Phải tăng giá máu để đảm bảo an toàn truyền máu

GS.TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học & Truyền máu TƯ, cho biết.

Tăng giá để đảm bảo an toàn truyền máu

Thưa ông, nguyên nhân vì sao phải tính toán lại bảng giá máu đang được áp dụng như hiện thời?

Trước hết, tôi xin khẳng định cho đến thời điểm hiện tại, chưa hề có bảng giá máu mới. Tất cả những con số đưa trên đều là dự kiến.

Còn dự thảo về bảng giá máu mới được Viện Huyết học đưa ra theo chủ trương mới đây của Bộ Y tế - cho phép tính lại giá cả dịch vụ y tế trên cơ sở tính đúng, tính đủ, trong đó có giá máu.

Còn việc tính toán lại bảng giá máu là một điều hợp lý, vì bảng giá máu hiện đang sử dụng được phê duyệt từ tháng 2/1995 áp dụng cho đến nay, nó đã quá lạc hậu. Giá máu vẫn ở mức bình quân 260.000 cho một đơn vị máu 250ml, trong khi đó, chất lượng máu vẫn phải tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo sàng lọc máu an toàn. Việc quản lý, đảm bảo chất lượng máu tốn kém hơn rất nhiều lần.

Hiện nay, tiêu chuẩn máu của Trung tâm Truyền máu khu vực I phải đạt tiêu chuẩn máu của Châu Âu, ví như huyết sắc tố, số lượng bạch cầu, tiểu cầu, các tác nhân gây bệnh lọc ra được…

Hơn nữa, yêu cầu về an toàn truyền máu được đề cao hơn nhiều so với trước. Vì thế đòi hỏi phải bổ sung thêm một số xét nghiệm mới. Ví như cũng là sàng lọc viêm gan B, C, HIV, giang mai, sốt rét… nhưng giờ được sử dụng những kỹ thuật cao cấp hơn, đảm bảo độ an toàn cao hơn.

Như vậy có thể hiểu, yếu tố cơ bản để có sự thay đổi bảng giá máu là đảm bảo an toàn truyền máu, thưa ông?

Đảm bảo an toàn cao nhất trong truyền máu là mục tiêu quan trọng nhất trong đợt dự kiến tăng giá máu của chúng tôi. Ví như trước kia, chung tôi sử dụng kỹ thuật Elisa để sàng lọc HIV thì phải chấp nhận một khoảng cửa sổ kéo dài trong 3 tháng. Có nghĩa là một người có thể nhiễm HIV trong giai đoạn 3 tháng đó, đi cho, hiến máu, kỹ thuật này không thể phát hiện được họ mang vi rút HIV trong người. Nhưng nếu sử dụng kỹ thuật sinh học phân tử NAT, giai đoạn cửa sổ chỉ còn 3 - 4 ngày, như thế, độ an toàn truyền máu sẽ cao hơn nhiều.

Trong khi đó, giá hai kỹ thuật này chênh lệch nhau từ 120 - 150.000 nghìn đồng.

Giá máu tại Việt Nam thấp hơn nhiều so với thế giới

Xin ông cho biết mức tính giá dự kiến đối với mỗi đơn vị máu?

Trên cơ sở tính đúng, tính đủ, dự kiến bình quân là 883.000/1 đơn vị máu. Tuy nhiên, còn phải xem xét nhiều yếu tố, như mức độ đầu tư của nhà nước… giá thành đơn vị máu sẽ được hạ xuống, ở mức 440.000 - 450.000đ/ĐVM.

Tuy nhiên, tôi cũng nhận thấy trong những nội dung tính đúng, tính đủ để đề xuất giá máu vẫn có những điểm chưa hợp lý, đặc biệt có những điểm trùng nhau. Vì thế, chúng tôi đang chỉ đạo các bộ phận phải rà soát lại rất kỹ lại các hạng mục, từng vấn đề để đưa ra được mức giá chuẩn nhất.

Với cá nhân tôi, mức giá 440 - 450.000đ/1 ĐVM không phải là mức cao. Theo điều tra khảo sát và tìm hiểu tại Việt Nam của chuyên gia quốc tế thì "một đơn vị túi máu ở Việt Nam giá từ 50 đến 200 USD (tương đương 650 - 3,4triệu VNĐ)", do vậy giá máu hiện nay (260.000 đồng cho một đơn vị 250 ml) là bất hợp lý, không còn phù hợp.

Hiện nay, Bộ Y tế, Bộ Tài chính đã thành lập một nhóm làm việc về bảng giá máu, xem xét đưa ra mức giá đúng và hợp lý nhất.

Hơn nữa, hiện nay, việc Trung tâm truyền máu cung cấp máu cho các bệnh viện, mối quan hệ như những đối tác, vì thế, hiện giá máu cũng được tính thuế VAT.

Dự kiến sớm nhất cuối năm nay, giá máu này có thể được áp dụng. Ông Trí cũng khẳng định dù máu có tăng giá nhưng những chính sách như bảo hiểm y tế, bảo hiểm người nghèo... vẫn được áp dụng theo quy định của Bộ Y tế.

Ông đánh giá như thế nào sự ảnh hưởng tới người bệnh do tăng giá máu?

Tôi xin khẳng định, nếu giá máu như hiện giờ, rất khó có được an toàn truyền máu đúng nghĩa. Có một vị làm ngành y cũng đã từng nói, giá máu hiện chỉ tương ứng với ½ lọ kháng sinh trung bình được dùng nhiều ở các bệnh viện.

Từ trước đến nay, chúng tôi đã cố hết sức mình để đảm bảo an toàn truyền máu cao nhất trong khả năng có thể. Thực tế, trên mặt bằng trung của phạm vi toàn quốc, chúng tôi thực hiện tương đối tốt, cơ bản không có những sai xót trầm trọng xảy ra gây chết người, viêm nhiễm… nhưng hiện nay, yêu cầu an toàn truyền máu cao hơn rất nhiều để mang lại lợi ích an toàn nhất cho người bệnh.

Vì thế, việc tăng giá máu là vô cùng cần thiết để đảm bảo an toàn truyền máu, tuy nhiên, tăng mức quá cao sẽ ảnh hưởng đến người bệnh, đặc biệt là người nghèo. Vì thế, chúng tôi vừa xem xét tính toán hợp lý, vừa cân nhắc từng hoàn cảnh, đối tượng. Theo kinh nghiệm hầu hết các nước trên thế giới đều phải được nhà nước hỗ trợ, đầu tư thêm, khi đó, giá máu sẽ giảm hơn. Tuy nhiên, tôi cũng khuyến khích người dân tham gia bảo hiểm y tế, vì dù giá máu có thay đổi như thế nào, những người tham gia bảo hiểm y tế đều vẫn có quyền lợi như cũ.

Được biết, hiện tỷ lệ hiến máu nhân đạo đạt khoảng 60 - 70% trong tổng lượng máu thu được. Vậy theo ông, sự thay đổi về giá máu, về chính sách khuyến khích người hiến máu có thu hút nhiều hơn tỷ lệ người hiến máu tình nguyện?

Trong bảng điều chỉnh giá máu lần này, chúng tôi dự kiến không tăng giá của những người bán máu, vẫn duy trì ở mức 140.000/1đơn vị 250ml, vì không khuyến khích người bán máu. Ngược lại, chúng tôi sẽ tăng đầu tư, cũng như những ghi nhận sự cống hiến của người hiến máu tình nguyện để khuyến khích người hiến máu. Vì thế, hi vọng với sự thay đổi này, số người hiến máu tình nguyện sẽ tăng

Hồng Hải (thực hiện)