Biến chủng Delta đe dọa kế hoạch mở cửa của EU

Báo Nikkei Asia ngày 21/6 cho biết, các quan chức y tế châu Âu đã cảnh báo cần phải hành động mạnh hơn nữa để đối phó làn sóng lây lan của biến chủng Delta của virus SARS-CoV-2 khi nó đang quét qua Anh, dần phổ biến ở Bồ Đào Nha và xuất hiện từng cụm lây lan trên khắp Đức, Pháp và Tây Ban Nha.

Các phân tích của Financial Times về dữ liệu gen toàn cầu từ cơ sở dữ liệu theo dõi virus Gisaid cho thấy, mặc dù biến chủng Delta hiện chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng số ca nhiễm ở châu Âu, nhưng nó đang gia tăng, chiếm tới 96% các ca nhiễm mới tại Bồ Đào Nha, hơn 20% ở Italia và khoảng 16% tại Bỉ.

Diễn biến này dấy lên lo ngại rằng, biến chủng Delta có thể cản trở những nỗ lực mà EU đã đạt được trong 2 tháng qua trong việc giảm các ca nhiễm mới và tử vong xuống mức thấp nhất kể từ mùa thu năm ngoái.

Phát biểu trước các phóng viên tại một trung tâm tiêm chủng ở Paris hồi tuần trước, Bộ trưởng Y tế Pháp Olivier Veran nói: "Chúng ta đang trong quá trình tiêu diệt virus và tiêu diệt đại dịch, và chúng ta không được phép để biến chủng Delta chiếm thế thượng phong".

Ông Veran nhấn mạnh, biến chủng Delta chiếm 2% đến 4% các mẫu virus được phân tích ở Pháp. "Các bạn có thể nói rằng mức này vẫn còn thấp nhưng nó tương tự như tình hình ở Anh vài tuần trước", ông nói thêm. Trong khi đó, phân tích của Financial Times về dữ liệu của Gisaid cho thấy con số này có thể cao hơn.

Tại Bồ Đào Nha, biến chủng Delta đang lây lan trong cộng đồng tại khu vực Lisbon, nơi chiếm hơn 60% tổng số ca nhiễm mới trong tuần qua tại nước này. Chính phủ đã ban hành lệnh cấm rời khỏi Lisbon và các hoạt động đi lại không thiết yếu nhằm ngăn chặn sự lây lan của biến chủng này sang các khu vực khác.

Các nhà khoa học trên khắp châu Âu đang chú ý tới Anh - nơi số ca nhiễm Covid-19 đã tăng gấp 3 lần trong tháng qua và biến chủng Delta chiếm khoảng 98% tổng số ca nhiễm mới - để điều tra và dự báo những gì sẽ xảy ra tiếp theo cũng như lên biện pháp ứng phó với đại dịch.

Sau khi dữ liệu chính thức cho thấy, biến chủng Delta dường như làm tăng nguy cơ nhập viện gấp 2,2 lần so với biến chủng Alpha được phát hiện tại Anh, chính phủ Anh trong tuần này đã tiếp tục áp dụng lệnh phong tỏa thêm 4 tuần dù đã lên kế hoạch mở cửa vào ngày 21/6. Nhà virus học Bruno Lina, cố vấn của chính phủ Pháp và giúp điều phối trình tự các biến chủng trong nước, cho biết: "Các quyết định mở cửa trở lại của Anh sẽ là một thử nghiệm đối với châu Âu".

Gia tăng tỷ lệ tiêm vắc xin đầy đủ

Các nhà khoa học cho biết, việc các cụm bệnh biến chủng Delta có bùng phát thành dịch lớn hơn hay không sẽ phụ thuộc một phần vào số lượng người đã được tiêm vắc xin đầy đủ, cũng như ý thức của người dân.

