Nhà văn hóa thôn Át Thượng (xã Minh Xuân, huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) sáng 17/9 người ra vào đông hơn thường lệ, quá nửa trong đó đầu đội khăn tang.

Chính giữa hội trường, một bàn thờ khói hương nghi ngút được dựng lên cho 5 nạn nhân thiệt mạng vì trận sạt lở đất xảy ra rạng sáng 10/9. Họ là ông bà nội, bố mẹ và em gái của Hoàng Trọng Diệp (19 tuổi).

Ngôi nhà sàn khang trang của gia đình Diệp đã không còn dấu tích trong bùn đất mênh mông. Giữa lúc tang thương, xã cho phép anh dùng tạm nhà văn hóa lo hương khói cho người thân, để mọi người có thể đến hỏi thăm và chia buồn.

Ngồi lặng lẽ giữa căn phòng đặc quánh mùi nhang trầm, Diệp không còn nước mắt để rơi. Đôi mắt trũng sâu vì nhiều đêm thức trắng, anh nghẹn ngào nhớ lại giây phút nhận tin dữ vào sáng 10/9. Nỗi đau bất ngờ đến quá nhanh, chàng trai 19 tuổi chưa thể tin mình đã mất cả gia đình chỉ sau một đêm.

"Nhà tôi nằm ở chỗ đất cao, không đến nỗi lở nhiều như thế, không đến nỗi sập cả nhà…", Diệp nắm chặt đôi bàn tay run run, kể lại.

Đang tham gia nghĩa vụ công an tại Trại tạm giam Công an tỉnh Yên Bái, Diệp xin phép đơn vị về nhà lo hậu sự cho người thân. Đơn vị tức tốc chuẩn bị xe đưa anh về ngay hôm đó. Nhưng đi được nửa đường, cả đoàn phải quay trở lại vì nước lũ và sạt lở đất nguy hiểm.

Không có cách nào để về nhà, nước lũ ở Yên Bái thì ngày một dâng cao, Diệp chỉ biết gục đầu bất lực. Cả đêm hôm ấy, anh không tài nào chợp mắt, đếm từng phút trôi qua mong trời sáng.

Đến sáng 11/9, tuyến đường từ Yên Bái về Lục Yên được thông, Diệp mới có thể về với gia đình. Bước chân vào xóm làng thân thuộc nhưng cảm giác hụt hẫng ập đến, anh không còn bố mẹ và em gái ra đón như mọi lần.

Đau đớn hơn, Diệp không kịp nhìn mặt ông bà, bố mẹ và em gái lần cuối. Một ngày trước đó, họ hàng trong nhà đã đưa 5 nạn nhân đi chôn cất sau khi được đội tìm kiếm đưa lên khỏi hiện trường vụ sạt lở.

"Cả nhà hứa đợi con về mà, giờ con biết phải làm sao đây", Diệp nấc nghẹn trước di ảnh của người thân.

Ai cũng chảy nước mắt vì thương Diệp, không biết chàng trai sẽ vượt qua nỗi đau để sống tiếp quãng đời còn lại như thế nào.

Chỉ vài ngày trước, Diệp còn gọi điện thoại trò chuyện với mẹ. Mẹ hỏi thăm con trai ở đơn vị có khỏe không, nói mấy hôm nữa sẽ gửi con ít đồ ăn, dặn dò con cố gắng công tác, đừng lo ở nhà bố mẹ vẫn khỏe. Anh không ngờ, đó là câu nói cuối cùng của mẹ. 

Ký ức cũng đưa Diệp trở về vài tháng trước khi đi nghĩa vụ công an, anh cùng bố và em gái mua bánh kem tổ chức sinh nhật cho mẹ. Sau khi thổi nến, chị Long Thị Thỏa - mẹ của Diệp - ước một điều rằng: "Cả nhà mãi hạnh phúc và được sum vầy bên nhau". Bức ảnh gia đình tươi cười ngày hôm ấy còn đó, vậy mà giờ người đã cách biệt âm dương.

Anh Hoàng Văn Danh - bố của Diệp - ít thể hiện tình cảm, chỉ nói "ké" vài câu khi con trai gọi điện về cho mẹ. Giờ đây, Diệp có muốn nhấn số điện thoại để trực tiếp nói với bố hàng trăm nghìn lần, đầu dây bên kia cũng mãi chỉ là sự im lặng.

