Đằng sau làn sóng sa thải nhân sự
(Dân trí) - Trong bối cảnh kinh doanh khó khăn do sức cầu tiêu dùng suy yếu, hàng nghìn nhân sự trong nhiều lĩnh vực phải đối mặt với tình cảnh mất việc.
Làn sóng sa thải nhân sự này không phải mới bắt đầu mà đã xuất hiện từ năm 2023.
Làn sóng sa thải nhân sự tiếp diễn
Ngay trong tháng đầu tiên của năm 2024, gần 100 công ty công nghệ, trong đó có Meta, Amazon, Microsoft, Google hay TikTok, sa thải tổng cộng khoảng 25.000 nhân viên.
Theo nền tảng theo dõi việc làm trực tuyến layoffs.fyi, các công ty đang điều chỉnh nhân sự theo những cách khác nhau, từ cắt giảm nhỏ lẻ trong các bộ phận đến sa thải hàng loạt.
Làn sóng sa thải nhân sự diễn ra ở hàng loạt ông lớn công nghệ.
Năm 2023, Google gây sốc với đợt sa thải lớn nhất trong lịch sử công ty, khi cắt giảm 6% lực lượng lao động, tương đương 12.000 người ngay đầu năm.
Theo tính toán của Financial Times, 20 ngân hàng lớn nhất thế giới cắt giảm ít nhất 61.900 việc làm trong năm này.
Tình trạng sa thải nhân viên là một trong những tin tức nổi bật năm 2023, nhưng chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghệ. Theo Layoffs.fyi, tổng số nhân sự trong lĩnh vực này bị sa thải trong năm 2023 thậm chí còn nhiều hơn cả năm 2020 và 2021 cộng lại.
Nền kinh tế Việt Nam với độ mở cao, cũng không nằm ngoài làn sóng sa thải. Theo kết quả khảo sát "Báo cáo lương và triển vọng thị trường lao động năm 2024" do Navigos vừa phát hành, có đến 454/555 doanh nghiệp trả lời có bị ảnh hưởng bởi các biến động thị trường trong năm 2023, chiếm hơn 82%.
Nhà bán lẻ Thế Giới Di Động trong năm 2023 đã đóng tổng cộng 206 cửa hàng. Nếu so với thời điểm đạt đỉnh về số lượng nhân sự vào cuối quý 3/2022, mức 80.231 người thì đến nay Thế Giới Di Động đã cắt giảm hơn 14.800 nhân sự.
Xu hướng tất yếu
Tiến sĩ Bùi Thanh Luân - Giám đốc Công ty TNHH cơ điện tử Hiệp Phát, giảng viên Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TPHCM - cho biết xu hướng các tập đoàn, doanh nghiệp sa thải nhân sự, nhất là ngành công nghệ sẽ ngày càng tăng vì sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI).
Công nghệ mới, trong đó có AI đang tác động đến nhiều lĩnh vực.
Theo chuyên gia ngành tự động hóa này, AI sẽ thay thế con người ở nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Một số công việc, quản lý có thể được tối ưu hóa hoặc tự động hóa bằng cách sử dụng công nghệ AI; chatGPT và hệ thống trả lời tự động có thể thay thế nhân viên chăm sóc khách hàng. Thậm chí AI thay thế nhân viên lập trình, thiết kế, đồ họa… Các công ty sẽ không còn cần nhiều nhân viên như trước đây.
Lấy ví dụ như Google, tập đoàn đã sa thải 12.000 nhân sự trong năm 2023. Một trong những lý do là các quảng cáo được hỗ trợ bởi AI của Google đã phát triển tự cung tự cấp và không yêu cầu nhiều nhân viên giám sát hoạt động của quảng cáo buộc Google phải sa thải những nhân viên không còn vai trò cần thiết.
Theo TS Luân, việc sa thải nhân sự doanh nghiệp nhằm hướng tới tinh gọn bộ máy nhân sự, tăng đầu tư công nghệ, tối ưu mô hình kinh doanh.
Có thể kể đến câu chuyện của Lazada sở hữu lực lượng lao động lên đến 10.000 người tại 6 quốc gia gồm Việt Nam, Philippines, Indonesia, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Để nâng cao hiệu quả hoạt động, Lazada phải tìm đến biện pháp cuối cùng là tái cơ cấu và điều chỉnh tổ chức nhân sự để đảm bảo việc phát triển lâu dài.
Tinh gọn bộ máy, tập trung phân bổ nguồn lực, tối ưu một số chức năng vận hành giúp doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định và thực hiện nó nhanh hơn.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh thương mại điện tử chịu nhiều áp lực từ cả biến động kinh tế vĩ mô đến thay đổi của người tiêu dùng, đây là sự chuyển mình cần thiết, dù là biện pháp không mong muốn.
Ông Luân đánh giá làn sóng sa thải sẽ tạo điều kiện điều chỉnh thị trường lao động theo đúng bản chất kinh tế thị trường. Theo đó, những lao động có tay nghề, làm việc trong ngành công nghệ cao, dịch vụ chuyên nghiệp sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn.
