EBAY - gừng càng già càng cay

Được thành lập vào năm 1995 bởi Pierre Omidyar với tên gọi khởi thủy là Echo Bay (về sau đã phải đổi tên vì trùng với một thương hiệu đã được đăng ký độc quyền từ trước đó), eBay chỉ phục vụ chủ yếu cho việc mở rộng hệ thống phân phối bánh kẹo của gia đình thông qua mạng Internet.

Tuy nhiên, được sự hưởng ứng của đông đảo người dùng, Pierre Omidyar đã quyết định nâng tầm Web site này trở thành một kênh mua bán đấu giá trực tuyến hàng đầu thế giới. Trong hơn một thập kỷ qua, số lượng khách hàng của eBay giờ đã lên đến 100 triệu người dùng thuộc 30 quốc gia trên thế giới. Với mức tăng trưởng bình quân đạt trên 40%, hãng này vừa được giới chuyên môn dự đoán sẽ là mô hình tương lai của “sa mạc” e-commerce...…

Không giống như hầu hết các đối thủ cạnh tranh, eBay chẳng bao giờ phải thực hiện công việc… nhập kho. Hãng này chỉ đơn thuần là một cầu nối an toàn và có uy tín để đưa kẻ bán người mua đến gần nhau hơn. Về cơ bản, mỗi phiên đấu giá hoặc giao dịch trên eBay đều mang về cho Web site này ít nhất là 15 xu (phí giới thiệu) cộng thêm một khoản tiền nhỏ dựa trên tỷ lệ phần trăm giá bán sau cùng của sản phẩm. Tuy nhiên, với số lượng thân chủ lên đến con số hàng triệu người dùng, thì tổng lợi nhuận của eBay rõ ràng là một két bạc khổng lồ, giúp cho hãng này từ bàn tay trắng phút chốc trở thành một tỷ phú luôn nằm trong danh sách những doanh nghiệp giàu nhất thế giới.

Hiện nay, trong làng thương mại điện tử hoàn vũ, mô hình hoạt động và kinh doanh của eBay đã được đánh giá là một trong những “kỳ quan” của mạng chia sẻ tập tin ngang hàng (P2P), tương tự như Kazaa – hệ thống miễn phí cho phép người dùng ở khắp nơi trên thế giới có thể chia sẻ phim nhạc trực tuyến. Nhân viên của eBay cũng không phải “chân lấm tay bùn” với chuyện bốc xếp hàng hóa, phân phối và thực hiện các dịch vụ hậu mãi. Họ đã “nhường” toàn bộ những công đoạn này cho người dùng đầu cuối.

So với đám bạn đồng trang lứa, chẳng hạn như Nghiệp đoàn Yahoo!, sự nghiệp của eBay đã “thăng” nhiều hơn là “giáng”. Mãi cho đến năm 1999, cánh diều đang rất “no gió” này mới bị tin tặc đánh sập Web site trong gần 22 giờ liền. Kể từ thời điểm xảy ra biến cố trên, eBay đã trở thành một trong những mục tiêu tấn công hàng đầu của rất nhiều đối tượng quấy rối, từ đạo tặc cho đến những kẻ thích bông đùa. Trong nỗ lực bảo vệ thân chủ, eBay đã triển khai hàng loạt những giải pháp mang tính liên hoàn bao gồm nâng cấp cơ chế bảo mật cho Web site, kiểm duyệt nội dung rao bán của khách hàng và phối hợp với lực lượng cảnh sát địa phương để truy lùng các băng nhóm phishing thuộc diện sừng sỏ.

Nhằm giảm thiểu nguy cơ khách hàng bị lừa đảo tín dụng, hãng này đã tích hợp công nghệ xác thực tính hợp pháp của một phiên giao dịch trên eBay. Nếu đèn báo trên thanh công cụ này chuyển sang màu xanh, thì người dùng có thể an tâm chia sẻ các loại thông tin nhạy cảm với những đối tác kinh doanh có liên quan. Thông qua sự hợp tác chặt chẽ của thân chủ, eBay cũng đã giúp lực lượng cảnh sát địa phương tóm gọn rất nhiều ổ lừa đảo khét tiếng tại Mỹ và một số quốc gia châu Âu.

Trung thành với tôn chỉ chấp nhận loại bỏ một vài “con sâu” còn hơn phải làm hỏng cả “nồi canh”, đối với những phần tử cố tình chơi khăm hoặc chọc phá eBay bằng cách rao bán những loại hàng “độc” (chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng hoặc là vật sở hữu của… người khác), hãng này cũng rất nghiêm túc trong việc thực thi các biện pháp trừng phạt, từ nhẹ nhất là nhắc nhở, cảnh cáo cho đến nặng nhất là “mời” ra khỏi “chợ”, thậm chí có thể “treo” tài khoản vĩnh viễn.

