Vận động theo quy luật âm dương

Còn trái ngược lại với tự nhiên thì bệnh tật sẽ phát sinh, tai hoạ là điều khó tránh khỏi. Bởi thế, cường độ vận động hàng ngày phải thay đổi theo qui luật âm dương.

Sáng sớm, dương khí được sinh ra rồi mạnh dần lên và thịnh nhất vào buổi trưa, cho nên cơ thể cảm thấy khoẻ mạnh. Cường độ hoạt động của con người cũng nên tăng dần theo sự phát triển của dương khí.

Khi ngủ dậy nên tập thể dục nhẹ nhàng, không nên tập những bài tập gắng sức hay vận động nặng ngay từ đầu để tránh tổn hại đến dương khí gây mệt mỏi cho cơ thể.

Buổi chiều, dương khí bắt đầu thu, cường độ hoạt động cũng nên giảm bớt, nên làm việc nhẹ nhàng hơn buổi sáng.

Buổi tối thì dương khí thấp và đi vào phần âm, mọi hoạt động cũng nên thu lại để tránh hư tà. Ban đêm âm khí thịnh, cơ thể cần phải đượng nghỉ ngơi tĩnh dưỡng.

Sống hoà hợp với thiên nhiên bốn mùa theo qui luật âm dương

Mùa xuân được gọi là phát trần bởi lẽ, dương khí hình thành và bốc dần lên, âm khí tan đi, đất trời hợp lại làm mọi vật nảy nở tốt tươi. Nhưng trong mùa xuân, bệnh tật cũng có dịp phát sinh, cho nên phép dưỡng sinh cũng phải tuân thủ sát sao với thời tiết. Buổi sáng nên dậy sớm, đi dạo ngoài trời để thu nạp khí dương, xoã tóc giãn mình và để tâm hồn thoải mái vui vẻ theo cảnh vật tự nhiên.

Mùa hạ được gọi là phồn tú bởi lẽ, khí dương lớn nhanh, khí âm hạ xuống, đất trời giao nhau, dương khí đưa ra hoá khí, âm khí kết lại thành hình, cho nên muôn vật đều tươi đẹp vững chắc. Buổi sáng ngủ dậy sớm, chớ ngại ngày hè dài. Đừng vì thời tiết nóng bức mà nổi giận. Hãy để cho khí tự nhiên phát tiết ra ngoài dưới dạng mồ hôi khiến da thịt mát mẻ, cái tốt tươi trở thành đẹp đẽ.

Mùa thu gọi là dung bình. Khí trời se sắt, khí đất sáng sủa. Nên theo giờ giấc của gà, đi ngủ sớm để tránh phong sương lạnh lẽo, thức dậy sớm để hưởng không khí an bình. Giữ ý chí ổn định, không nên nóng vội để tránh sự tàn phạt của mùa thu. Giữ tinh thần bình hoà, thần tản mạn thì lòng dục bốc, lòng dục bốc thì hại tới hoà khí.

Mùa đông gọi là bế tàng, âm khí thịnh mà dương khí thì suy giảm, địa hộ đóng kín nên dương khí ẩn náu. Cỏ cây héo úa rụng tàn, sâu bọ cũng biết tìm nơi ẩn nấp. Nên đi ngủ sớm và thức dậy muộn đợi mặt trời mọc, tránh những chỗ lạnh, không nên ra ngoài khi không cần thiết. Giữ ý chí tựa như ẩn náu, như có điều thầm kín riêng tây.

Sống theo quy luật âm dương sẽ luôn giúp tinh thần thoải mái, khí huyết lưu thông, gân mạch hoà hợp, xương tuỷ vững bền, tai mắt thông tỏ, cơ thể cường tráng khoẻ mạnh.

BS Trần Văn Phúc

(Bệnh viện Xanh Pôn)