Israel có thủ tướng mới, ông Netanyahu mất ghế sau 12 năm cầm quyền

Guardian đưa tin, chiều 13/6 theo giờ địa phương (rạng sáng nay 14/6 giờ Việt Nam), lãnh đạo đảng Yamina, ông Naftali Bennett, đã tuyên thệ nhậm chức thủ tướng thứ 13 của Israel. Diễn biến này đặt dấu chấm hết cho 12 năm liên tiếp nắm giữ cương vị thủ tướng Israel của ông Benjamin Netanyahu - người nắm quyền lâu nhất ở nước này.

Ông Bennett tuyên thệ nhậm chức sau khi quốc hội Israel bỏ phiếu tín nhiệm chính phủ liên minh mới do ông Naftali Bennett thành lập với 60 phiếu thuận, 59 phiếu chống.

Sau 4 cuộc bầu cử trong vòng 2 năm, sự ra đời của chính phủ liên minh mới đã phá vỡ tình trạng bế tắc chính trị kéo dài ở Israel. Chính phủ mới bao gồm các đảng theo đường lối trung dung, cánh tả, cánh hữu, trung dung và đảng có nguồn gốc Ả rập. Tuy nhiên, các đảng này có rất ít điểm chung ngoại trừ mong muốn lật đổ ông Netanyahu. Điều này làm dấy lên lo ngại sự mong manh của chính phủ mới.

Ông Netanyahu, 71 tuổi, trở thành thủ tướng Israel từ năm 2009 sau nhiệm kỳ đầu tiên từ năm 1996 đến 1999. Quyền lực của ông đã suy giảm đáng kể trong khoảng hai năm trở lại đây sau khi không thể giành chiến thắng áp đảo trong 4 cuộc bầu cử trong bối cảnh đối mặt với các cáo buộc tham nhũng.

Do ông Netanyahu không thể lập được chính phủ liên minh sau cuộc bầu cử hồi tháng 3, nên cơ hội này được trao cho lãnh đạo đảng đối lập Yesh Atid, ông Yair Lapid.

Đầu tháng này, ông Lapid thông báo đã đạt được thỏa thuận lập chính phủ liên minh mới trong đó có đảng cánh hữu Yamina của ông Naftali Bennett và đảng trung dung của Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz.

Theo thỏa thuận, lập chính phủ liên minh, ông Bennett, 49 tuổi, một triệu phú công nghệ sẽ làm thủ tướng trong hai năm đầu, trong khi ông Lapid, 57 tuổi, làm thủ tướng trong hai năm sau.

Giới quan sát cho rằng, chính phủ mới nếu chính thức được tuyên thệ sẽ phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức cả về an ninh, ngoại giao và kinh tế chưa kể đến việc nội bộ các đảng trong liên minh vẫn còn tồn tại những mâu thuẫn khó hóa giải.

Ngay sau khi quốc hội Israel công bố kết quả bỏ phiếu, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã gửi lời chúc mừng ông Bennett và Lapid cũng như chính phủ liên minh mới của Israel, bày tỏ hy vọng củng cố hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước. Ông Biden cũng trực tiếp gọi điện chúc mừng và trao đổi với tân Thủ tướng Israel. Trong cuộc điện đàm, Thủ tướng Bennett đánh giá cao sự hỗ trợ của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chiến dịch quân sự gần đây của Israel ở Dải Gaza.

Tại Israel, theo AFP, hàng nghìn người ở Tel Aviv đã đổ xuống đường reo hò, ăn mừng khi ông Bennett tuyên thệ nhậm chức.

Trong khi đó, ông Netanyahu nói rằng chính phủ liên minh mới "yếu ớt", "nguy hiểm", và tuyên bố: "Chúng tôi sẽ sớm trở lại".