Ung thư gan đang hủy diệt sự sống của người Việt Nam

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo, viêm gan vi rút đang trở thành vấn đề một thách thức  đối với sức khỏe cộng đồng cần phải có hành đồng khẩn cấp. Số người mang vi rút viêm gan B sẽ tăng cao trong những năm tới, ước tính sẽ có khoảng 20 triệu người chết trong giai đoạn từ 2015-2030. WHO kêu gọi các quốc gia tăng cường hoạt động nhằm loại bỏ viêm gan B và C diễn tiến xơ gan, ung thư gan vào năm 2030, bằng cách làm giảm số ca nhiễm mới và số tử vong.

Việt Nam đang nằm trong nhóm 10 quốc gia có số ca bệnh ung thư gan nhiều nhất, chiếm 50% tổng số ca bệnh trên toàn cầu. Ung thư gan với sự hủy hoại tàn khốc sự sống đang trở thành đại dịch nhưng đến nay những cảnh báo chuyên môn vẫn chưa được cộng đồng quan tâm đúng mức. Các quốc gia đang phát triển trong đó có Việt Nam, hệ thống y tế và sự hỗ trợ từ chính sách cho cuộc chiến chống ung thư gan còn chưa chặt chẽ.

GS Nguyễn Chấn Hùng, Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam cho hay, mỗi năm toàn cầu có khoảng 1,4 triệu người chết do nhiễm cấp tính và ung thư gan. Số bệnh nhân ung thư gan tại Việt Nam hiện đã vượt qua ung thư phổi, năm qua cướp đi sinh mạng của khoảng 25.000 người. Trong đó có tới 90% bệnh nhân tử vong do viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C dẫn tới xơ gan, ung thư gan. Số bệnh nhân chết vì ung thư gan xấp xỉ tử vong do sốt rét, HIV và lao cộng lại.

GS Nguyễn Chấn Hùng chỉ ra, nguyên nhân chính dẫn tới ung thư gan là viêm mạn do vi rút viêm gan B hoặc viêm gan C, phơi nhiễm aflatoxin, nghiện rượu nặng, béo phì, hút thuốc lá và tiểu đường. Tại Việt Nam, nhóm bệnh nhân nghiện rượu, hút thuốc lá, bệnh mạn tính không lây phát sinh từ ăn uống, sinh hoạt thiếu tính khoa học đang trở thành thảm họa ở đối tượng nam giới với nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần nữ giới.

Phân tích chuyên môn của GS Chấn Hùng cho thấy, ở nhóm bệnh nhân bị viêm gan siêu vi B, người bệnh có thể bị nhiễm cấp tính hoặc mạn tính dẫn tới ung thư gan, xơ gan, suy gan. Trong khi đó, viêm gan C thường âm thầm tấn công tế bào gan lành tính dẫn tới sợi hóa tế bào gan, gây xơ hóa, diễn tiến ung thư gan. Vấn nạn lạm dụng rượu bia, quan hệ tình dục với bạn tình bị nhiễm hoặc sử dụng chung kim tiêm ở người chích ma túy bị viêm gan siêu vi đang gia tăng trong cộng đồng vì thiếu ý thức phòng bệnh.

Tiêm ngừa viêm vi rút gây gan B là giải pháp hiệu quả được các chuyên gia khuyên cộng đồng nên thực hiện để ngăn chặn nguy cơ mắc bệnh dẫn tới ung thư gan. Trẻ sơ sinh, những người dưới 18 tuổi, nhóm người hoạt động trong ngành y tế có nguy cơ lây nhiễm cao từ người bệnh, thanh niên nam nữ và cả người lớn tuổi đã quan hệ tình dục, người sống gần bệnh nhân nhiễm vi rút viêm gan B, bệnh nhân tiểu đường tuýp II… cần phải được chích vắc xin viêm gan B. Ngoài ra, những phụ nữ bị viêm gan B mang thai cần phải chích vắc xin để phòng ngừa lây từ mẹ sang con.

Ở nhóm bệnh nhân bị nhiễm viêm gan siêu vi C, từ năm 2013 đến nay đã có thuốc điều trị, thời gian sử dụng thuốc trong vòng 8 tuần có thể đạt khoảng 90% số người khỏi bệnh. Tổ chức Y tế thế giới đặt mục tiêu từ nay đến năm 2030 sẽ nỗ lực làm giảm nguy cơ bệnh hoạn, tử vong, giảm số ca nhiễm mới tiến tới loại bỏ viêm gan siêu vi C trên toàn cầu.

Tuy nhiên, theo GS Nguyễn Chấn Hùng số người bệnh tại Việt Nam được điều trị còn thấp. Nhiều người đã có chẩn đoán mắc bệnh nhưng không tiếp cận các dịch vụ y tế, điều đó khiến nguy cơ lây nhiễm cho người thân, cộng đồng ở mức cao. Mặt khác, chính bản thân người bệnh vì không điều trị sớm dẫn tới xơ gan, ung thư gan, gây khó khăn cho việc chạy chữa. Ngày nay, phương pháp ghép gan có thể kéo dài sự sống cho người bệnh nhưng đòi hỏi phải có nguồn hiến tặng hợp pháp và những khoản chi phí rất lớn cho phẫu thuật cắt ghép cũng như sử dụng thuốc chống thải ghép suốt phần đời còn lại

Vân Sơn