Cuộc tranh luận Trump - Harris: Màn so găng đốt nóng đường đua bầu cử

Trong 8 năm qua, ông Donald Trump đã trở thành nhân vật được quan tâm đặc biệt trong nền chính trị Mỹ. Mặc dù vậy, khi ông chuẩn bị tranh luận với Phó Tổng thống Kamala Harris lần đầu tiên vào ngày 10/9, cựu Tổng thống đang phải đối mặt với một khoảnh khắc hiếm hoi khi sự chú ý có thể sẽ đổ dồn vào đối thủ của ông hơn là vào chính ông.

Các cuộc tranh luận giữa hai ứng viên tổng thống được theo dõi rộng rãi trên truyền hình và có thể ảnh hưởng lớn đến cách người Mỹ quyết định bỏ phiếu. Bà Harris được cho là một người tranh luận lão luyện, nhưng ông Trump cũng cho thấy ông là một đối thủ đáng gờm như những gì ông từng thể hiện trong các cuộc tranh luận năm 2016 và 2020.

Sự ủng hộ của cử tri dành cho ông Trump đã trở nên vững chắc hơn sau một thập niên ông tham gia vào chính trường Mỹ, nhưng sự ủng hộ đó dường như đang bị lung lay sau lùm xùm pháp lý nhằm vào tỷ phú New York.

Trong khi đó, sự ủng hộ dành cho bà Harris có xu hướng thay đổi. Sự ủng hộ của cử tri về phó tổng thống đã cải thiện bất ngờ và mạnh mẽ hơn trong gần 7 tuần ứng cử gần đây, củng cố vị thế của bà trước ông Trump.

Cuộc "so găng" lần này có thể đưa bà Harris nổi lên như một nhân vật đáng chú ý trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay sau khi bà bất ngờ "thế chỗ" Tổng thống Joe Biden vào tháng 7.

Đối với bà Harris, cuộc tranh luận đầu tiên với ông Trump là cơ hội tốt nhất để bà củng cố những thành quả đã đạt được trong thời gian qua. Đối với ông Trump, đây là cơ hội lớn nhất để ông làm suy yếu hoặc đảo ngược sự ủng hộ dành cho đối thủ.

Đây sẽ là lần thứ 7 ông Trump bước lên sân khấu trong một cuộc tranh luận với tư cách là ứng viên tổng thống trong một cuộc bầu cử - con số cao nhất của bất kỳ ứng viên nào trong lịch sử nước Mỹ hiện đại.

Trong khi đó, đây là lần đầu tiên bà Harris bước lên sân khấu tranh luận của ứng viên tổng thống. Các chiến lược gia nhận định, thông qua cuộc tranh luận này, các cử tri sẽ nhận ra ít điểm mới của ông Trump, trong khi họ sẽ có cơ hội hiểu thêm nhiều hơn về bà Harris.

"Các cử tri đã quyết định bầu cho Donald Trump vào năm 2016 và có thể vẫn chưa thay đổi quyết định. Điểm khác biệt là cử tri đã bắt đầu thay đổi quyết định về Kamala Harris", Robert Blizzard, một chuyên gia thăm dò ý kiến kỳ cựu của đảng Cộng hòa, cho biết.

Những tranh luận của cử tri về việc bà Harris là ai và bà đại diện cho điều gì đã "chiếm sóng" ở các bang chiến địa. Theo phân tích của New York Times về dữ liệu theo dõi quảng cáo từ AdImpact, trong số khoảng 325.000 lần phát sóng quảng cáo trên truyền hình mà ông Trump, bà Harris và các đồng minh của họ đã chi trả kể từ khi bà Harris tham gia cuộc đua, khoảng 95% trong số đó tập trung vào bà Harris.

Chiến dịch tranh cử của ứng viên đảng Cộng hòa đã "nhắm mũi dùi" vào bà Harris bằng một cuộc công kích dựa trên 3 khía cạnh là "thất bại, yếu đuối, tự do đến mức nguy hiểm", đồng thời gắn bà Harris với những chính sách không được nhiều người ủng hộ của chính quyền Biden - Harris đương nhiệm, đặc biệt là về vấn đề nhập cư và kinh tế.

Trong khi đó, chiến dịch của bà Harris đã xây dựng hình tượng ứng viên đảng Dân chủ là một cựu công tố viên cứng rắn trong vấn đề biên giới, hiểu được nhu cầu của tầng lớp trung lưu và sẽ mang đến cho nước Mỹ một khởi đầu mới.

Tầm quan trọng của một cuộc tranh luận giữa hai ứng viên tổng thống - với hàng chục triệu người Mỹ theo dõi - đã được nhấn mạnh vào tháng 6 khi màn trình diễn quanh co và ngập ngừng của ông Biden đã đặt ra câu hỏi về tuổi tác của ông và cuối cùng đã khiến ông phải rời khỏi cuộc đua chưa đầy một tháng sau đó.

