Hội nghị ngoại trưởng ASEAN đạt được những thành công quan trọng

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 46 (AMM-46) đã kết thúc thành công sau ngày họp hôm qua ở Trung tâm hội nghị quốc tế của Brunei với việc các bên thống nhất ra Tuyên bố chung nhấn mạnh nhiệm vụ xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình và thúc đẩy các giải pháp nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hàng hải và hòa bình ở Biển Đông.

Tuy nhiên, thành tựu nổi bật nhất trong khuôn khổ hội nghị lần này đó là việc ASEAN và Trung Quốc đã đạt được nhất trí trong việc thúc đẩy thảo luận COC, văn kiện mang tính ràng buộc pháp lý nhằm giải quyết những vấn đề an ninh nhức nối nhất ở Biển Đông hiện nay.

Theo đó, tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc, hai bên nhất trí khởi động tham vấn chính thức cấp SOM về COC, với dự kiến tổ chức cuộc họp quan chức cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 6 và Nhóm công tác ASEAN-Trung Quốc lần thứ 9 vào tháng 9 tới tại Trung Quốc.

Cũng tại hội nghị, hai bên cam kết sẽ phối hợp tổ chức hoạt động kỷ niệm 10 năm Quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc trong năm 2013, trong đó có Hội nghị Ngoại trưởng đặc biệt ASEAN-Trung Quốc tại Trung Quốc vào tháng 8, Diễn đàn cấp cao ASEAN-Trung Quốc tại Thái Lan trong cùng tháng và tổ chức chuyến đi quảng bá ASEAN cho các Bộ trưởng kinh tế ASEAN tới Trung Quốc.

Ngoài ra, ASEAN và Trung Quốc cũng nhấn mạnh cần tiếp tục thực hiện đầy đủ và hiệu quả các cam kết trong Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), Tuyên bố Cấp cao ASEAN-Trung Quốc kỷ niệm 10 năm DOC và Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông  nhằm duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực. Hai bên khẳng định giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982. Không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực trong các tranh chấp, kiềm chế các hoạt động tại Biển Đông.

Những kết quả tích cực của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN - Trung Quốc cũng đã được hoan nghênh và nhấn mạnh trong Tuyên bố chung của Hội nghị AMM-46. Ngoài ra, Tuyên bố cũng đánh giá cao việc tăng cường trao đổi giữa các bên về các vấn đề ở Biển Đông nhằm tăng cường lòng tin và đối thoại lẫn nhau; đồng thời ghi nhận các đề xuất về thiết lập đường dây nóng và hợp tác tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn người và tàu thuyền gặp nạn ở vùng biển này.

Tuyên bố cũng đề cao nỗ lực của Trung Quốc trong việc làm sâu sắc hợp tác với ASEAN, trong đó có việc cử Đại sứ thường trực của Trung Quốc tại ASEAN và mở Phái đoàn của Trung Quốc bên cạnh ASEAN tại thủ đô Jakarta của Indonesia năm 2012.

Kết quả tích cực đạt được tại AMM-46 lần này và các hội nghi ASEAN+1, ASEAN+3 với các đối tác đối thoại của ASEAN đã mở ra triển vọng hợp tác mới trong các vấn đề của khu vưc, nhất là những tranh chấp ở Biển Đông sau một thời gian dài căng thẳng giữa các bên liên quan đến các hoạt động của Trung Quốc ở vùng biển này và những động thái đáp trả cứng rắn của Philippines.

Vũ Anh