Cuộc sống cũng mãi dừng lại với bé Hoàng Hồng Lệ - em gái của Diệp - ở tuổi 11. Thường ngày, Lệ rất thích lên nhà bà ngoại chơi nhưng đêm xảy ra vụ sạt lở, cô bé ở nhà cùng bố mẹ.

Không ai biết chính xác những gì kinh hoàng đã xảy ra với gia đình họ. Nhìn bé Lệ mỉm cười trong di ảnh, ai cũng xót xa: "Con bé còn nhỏ quá…".

Nhà chỉ có hai anh em, Diệp rất thương em gái. Mỗi lần được về phép, hành trang của anh chẳng bao giờ thiếu đồ ăn ngon và đồ chơi dành cho cô bé. Tiếc rằng, cùng với căn nhà bị vùi lấp hoàn toàn, nhiều kỷ vật của người thân Diệp cũng đã nằm sâu dưới vài tấc đất. 

Có lần, Diệp hứa với bố mẹ sẽ thi vào trường công an. Đôi mắt đấng sinh thành ánh lên niềm tự hào, mong mỏi đến ngày thấy con trai trưởng thành. Sau đêm kinh hoàng ấy, lời hứa còn dang dở mà người đã khuất xa. Ngày tháng sau này, Diệp nói sẽ cố gắng thực hiện lời hứa để bố mẹ được an ủi nơi chín suối.

Trước khi xảy ra vụ sạt lở nghiêm trọng, thôn Át Thượng vốn là bản làng yên bình với những nếp nhà sàn khang trang nằm giữa những quả đồi xanh và ruộng lúa tươi tốt. Nơi đây chưa từng bị tàn phá nặng nề bởi thiên tai, cũng chẳng ai nghĩ đến thảm cảnh sạt lở đất xảy ra như 2h sáng ngày 10/9.

Đêm đó, một tiếng nổ lớn như bom vang lên trong đêm tối mịt mùng khiến vợ chồng bà Đỗ Thị Thảo - bác của Hoàng Trọng Diệp, trú tại thôn Át Thượng - cùng hai đứa cháu bật dậy kinh hoàng. Mấy hôm trước mất điện, đèn tích điện không dùng được, cả nhà hoảng loạn nhưng không thể nhìn thấy gì giữa trời tối đen như mực.

Lúc sau, một người hàng xóm chạy đến kêu lên: "Mấy nhà bên dưới sập cả rồi". Chẳng kịp nghĩ nhiều trong lúc nguy cấp, chồng bà Thảo vội vã lao đi cứu người. Trong nhà, bà Thảo ôm lấy hai đứa cháu, run rẩy. Bà nghe nói đất đá sạt xuống đã lấp kín đường, một bên là nước lũ cũng chẳng thể thoát ra ngoài.

"Ba bà cháu tôi chỉ biết ngồi chờ, nếu không may sạt nữa, chúng tôi chỉ còn đường chết", bà nhớ lại đêm kinh hoàng.

Hai hôm sau, xóm làng vẫn ngổn ngang, nhiều nóc nhà đã bị san phẳng. Bà Thảo hòa vào dòng người ánh mắt thẫn thờ, nửa đứng nửa ngồi nhìn 3 chiếc máy xúc bới từng gầu đất tìm kiếm nạn nhân bị vùi lấp.

Bà Thảo quặn thắt tim gan khi từng người thân và xóm giềng được đưa lên, có người không còn nguyên vẹn hình hài. Vụ sạt lở chỉ lan tới sân bãi nhà bà nhưng đã cướp đi bố mẹ chồng, em chồng và em dâu cùng cháu gái.

"Cháu Diệp đi nghĩa vụ nên may mắn thoát nạn. Tang thương lắm, cả nhà cháu giờ không còn một ai", bà khóc nấc thành tiếng, đưa tờ giấy lên má chặn dòng nước mắt. 

Sáng 18/9, đại diện báo Dân trí thay mặt độc giả và các nhà hảo tâm đã đến thăm hỏi động viên 4 hộ gia đình có người thân bị thiệt mạng từ trận lở đất do ảnh hưởng của cơn bão số 3 tại xã Minh Xuân.

8 ngày sau tai nạn thảm khốc, Hoàng Trọng Diệp mới thu xếp để tổ chức đám tang cho ông bà nội, bố mẹ và em gái tại nhà người thân, chỉ cách ngôi nhà cũ của anh vài trăm mét. Nỗi mất mát vẫn hằn lên gương mặt của chàng trai trẻ. Căn nhà đã mất có thể xây dựng lại nhưng người thân của anh đã mãi mãi không thể trở về.