Tuy nhiên, khi bà Harris thế chỗ của ông Biden, đảng Dân chủ coi bà là ứng viên của sự thay đổi, người có thể giành lại địa hạt truyền thống của đảng Cộng hòa về lòng yêu nước và tự do, coi phá thai là một quyền cơ bản.

Cuộc tranh luận ở Philadelphia vào ngày 10/9 sẽ là sự kiện dài nhất ngoài kịch bản khi bà Harris không có bài phát biểu chuẩn bị trước. Bà sẽ phải trải qua cuộc "chạm trán" có rủi ro cao với một đối thủ sẵn sàng chỉ trích người còn lại trên sân khấu.

Cuộc tranh luận, do ABC News tổ chức, kéo dài 90 phút, sẽ giữ nguyên các quy tắc như cuộc tranh luận vào tháng 6 giữa ông Trump và ông Biden, bao gồm cả việc tắt tiếng micro khi chưa đến lượt ứng viên phát biểu, một quy định mà đội ngũ của bà Harris từng tìm cách thay đổi.

Tuy vậy, đội ngũ của bà Harris vẫn hy vọng tái hiện lại khoảnh khắc từng xảy ra vào năm 2020, khi bà tuyên bố "Tôi đang phát biểu" để chặn đứng ý định ngắt lời của đối thủ, cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Đây là một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của cuộc tranh luận năm đó.

Đội ngũ của ông Trump hy vọng bà Harris sẽ quên những luận điểm bà đã chuẩn bị. Tuy nhiên, bản thân ông Trump cũng gặp khó khăn trong việc đưa ra thông điệp công kích bà Harris một cách hiệu quả.

"Ông Trump đã cố gắng định hình bà Harris, nhưng không thành công. Đầu tiên, ông ấy cố gắng biến bà ấy thành một người giống ông Biden. Sau đó, ông ấy cố gắng biến bà ấy thành một công tố viên theo chủ nghĩa tự do ở San Francisco. Ông ấy thậm chí còn thử dùng chiêu bài phân biệt chủng tộc. Nhưng ông ấy vẫn không hạ gục được bà ấy", Jennifer Holdsworth, một chiến lược gia của đảng Dân chủ, nhận định.

Thế mạnh tranh luận của hai ứng viên

Bà Harris đã tham gia các cuộc tranh luận từ năm 2003, khi bà giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành công tố viên San Francisco. Bà cũng từng tranh luận thành công để được bầu làm tổng chưởng lý California và thượng nghị sĩ Mỹ đại diện California.

Năm 2019, bà đã tranh luận với ông Biden khi cạnh tranh vị trí ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ và đối đầu với Mike Pence trong cuộc tranh luận phó tổng thống vào năm 2020.

Bà Harris cho thấy khả năng kiểm soát sân khấu. Trong cuộc tranh luận năm 2020 với ông Pence, bà từng phản ứng khi ông ngắt lời bà, nói rằng: "Thưa Phó Tổng thống, tôi đang nói".

Bà Harris đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm tranh luận tại Thượng viện Mỹ và trước đó là công tố viên tại tòa án California, với một kỹ năng quan trọng là làm nổi bật điểm yếu trong lập luận của đối thủ. Đây sẽ là lợi thế của bà Harris khi phản biện những quan điểm mà ông Trump đưa ra trong cuộc tranh luận sắp tới.

Trong cuộc tranh luận với ông Trump, bà Harris có thể sẽ phải đối mặt với một số câu hỏi khó về chính sách của bà từ những người điều phối tranh luận. Đối với các cuộc tranh luận của ứng viên tổng thống, thời gian phát biểu bị hạn chế và các thông điệp tranh cử phải được truyền tải rõ ràng đến cử tri.

Cuộc tranh luận vào ngày 10/9 với ông Trump sẽ là thách thức lớn nhất mà bà Harris phải đối mặt kể từ khi bà tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng.

Ông Trump đã tham gia hai đợt tranh luận tổng thống, vào năm 2016 và 2020, và đã chứng tỏ mình là một đối thủ rất mạnh và sẵn sàng "chiến đấu" tới cùng.

Trong cuộc tranh luận năm 2016 với ứng viên Hillary Clinton, ông Trump đã đi lại trên sân khấu và đứng ngay sau bà Clinton khi bà đang phát biểu, khiến bà thừa nhận đã "nổi da gà".

Trong cuộc tranh luận năm 2020, ông Trump liên tục ngắt lời ông Biden, khiến ông Biden phải lớn tiếng: "Ông có im lặng không, ông bạn?"