Không lâu sau khi tạm thời kiểm soát được thế trận trong cuộc chiến chống đạo tặc hi-tech, eBay tiếp tục đối mặt với một “kiếp nạn” mới: đóng thuế. Phàm đã ra làm ăn buôn bán thì tất sẽ thực hiện nghĩa vụ này. Đây không là một chuyện lạ nhưng vì sao lại khiến cho hãng này phải rơi vào tình thế cực kỳ khó xử? Số là trước đây, khi eBay còn đang trong giai đoạn kinh doanh “thử nghiệm”, để khuyến khích sự “dũng cảm” của hãng này đối với một thị trường lạ, chính phủ các nước có liên quan chỉ thu thuế eBay theo kiểu “tượng trưng”. Nay thì mọi sự đã khác. Hãng này giờ đây đã “phất” thấy rõ thì thử hỏi nếu áp dụng mức thuế năm xưa có còn hợp lý hay không? Khổ nỗi, trong gần 10 năm qua, khách hàng của eBay đã quá “quen” với cách tính cũ. Nếu không muốn mất thân chủ thì eBay chỉ còn có một biện pháp duy nhất đó là gánh luôn phần thuế gia tăng cho khách hàng! Đằng nào thì hãng này cũng cảm thấy bị “thiệt thòi”.

Các giới chức hữu quan của thành Luân Đôn cho rằng eBay là một “bộ phận” của nền kinh tế “đen” và khuyến cáo Chính phủ cần phải có những biện pháp can thiệp kịp thời nhằm hạn chế khả năng “bay lượn” của eBay ngay trong thánh địa e-commerce của vương quốc này. Tuy nhiên, thương mại theo kiểu P2P là một lĩnh vực rất khó điều chỉnh thuế. Nhưng với tổng giá trị giao dịch qua eBay lên đến con số 34 tỉ đô - la Mỹ/năm thì Chính phủ quả thật không thể không “quan tâm”.

Theo ước tính sơ bộ, nếu xem eBay là một quốc gia độc lập, thì hãng này sẽ được xếp thứ 59 trong danh sách những nước có nền kinh tế hùng mạnh nhất thế giới (đứng sau Kuwait). Một thành tích cực kỳ thuyết phục bởi lẽ chỉ cần đạt được tốc độ tăng trưởng 1/10 của eBay là một quốc gia đã có thể nhanh chóng cải thiện được hình ảnh và thứ hạng của mình trong mắt bạn bè quốc tế.

Nhân chuyến thăm viếng vừa qua của đại diện Tổng Cục thuế Vương quốc Anh, eBay cam kết sẽ đặt một siêu liên kết dẫn đến Web site của cơ quan này nhằm khuyến khích thân chủ của hãng khai đúng thuế thu nhập. Tuy nhiên, hiện nay, siêu liên kết này đã biến mất hoàn toàn. Nếu sử dụng công cụ tra cứu trực tuyến tại tiểu khu trợ giúp của eBay, thì bạn sẽ bắt gặp thông báo: “Thành thật xin lỗi quý khách. Chúng tôi không tìm thấy chủ đề nào nói về thuế thu nhập trên Web site này”. Nhưng theo phát biểu của ông Doug McCallum, Giám đốc điều hành eBay tại Vương quốc Anh, thì mọi khách hàng của hãng vẫn đang thực hiện tốt nghĩa vụ nộp thuế. Bộ Tài chính Vương quốc Anh cũng đã lên tiếng xác nhận điều này.

Chuyên gia phân tích thị trường Hellen Omwando (thuộc Viện nghiên cứu và hoạch định chiến lược kinh doanh của Forrester) cho biết: “Chính phủ đang xúc tiến việc xác lập một biểu thuế mới đối với eBay. Nếu điều này xảy ra, thì eBay chắc chắn sẽ phải tăng giá cước dịch vụ của mình lên người dùng đầu cuối – một thách thức có thể sẽ đặt hãng này đứng trước bờ vực phá sản vì giá cổ phiếu và số lượng thân chủ của họ sẽ nhanh chóng bị sụt giảm”.

Tuy nhiên, theo phân tích của nhà đầu tư mạo hiểm Johan Brenner, tương lai của eBay sẽ không đến mức khủng hoảng như thế. Chẳng qua, họ đang cố gắng “kêu gào” để được giảm thuế càng nhiều càng tốt. Ông đã đưa ra nhận định: “Trải qua bao thăng trầm của lịch sử dot-com, eBay đã khẳng định được bản lĩnh của mình trong thế giới thương mại điện tử vốn dĩ cực kỳ khó “nuốt”. Tôi tin rằng, chỉ trong một vài năm nữa, mô hình này sẽ mở đường và thúc đẩy cuộc cách mạng trên phạm vi toàn cầu hướng về mục tiêu nâng cao năng lực và chất lượng phục vụ khách hàng. Không loại trừ khả năng “biến thể” kế tiếp của eBay sẽ là thị trường tư vấn và cung ứng lao động. Web site Keen.com có lẽ chính là tiền thân của loại hình dịch vụ này. Nếu mọi doanh nghiệp đều tranh thủ học tập điển hình eBay, thì diện mạo của thương mại điện tử hoàn vũ chắc chắn sẽ khả quan hơn trong thời gian tới”.

Theo Báo Cần Thơ, TTOL