Nghiên cứu gần đây của chính phủ Anh đã nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thành các chương trình tiêm vắc xin càng sớm càng tốt. Theo dữ liệu của Cơ quan Y tế Công cộng Anh, việc chỉ tiêm 1 mũi vắc xin Covid-19 kém hiệu quả hơn đối với biến chủng Delta so với các chủng trước đó. Hai liều tiêm giúp tăng khả năng bảo vệ chống lại biến chủng Delta từ 33% lên 81%. Trong khi ở Anh khoảng 46% dân số đã được tiêm đầy đủ, tỷ lệ này ở hầu hết các quốc gia châu Âu khác chỉ dao động ở mức 20-30%.

Tại Pháp, khoảng 26% dân số ở Pháp đã được tiêm đầy đủ. Các nhà chức trách Pháp hiện đang nỗ lực ngăn chặn dịch bùng phát ở vùng Landes, gần biên giới Tây Ban Nha, nơi 125 ca nhiễm biến chủng Delta đã được xác nhận qua việc giải trình tự gen và 130 ca nghi ngờ khác, chiếm khoảng 30% các ca nhiễm gần đây trong khu vực. Các cụm của biến chủng Delta cũng đã được xác định trong những tuần gần đây ở ngoại ô phía nam của Paris và một trường nghệ thuật ở Strasbourg. Trong mỗi trường hợp, các quan chức y tế đã phản ứng với cùng một công thức: tăng cường truy vết và đẩy mạnh tiêm chủng mới cho người dân ở các khu vực bị ảnh hưởng.

"Nếu chúng ta tiếp tục tiêm vắc xin với tốc độ tốt và có một số biện pháp phòng chống như đeo khẩu trang, chúng ta vẫn có thể ngăn chặn dịch bệnh vào mùa hè này. Biến chủng này sẽ thay thế những biến chủng khác - chúng ta phải ghi nhớ điều đó - nhưng không có nghĩa là nó sẽ dẫn đến một làn sóng dịch mới", nhà virus học Bruno Lina cho biết.

Một số nhà khoa học lo ngại biến chủng Delta có thể đã lan rộng nhưng chưa bị phát hiện do việc giải trình tự gen để xác định các biến chủng ít được thực hiện tại châu Âu. Trong khi Anh đã giải trình tự hơn 500.000 bộ gen SARS-CoV-2, Đức, Pháp và Tây Ban Nha chỉ mới giải mã trình tự khoảng 130.000, 47.000 và 34.000 bộ gen. Antoine Flahault, Giám đốc Viện Sức khỏe Toàn cầu tại Đại học Geneva (Thụy Sĩ) cho biết: "Việc đó khá tốn kém, tốn thời gian nên đã bị bỏ quên".

Tuy nhiên, Đan Mạch đã giải quyết được bài toán này khi xác định chỉ một số lượng nhỏ các ca nhiễm biến chủng Delta, mặc dù nước này bị biến chủng này "tấn công" cùng lúc so với Anh. Các chuyên gia cho biết, nguyên nhân là do sự khác biệt về nhân khẩu học và hoạt động di chuyển, bao gồm cả số ca nhập khẩu vào nước này từ các khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao, chẳng hạn như Ấn Độ.

Jeff Barrett, giám đốc Sáng kiến gen Covid-19 tại Viện Wellcome Sanger ở Cambridge (Anh), cho rằng sự khác biệt về tốc độ lan rộng của Delta ở các nước châu Âu vẫn còn là "một điều bí ẩn".

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia tin rằng, bất cứ nơi nào biến chủng Delta xuất hiện, nó sẽ thống trị ở đó. Và theo các chuyên gia, chìa khóa để giải quyết vấn đề này là tăng tỷ lệ người được tiêm vắc xin đầy đủ, đồng thời làm chậm quá trình lây nhiễm virus càng nhanh càng tốt. "Chúng tôi phải giữ cho thông điệp lạc quan thật rõ ràng, không được bi quan", nhà virus học Lina nhấn mạnh.