Chiến thuật này đã giúp Donald Trump ngăn cản đối thủ của ông và khiến ông trở thành trung tâm của sự chú ý.

Tuy nhiên, đôi khi ông Trump bị "lạc đề" trong các cuộc tranh luận và đưa ra những tuyên bố bị những người kiểm chứng cho là không đúng sự thật.

Chiến thuật trước tranh luận

Có lẽ nhiệm vụ cấp bách nhất đối với ông Trump hiện nay là chứng minh rằng bà Harris vẫn gắn bó chặt chẽ với ông Biden về các vấn đề mà tổng thống đương nhiệm không được lòng dân.

Theo dữ liệu của AdImpact, quảng cáo truyền hình được phát sóng nhiều nhất của ông Trump cho đến nay vẫn mô tả bà Harris là người quảng bá cho chiến lược kinh tế "Bidenomics" trong bối cảnh xuất hiện một loạt số liệu thống kê tiêu cực về kinh tế như giá xăng, lạm phát tăng vọt và lãi suất cao.

Tuy nhiên, hiện tại, bà Harris dường như không gặp bất lợi bởi sự bất bình của cử tri đối với các chính sách của chính quyền Biden - Harris đương nhiệm.

Một cuộc thăm dò của Washington Post/ABC News vào tháng trước cho thấy chỉ 11% cử tri cho rằng bà Harris có ảnh hưởng đáng kể trong chính quyền Biden về chính sách kinh tế và 15% cho rằng bà Harris cũng có ảnh hưởng như vậy về vấn đề nhập cư, bất chấp những nỗ lực của đội ngũ ông Trump nhằm gọi bà là "bà trùm biên giới".

"Bà ấy đang nhận được tất cả những điều tốt đẹp và không có điều gì tiêu cực khi trở thành một phần của chính quyền Biden. Bà ấy không "sở hữu" những thất bại được cho là của chính quyền Biden", chuyên gia Blizzard, người thăm dò ý kiến của đảng Cộng hòa, cho biết.

Celinda Lake, một nhà thăm dò ý kiến của đảng Dân chủ từng làm việc cho chiến dịch tranh cử của ông Biden năm 2020, cho biết chiến dịch tranh cử của ông Trump đã đưa ra những lập luận mâu thuẫn khi coi bà Harris vừa là nhân vật kém hiệu quả, vừa là người có ảnh hưởng.

"Không thể nói rằng bà ấy không làm gì cả, nhưng lại là người thúc đẩy Bidenomics. Không thể có cả hai thứ đó", bà Lake cho biết.

Tại một sự kiện diễn ra tại Arizona, ứng viên phó tổng thống JD Vance, người liên danh tranh cử với ông Trump, đã nhấn mạnh sự cân bằng trong thông điệp tranh cử của ông Trump, trong khi mô tả bà Harris là người vừa "cực đoan" vừa hay thay đổi lập trường.

"Bà ấy muốn cắt giảm ngân sách cho cảnh sát. Bây giờ, bà ấy nói rằng bà ấy không muốn. Bà ấy muốn cấm khai thác khí đá phiến. Bây giờ, bà ấy nói rằng bà ấy không muốn. Bà ấy là trùm biên giới đã mở biên giới phía nam của Mỹ. Nhưng bây giờ, đột nhiên, bà ấy nói rằng bà ấy tin vào an ninh biên giới", ông Vance tuyên bố.

Ông Vance nói thêm rằng ông đã nói đùa với ông Trump rằng bà Harris có thể sẽ xuất hiện với chiếc cà vạt đỏ vì bà đang bắt chước ông Trump.

Cả đội ngũ của ông Trump và bà Harris, cùng các đồng minh của họ, đã chi đậm cho các quảng cáo trên truyền hình về vấn đề nhập cư. Quảng cáo của ông Trump thậm chí liệt kê nhiều hành vi phạm tội khác nhau của người nhập cư khi bà Harris còn là công tố viên.

Trong khi đó, đội ngũ của bà Harris đã sử dụng nhiệm kỳ của bà với tư cách là tổng chưởng lý California để củng cố sự cứng rắn của bà trong việc chống lại tội phạm, gọi bà là "công tố viên của bang biên giới" trong một quảng cáo.

Ngoài các vấn đề chính sách quan trọng, ấn tượng của các cử tri dành cho ứng viên, cảm nhận về điểm mạnh và điểm yếu của ứng viên, sự sẵn sàng hay tính cách của ứng viên, cũng là vấn đề quan trọng.

Bà Harris hôm 5/9 đã đến Pittsburgh để chuẩn bị cho cuộc tranh luận với ông Trump. Nhưng bà đã bắt đầu lên kế hoạch cho cuộc tranh luận từ nhiều tháng trước, thậm chí trước khi bà trở thành ứng cử viên tổng thống.

