Chuyên gia: Nga hưởng lợi từ cuộc gặp "thảm họa" của ông Trump - Zelensky

Nước đi mạo hiểm của ông Zelensky

Cuộc hội đàm giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 28/2 đổ vỡ khi các bên đấu khẩu căng thẳng.

Không ngồi yên khi Tổng thống Trump và Phó Tổng thống JD Vance đưa ra quan điểm về cuộc xung đột Nga - Ukraine, Tổng thống Zelensky đáp trả bằng những lập luận gay gắt.

Khung cảnh này hoàn toàn trái ngược với các cuộc gặp gần đây của ông Trump với các lãnh đạo thế giới khác.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đều tìm cách thuyết phục ông Trump đạt được thỏa thuận với ông Zelensky. Ông Macron nhắc lại chuyến thăm của ông Trump tới Nhà thờ Đức Bà, ông Starmer trao tận tay bức thư của Vua Charles cho chủ nhân Nhà Trắng. Họ cũng đưa ra những cam kết làm vừa lòng Tổng thống Trump như cam kết tăng ngân sách quốc phòng, sẵn sàng triển khai lực lượng hòa bình đến Ukraine hậu xung đột.

Ông Zelensky đến Nhà Trắng với hy vọng ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ để đổi lấy sự hỗ trợ quân sự giúp Ukraine cải thiện vị thế trong cuộc xung đột với Nga, nhưng rõ ràng ông không chấp nhận khi các nhà lãnh đạo Mỹ không hướng mũi dùi về phía Moscow.

Thay vào đó, ông Trump và ông Vance liên tiếp chỉ trích nhà lãnh đạo Ukraine. Họ cho rằng ông Zelensky "đang đùa giỡn với Thế chiến 3, đùa giỡn với mạng sống của hàng triệu người" khi trong tay không có quân bài mặc cả nào và rằng ông thiếu sự tôn trọng, lòng biết ơn đối với những hỗ trợ của Washington.

Đáng chú ý, cuộc đấu khẩu trước sự chứng kiến của đông đảo phóng viên là một cảnh tượng chưa từng có trước ống kính truyền hình tại Nhà Trắng.

Theo các nhà phân tích, việc ông Zelensky ngắt lời và ngôn ngữ cơ thể ngay từ đầu đã mang tính phòng thủ như nhún vai càng khiến những người chủ nhà ở Mỹ khó chịu.

Tổng thống Trump sau đó quyết định hủy họp báo chung, phái đoàn Ukraine được đề nghị rời khỏi Nhà Trắng. Ông Zelensky ra về mà không đạt được thỏa thuận với chính quyền Mỹ.

Nga hưởng lợi

Michael Carpenter, cựu quan chức cấp cao về châu Âu trong Hội đồng An ninh Quốc gia dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden, cho biết Nga là bên được hưởng lợi nhiều nhất sau màn đấu khẩu giữa 2 nhà lãnh đạo Ukraine, Mỹ.

Ông Carpenter cũng giải thích cho việc ông Zelensky dường như mất bình tĩnh trong cuộc hội đàm quan trọng này. "Lẽ ra ông Zelensky có thể bày tỏ lòng biết ơn nhiều hơn đối với sự hỗ trợ của Mỹ và cởi mở hơn trong việc theo đuổi một giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột, nhưng các chỉ trích gay gắt của ông Trump và Vance đã làm suy yếu đáng kể vị thế đàm phán của ông ấy với Nga", ông Carpenter nói.

Brian Whitmore, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Á - Âu, nói các quan chức Nga sẽ vui mừng với cuộc đấu khẩu căng thẳng ở Nhà Trắng, truyền thông Nga gọi cuộc họp là một "sự đả kích công khai".

"Tất cả những điều này đưa Moscow đến gần hơn với điều mà họ mong muốn nhất: Nga và Mỹ đàm phán về tương lai của Ukraine thông qua người đứng đầu người Ukraine", ông Whitmore nhận định.

Ông cho biết thêm, điều đó cũng khiến mục tiêu của Moscow về việc Mỹ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt Nga có nhiều khả năng xảy ra hơn.

Trong khi đó, ông Daniel Fried, cựu trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách châu Âu, nhận định: "Nga được lợi từ mỗi cuộc tranh cãi Mỹ - Ukraine. Chừng nào phương Tây còn đàm phán hoặc đấu tranh với chính mình thì Moscow càng có cơ hội đưa ra những đòi hỏi cao", ông lập luận.

Ukraine cần nhanh chóng xoa dịu ông Trump

Theo bà Leslie Shedd, thành viên Trung tâm nghiên cứu Á - Âu và là cựu cố vấn cấp cao cho các thành viên quốc hội Mỹ, bất kể ai là người chịu trách nhiệm về cuộc đấu khẩu, ông Zelensky nên nhanh chóng xin lỗi, xoa dịu giới chức Mỹ. Bà cho rằng, việc ông Zelensky từ chối xin lỗi sẽ "khiến việc khôi phục quan hệ với ông Trump trở nên khó khăn hơn nhiều".

Bà nhấn mạnh, ông Zelensky vẫn nên cố gắng khôi phục thỏa thuận khoáng sản, một phần vì nó "khuyến khích hơn nữa sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine".

Cây bút Carrington Clarke của ABC News cũng bình luận: "Cuộc gặp tại Nhà Trắng là một thảm họa đối với Ukraine. Có vẻ như ông Trump đã sẵn sàng rút mọi sự ủng hộ khỏi đất nước. Ông Zelensky sẽ rời Washington khi mối quan hệ với người quyền lực nhất hành tinh bị hủy hoại".

Trong bối cảnh triển vọng Mỹ duy trì viện trợ cho Ukraine trở nên mờ mịt, Rachel Rizzo, nhà phân tích tại Trung tâm châu Âu, cho rằng Ukraine chỉ còn trông chờ vào sự hỗ trợ của châu Âu.

"Bây giờ là lúc để thực sự xem liệu châu Âu có thể mang lại cho Ukraine sự đảm bảo an ninh lâu dài mà nước này rất cần và có khả năng sẵn sàng ra tay để giúp đảm bảo một nền hòa bình lâu dài hay không".