DN lo ngại luật An ninh mạng chồng chéo với Luật ATTT ban hành năm 2015

An ninh mạng hơn bao giờ hết đang là chủ đề nóng không gây ảnh hưởng đến một vài cơ quan, tổ chức nhỏ lẻ, mà còn ảnh hưởng tới nhiều mảng thuộc chính trị, kinh tế. Nhiều vụ việc thậm chí gây ra hậu quả nghiệm trọng, có ý đồ hạ thấp uy tín Việt Nam trên trường quốc tế, hạ thấp uy tín lãnh đạo Việt Nam, tạo mâu thuẫn, nghi ngờ gây mất lòng tin trong quần chúng, khối doanh nhân… dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Do đó, việc xây dựng, ban hành Luật An ninh mạng hết sức cần thiết nhằm phòng ngừa, ứng phó với các nguy cơ đe dọa an ninh mạng, khắc phục tồn tại, hạn chế liên quan bảo vệ an ninh mạng. Điều này càng quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đón nhận CNTT như một xu hướng tất yếu, đi sâu vào ngõ ngách mọi hoạt động của người dân, của doanh nghiệp và của nhà nước.

Dự thảo Luật An ninh mạng do Bộ Công an chủ trì soạn thảo, gồm 8 chương và 55 Điều, dự kiến sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 và thông qua kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV. Luật này được kỳ vọng sẽ góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo an ninh kinh tế, chính trị và mọi mặt tác động đến đời sống xã hội trong bối cảnh hội nhập quốc tế, phát triển CNTT, đặc biệt là cuộc cách mạng 4.0 và có những diễn biến phức tạp trên không gian mạng.

Phát biểu tại buổi hội thảo, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI đặt ra hàng loạt các vấn đề liên quan đến bảo mật, an toàn thông tin trong các lĩnh vực như Internet, hàng không, viễn thông, ngân hàng,... gây hậu quả khó lường. Điều này còn trực tiếp ảnh hưởng tới niềm tin của doanh nghiệp, giúp tạo ra động lực đầu tư mạnh mẽ vào CNTT hoặc có thể dẫn tới điều ngược lại.

Trước bối cảnh này, việc hoàn thiện Dự án luật an ninh mạng là một điều cấp thiết, cần sớm được thực hiện. Tuy nhiên, theo ông, nếu luật không được thiết kế kỹ lưỡng thì sẽ có nguy cơ chồng chéo với Luật An toàn thông tin mạng do Bộ TT&TT xây dựng năm 2015. "Phạm vi điều chỉnh có tách bạch hay không, đầu mối quản lý nhà nước có thật sự rõ ràng hay không. Chúng tôi có phân tích dự thảo luật này thì thấy có nguy cơ chồng chéo", ông Tuấn nói.

Cụ thể, ông Đậu Anh Tuấn đưa ra ví dụ: đối với doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực CNTT thì Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 quy định việc kinh doanh phải có sự thẩm định cấp phép của Bộ TT&TT. Trong khi đó dự thảo Luật An ninh mạng Bộ Công an cũng thẩm định năng lực của doanh nghiệp. Do đó, sự phối hợp giữa hai cơ quan quản lý Nhà nước này cần vừa để đảm bảo chặt chẽ, nhưng cũng tạo sự thuận lợi và giảm đầu mối cho doanh nghiệp kinh doanh.

Bà Hoài Thu, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Internet thì cho rằng Luật An ninh mạng cần bổ sung các quy định nhằm bảo vệ quyền lợi các chủ thể, doanh nghiệp để có thể nhận được như được yêu cầu các cơ quan chức năng phối hợp để ứng phó với các sự cố an toàn thông tin nhằm đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn.

Nhìn chung, Luật an ninh mạng tính đến thời điểm hiện nay đã khá hoàn thiện và có độ chi tiết cao. Ngay cả các chuyên gia, đại diện tổ chức nước ngoài tham dự sự kiện như ông Phạm Đức Đăng Khoa, đại diện cho Microsoft hay ông Adam Sitkoff, Giám đốc điều hành Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội cũng đề cao quan điểm cần sớm thống nhất về Luật an ninh mạng, qua đó thúc đẩy toàn diện sự phát triển CNTT của đất nước.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Chí Thành, Chánh Văn phòng Hiệp hội An toàn thông tin, cho rằng: “Việc định nghĩa chính xác, rõ ràng và phù hợp về khái niệm an ninh mạng là rất quan trọng vì đây là khái niệm cơ bản, liên quan và tác động tới phạm vi điều chỉnh và nội dung cụ thể quy định trong dự thảo Luật”.

Theo phiên bản dự thảo hiện nay, đối tượng điều chỉnh của luật này là “hoạt động sử dụng không gian mạng”. Ông Nguyễn Chí Thành cho rằng, đối tượng này “sẽ được hiểu theo nghĩa rất rộng và có thể sẽ có sự trùng lẫn với đối tượng tác động của luật khác.”

Trong khi đó, ông Adam Sitkoff, Giám đốc Điều hành, Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (AmCham) chia sẻ: “Chúng tôi hoan nghênh những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc xây dựng khung pháp lý nhằm bảo đảm an ninh mạng và bảo vệ người sử dụng Internet. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế, chúng tôi khuyến nghị các cơ quan hữu quan nên rà soát lại những quy định trong dự thảo Luật an ninh mạng và điều chỉnh cho phù hợp hơn với thông lệ quốc tế, cũng như những cam kết WTO của Việt Nam. Cụ thể là khái niệm an ninh mạng cần được điều chỉnh cho phù hợp với các định nghĩa và thông lệ quốc tế để tạo điều kiện cho Việt Nam dễ dàng hơp tác với các nước khác trong các hoạt động đảm bảo an ninh mạng. Ngoài ra, chúng tôi cũng khuyến nghị cơ quan soạn thảo xem xét lại những yêu cầu về địa phương hóa, như đặt văn phòng đại diện và máy chủ tại Việt Nam, vì những yêu cầu này không chỉ khó khả thi, mà còn có thể thu hút các tin tặc hoăc các cuộc tấn công mạng hướng tới Việt Nam khi các máy chủ phải đặt ở đây”.

Nguyễn Nguyễn