Phó tổng thống đang "ẩn mình" trong một khách sạn lịch sử ở trung tâm thành phố Pittsburgh, nơi bà có thể tập trung vào việc mài giũa những câu trả lời sắc sảo trong hai phút, theo các quy tắc của cuộc tranh luận. Bà đã làm việc với các trợ lý kể từ ngày 5/9 và chọn một địa điểm cho phép ứng viên của đảng Dân chủ có thể giao lưu với các cử tri ở các bang dao động.

Bà Harris đã tập hợp một nhóm tranh luận, do Karen Dunn, một luật sư kỳ cựu của đảng Dân chủ, dẫn đầu. Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ cho biết bà đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc ông Trump sẽ công kích đối thủ trong cuộc tranh luận.

"Chúng ta nên chuẩn bị cho thực tế là ông ấy không cảm thấy gánh nặng khi phải nói sự thật. Ông ấy có xu hướng đấu tranh cho bản thân mình, không phải cho người dân Mỹ, và tôi nghĩ điều đó sẽ bộc lộ trong quá trình tranh luận", bà Harris nói trong một cuộc phỏng vấn.

Trong quá trình chuẩn bị, bà Harris đã nhờ cố vấn đảng Dân chủ Philippe Reines, một trợ lý lâu năm của cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, đóng vai ông Trump. Bà muốn mô tả ông Trump là người có xu hướng đưa ra những thông tin sai sự thật để nhắm vào những thành viên của đảng Dân chủ như bà Clinton và cựu Tổng thống Barack Obama.

Bà Harris nói rằng bà hiểu ông Trump ở cấp độ tâm lý sâu sắc hơn. Bà sẽ cố gắng chứng minh mình là nhà lãnh đạo mạnh mẽ hơn ông Trump, một lập luận nhắm vào chính mong muốn thể hiện sức mạnh của ông Trump.

Trong khi đó, ông Trump có xu hướng thích sự tùy hứng hơn trong việc chuẩn bị cho các cuộc tranh luận.

"Ông ấy kiểm soát rất tốt trong cuộc tranh luận với ông Biden và ông ấy đã hưởng lợi từ điều đó. Một rủi ro với ông Trump là liệu ông có thể kiểm soát bản thân hay không", chuyên gia Lake nói.

Ông Trump công khai phủ nhận ý nghĩa của việc tập dượt cho các cuộc tranh luận. Thay vào đó, cựu tổng thống chọn lấp đầy những ngày trước tranh luận bằng các sự kiện liên quan đến chiến dịch, với tiền đề rằng ông biết mình cần phải làm gì khi bước lên sân khấu tranh luận.

"Bạn có thể đưa ra mọi chiến lược mà bạn muốn, nhưng bạn phải cảm nhận được khi cuộc tranh luận đang diễn ra", ông Trump tuyên bố.

Ông Trump thậm chí trích dẫn lời của cựu võ sĩ quyền anh vĩ đại Mike Tyson, người từng nói rằng: "Mọi người đều có kế hoạch cho đến khi họ bị đấm vào mặt".

Các trợ lý của ông Trump cho biết cuộc tranh luận lần này sẽ không khác biệt so với cuộc tranh luận trước và cựu tổng thống sẽ không chuẩn bị theo cách truyền thống. Không có người đóng thế, không có bối cảnh, không có diễn xuất.

Thay vào đó, ông Trump tích cực tham gia các cuộc phỏng vấn, bao gồm trả lời câu hỏi tại các cuộc họp báo kéo dài, ngồi nghe podcast kéo dài một giờ và tham gia các sự kiện.

Ông Trump cũng thường xuyên gặp gỡ các cố vấn chính sách, các chuyên gia về các vấn đề có thể nảy sinh trong cuộc tranh luận. Trong các cuộc gặp không chính thức này, họ cùng thảo luận về các vấn đề, chính sách của ông Trump khi ông còn đương nhiệm và các kế hoạch mà ông đưa ra cho nhiệm kỳ thứ hai.

Các trợ lý nhấn mạnh rằng ông Trump có ý định đặt bà Harris vào thế phòng thủ. Ông Trump muốn công kích bằng việc gắn vai trò của bà Harris với chính sách kinh tế của Tổng thống Biden, đồng thời chỉ ra lập trường thay đổi của bà về các vấn đề như lệnh cấm khai thác khí đá phiến mà bà không còn ủng hộ.

"Chúng tôi mong người Mỹ có cơ hội thấy bà ấy trên sân khấu, không có khả năng bảo vệ các chính sách và sự thay đổi đột ngột của mình. Tổng thống Trump đã chứng minh rằng ông ấy có thể kiểm soát các vấn đề, còn bà ấy thì không", phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Trump, Karoline Leavitt, cho biết.

Theo New York Times, Time, Washington Post