Điều tra vụ tử vong bất thường nơi "miền đất hứa"

Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về quyền của người di cư Felipe González Morales ngày 25-12 đã lên tiếng kêu gọi chính quyền Mỹ phải đảm bảo một cuộc điều tra chuyên sâu, độc lập về cái chết của bé gái Jakelin Ameí Caal (7 tuổi, người Guatemala) ngay sau khi đặt chân tới nước Mỹ. Đồng thời, ông Morales cũng nhấn mạnh rằng người thân của bé gái này nên được tiếp cận với công lý, bao gồm cả đại diện pháp lý.

Kêu gọi điều tra trên làm nóng thêm vụ tử vong bất thường của bé gái di cư người Guatemala khi vừa tới nước Mỹ. Trước đó, hai cha con bé Jakelin đã bị lực lượng Hải quan và Bảo vệ biên giới Mỹ (CBP) bắt vào ngày 6-12 khi cùng với nhóm 163 người vượt qua biên giới Mexico - Mỹ.

Nhóm người nhập cư trái phép đến từ Guatemala và một số quốc gia Trung Mỹ trên được hộ tống lên xe buýt để đưa về trạm kiểm soát biên giới gần nhất cách đường biên giới khoảng 150km. Bé Jakelin bắt đầu nôn ói trên xe và ngưng thở khi được đưa đến trạm kiểm soát biên giới lúc 6h30 sáng 7-12 với chẩn đoán của bác sĩ là bị phù não và suy thận.

Giới chức CBP cho rằng, nguyên nhân tử vong của bé gái Jakelin có thể là do nhiễm trùng huyết, sốt, hoặc mất nước. Tuy nhiên, các viên chức di dân tỏ ra nghi ngờ về nguyên nhân thực sự khiến bé gái Jakelin tử vong bất thường chỉ vài giờ sau khi vượt biên giới vào đất Mỹ khi cho biết em bé người Guatemala không có dấu hiệu đau ốm lúc bị lực lượng CBP bắt giữ cùng cha tại biên giới và người cha của em đã ký đơn xác nhận sức khỏe của bé Jakelin vẫn bình thường.

Cái chết bất thường và tức tưởi của bé gái Jakelin xảy ra giữa lúc Mỹ đang rất mạnh tay và hành động cứng rắn nhằm ngăn dòng di cư hàng nghìn người dân các quốc gia Trung Mỹ, trong đó có rất nhiều gia đình, đang đổ vào Mexico để tìm cách nhập cư bất hợp pháp Mỹ. Chính quyền Tổng thống Donald Trump từng điều động 5.800 binh sĩ quân đội chính quy đến hỗ trợ lực lượng CBP để chặn người nhập cư bất hợp pháp.

Bên cạnh việc dựng hàng rào cao nhiều mét ở những khu vực biên giới Mỹ - Mexico mà người di cư thường vượt biên trái phép, Nhà Trắng đã cho phép các binh sĩ Mỹ đóng quân dọc biên giới với Mexico được can thiệp mạnh tay đối với người di cư tìm cách vượt biên. Theo đó, các binh sĩ được phép sử dụng hơi cay, vòi rồng, dùi cui…

Những biện pháp mạnh tay của chính quyền Tổng thống Trump với những người nhập cư trái phép tay không đã vấp phải những phản ứng và chỉ trích, nhất là dưới khía cạnh nhân quyền và nhân đạo. Trước đó, Tổng thống Trump từng phải rút lại sắc lệnh tách trẻ em nhập cư trái phép khỏi cha mẹ do bị chỉ trích nặng nề là vô nhân đạo.

Trong bối cảnh đó, các tổ chức nhân đạo và nhân quyền thế giới cho rằng chính quyền Mỹ phải có trách nhiệm với cái chết của bé gái người Guatemala như sự nhấn mạnh của Văn phòng Cao ủy nhân quyền của Liên hợp quốc (OHCHR) rằng, mặc dù có cách lý giải khác nhau về nguyên nhân dẫn đến cái chết, nhưng một thực tế không thể phủ nhận là bé gái này đã chết trong khi bị lực lượng CBP bắt giữ.

Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về quyền của người di cư Morales cho rằng, cần có sự bồi thường thiệt hại cho gia đình bé gái Guatemala và nếu có bất kỳ quan chức Mỹ nào liên quan thì phải chịu trách nhiệm, đồng thời Chính phủ Mỹ cũng nên giải quyết những bất cập trong hệ thống nhập cư và cụ thể là trong lực lượng CBP, để ngăn chặn những trường hợp đau lòng tương tự xảy ra trong tương lai.

Theo Hoàng Tuấn

An ninh thủ đô