Châu Phi bớt hứng thú với “Vành đai, con đường” của Trung Quốc

Theo SCMP, Trung Quốc muốn nhanh chóng nối lại các dự án “Vành đai, con đường” ở châu Phi, vốn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 trong những tháng qua, để gia tăng việc làm và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng điều này có lẽ sẽ phải cần thêm nhiều thời gian vì hầu hết các quốc gia ở châu Phi vẫn đang trong cuộc chiến ngăn dịch bệnh lây lan.

Nhiều dự án thuộc sáng kiến của Trung Quốc, với tham vọng chi hàng nghìn tỷ USD để kết nối châu Á, châu Phi và châu Âu, đang bị tạm hoãn hoặc tiến triển rất chậm chạp.

Tuần trước, Trung Quốc thừa nhận vì Covid-19, khoảng 20% dự án thuộc “Vành đai, con đường” bị ảnh hưởng nghiêm trọng và 30-40% bị ảnh hưởng một phần. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng tỏ ra lạc quan rằng ảnh hưởng của Covid-19 có thể sẽ không quá lớn.  

Mặt khác, nhiều quốc gia ở châu Phi và châu Á không thể tiếp tục thực hiện các dự án - hầu hết do Trung Quốc bỏ vốn đầu tư. Tại Nigeria, dự án đường sắt 1,5 tỷ USD đang đối mặt với sự trì hoãn vì Covid-19. Trong khi đó, nhiều dự án Trung Quốc đầu tư ở Zambia, Zimbabwe, Algeria và Ai Cập cũng tạm hoãn khi các nước này phải đối đầu với dịch bệnh.

Trong khi đó, nhiều quốc gia vay Trung Quốc hàng tỷ USD để xây các dự án cơ sở hạ tầng lớn như đường cao tốc, cảng, đập, đường sắt cũng đang vật lộn trong việc trả nợ. Họ đã đề nghị Trung Quốc cho tạm hoãn việc trả nợ, thậm chí là xóa nợ trong một vài trường hợp.

Theo thống kê của đại học John Hopkins (Mỹ), từ năm 2000-2018, Trung Quốc cho vay và cam kết cho các nước châu Phi vay 152 tỷ USD.

Mặt khác, giới quan sát cho rằng vì sáng kiến “Vành đai, con đường” bao gồm các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, nên trong bối cảnh dịch bệnh, tiến triển của các dự án sẽ tiếp tục chậm lại.

Bradley Parks, chuyên gia từ tổ chức nghiên cứu AidData (Mỹ), nói rằng khi số ca mắc Covid-19 đang tăng lên, rất khó và nguy hiểm để các nước duy trì công việc xây dựng như trước dịch.

“Tôi nghĩ chúng ta sẽ chứng kiến sự sụt giảm mạnh liên quan tới việc thực thi "Vành đai, con đường”", ông Parks nói.

James Crabtree, giáo sư tại trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore) nhận định “những ngày tươi đẹp của "Vành đai, con đường" có thể sắp tới hồi kết”.

Ông Crabtree cho rằng Trung Quốc có thể đang đối mặt với áp lực chính trị từ 2 phía. Một là từ các nước nghèo muốn Trung Quốc xóa nợ và hai là từ người dân Trung Quốc, những người không muốn ngân sách bị gửi ra nước ngoài, trong khi số tiền đó có thể được dùng để hỗ trợ trong nước.

Thêm vào đó, các ngân hàng chính sách Trung Quốc như ngân hàng Xuất Nhập khẩu, ngân hàng Phát triển - bên chi tiền hầu hết cho các dự án “Vành đai, con đường”, được cho là cẩn trọng hơn với việc phê duyệt cho vay dự án. Động thái này xảy ra trong bối cảnh Trung Quốc bị chỉ trích từ nhiều phía về nghi vấn nước này tạo nên những gánh nặng cho các quốc gia nghèo với các khoản vay không bền vững.

Đức Hoàng

Theo SCMP