Hiểm họa từ thuốc lá điện tử không kém thuốc lá truyền thống

Nhan nhản thuốc lá điện tử trên thị trường

Thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện loại thuốc lá điện tử hay còn được gọi là e-cigarette, thuốc lá vaporizer, bút vape… được quảng cáo là phương pháp để cai nghiện hay hạn chế việc hút thuốc lá.

Theo đó, thuốc lá điện tử được thiết kế nhỏ gọn, với nhiều mẫu mã đa dạng cho nhiều đối tượng. Chúng có thể có hình dáng giống như các loại thuốc lá truyền thống như: xì-gà, xì-gà mi ni, tẩu… hoặc cũng có thế được thiết kế tinh vi nhỏ gọn như bút, USD… để dễ dàng mang đi, gắn trên cổ áo sơ mi và dựa vào bất cứ đâu đó để hút mà không ai biết.

Một điếu thuốc lá điện tử được thiết kế có một ống ngậm, hoặc hộp mực, một bộ làm nóng, pin sạc và mạch điện. Khi rít “điếu” thuốc, bộ pin sẽ cấp điện cho thiết bị để đun nóng chất nicotin và làm nó bay hơi giúp người dùng hút vào miệng như điếu thuốc lá thông thường. Hàm lượng nicotine sẽ thay đổi từ 0 đến cực cao hoặc 24 đến 36 mg/ml khí thở.

Hiện nay, vape được xem như 1 hàng công nghệ với thiết kế thời trang đầy sức hấp dẫn đặc biệt là đối với giới trẻ. Thậm chí, để quảng cáo cho loại thuốc lá này, nhiều đơn vị còn cho rằng, Vape là một thay thế “an toàn” cho thuốc lá truyền thống, chúng chứa ít nicotine nên không gây nghiện và độc hại. Đặc biệt, thuốc lá điện tử có mùi hương dễ chịu, không hôi, không ám mùi làm ảnh hưởng đến người xung quanh.

Hiểm họa khôn lường từ thuốc lá điện tử

Tuy nhiên, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay chưa có bằng chứng quốc tế cho thấy thuốc lá điện tử là an toàn và có tác dụng cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. Tổ chức Y tế Thế giới cũng khẳng định, các sản phẩm thuốc lá đều độc hại dưới mọi hình thức.

Các chuyên gia cho rằng, việc các nhà sản xuất quảng cáo, lượng nicotine trong sản phẩm tinh dầu thuốc lá điện tử thấp hơn lượng nicotine trong thuốc lá điếu truyền thống nên không có hại cho người sử dụng là không đúng. Vì các nghiên cứu cho thấy mỗi người nghiện thuốc đều cần có một ngưỡng nicotine nhất định mà cơ thể đã quen đòi hỏi để đạt được sự sảng khoái.

Vì vậy khi hít các sản phẩm tinh dầu có hàm lượng nicotine thấp thì người hút sẽ tự động hít sâu hơn, hít nhiều hơn để đạt được ngưỡng nicotine mà cơ thể đã quen đòi hỏi. Chính việc hít sâu hơn, hít nhiều hơn (gọi là hút bù) sẽ dẫn tới việc hít vào cơ thể lượng nicotine nhiều không kém việc hút thuốc lá điếu thông thường.

Ngoài việc là một loại thuốc gây nghiện cao, nicotine cũng rất độc hại khi sử dụng với nồng độ cao. Nicotine ảnh hưởng đến não và hệ thần kinh, làm tăng huyết áp và nhịp tim. Lượng nicotine càng lớn thì huyết áp và nhịp tim càng cao. Điều này có thể gây loạn nhịp tim.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, đặc biệt là khi dùng liều lượng lớn nicotine, loạn nhịp tim có thể gây suy tim và tử vong. Đặc biệt nếu phơi nhiễm Nicotine trong quá trình phát triển bào thai sẽ gây hậu quả bất lợi lâu dài cho sự phát triển của não bộ thai nhi và gây hậu quả bất lợi về mặt sức khỏe sinh sản như đẻ non, thai chết lưu…

Chia sẻ với PV, PGS.TS Phan Thu Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh các chất gây nghiện, vẫn chứa formaldehyde, benzene và nitrosamines (chất đặc biệt có trong thuốc lá và gây ung thư), acetaldehyde và các chất gây ung thư khác.

Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… Hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống: vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày,…

Đáng chú ý, theo PGS.TS Phan Thu Phương, theo các nghiên cứu khoa học, người không hút thuốc khi phơi nhiễm thụ động với hơi thuốc lá điện tử hấp thu lượng nicotine tương đương với khi phơi nhiễm với khói thuốc thông thường. Khi phân tích thành phần không khí trong nhà có người hút thuốc lá điện tử cho thấy, việc gia tăng đáng kể lượng nicotine trên tất cả các bề mặt, có nồng độ cao của các hạt siêu mịn, nồng độ các chất gây ung thư hydro carbua vòng thơm tăng 20%, nồng độ nhôm tăng gấp 2,4 lần sau khi hút thuốc lá điện tử…

“Như vậy có thể thấy với các thành phần như vậy trong không khi phòng sau khi hút thuốc lá điện tử thì việc phơi nhiễm thụ động lâu dài với khói thuốc lá điện tử hoàn toàn có thể gây ra những ảnh hưởng đối với sức khoẻ của người xung quanh”, bác sỹ Phương nói.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, sẽ rất nguy hại nếu giới trẻ tập tành hút Vape vì tưởng sản phẩm này không độc hại. Đây thậm chí còn là con đường dẫn đến việc họ sẽ chuyển sang hút thuốc lá truyền thống vì giá rẻ, bày bán khắp nơi, đáp ứng nhu cầu nghiện nicotine.

Việc quảng bá sản phẩm này theo cách: sản phẩm có mùi hương dễ chịu , không có mùi hôi, không ảnh hưởng đến người xung quanh, giúp cai thuốc hiệu quả, không độc hại vì chỉ là tinh dầu… là những cách quảng cáo thu hút giới trẻ sử dụng sản phẩm này và là nguyên nhân của việc thanh thiếu niên sẽ hoặc nghiện sản phẩm này hoặc nghiện cả 02 loại sản phẩm vape và thuốc lá điếu truyền thống.

Nhiều chuyên gia y tế cũng cho rằng, để hạn chế việc hút Vape cũng như các loại thuốc lá truyền thống, cần phải đẩy mạng công tác tuyên truyền và giáo dục cho cộng đồng hiểu rõ về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng. Bên cạnh đó, cần phải có biện pháp chấn chỉnh, siết chặt quản lý đối với các trường hợp quảng cáo thiếu trung thực, gây hiểu lầm cho người dùng. Bởi lẽ, những thông tin sai lệch cũng chính là tác nhân gián tiếp khiến việc hút thuốc lá lan rộng trong cộng đồng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.