu quay trở lại Uzbekistan.

Theo M.C.

Vnexpress/BBC